Theo dòng lịch sử_LH lê thê khúc

[Nắng Xuân]

01. DÒNG GIỐNG LẠC HỒNG


Cha Rồng gặp mẹ vốn nòi Tiên
Dòng giống Việt Nam tỏa mọi miền
Kẻ ngược lên non cầu hạnh phúc
Người xuôi xuống bể nguyện bình yên
Bàn tay gầy dựng xây cơ nghiệp
Khối óc đắp vun tạo móng nền
Đoàn kết cho ta nguồn sức mạnh
"Đồng bào"-Hai tiếng gọi thiêng liêng.


25/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

01. DÒNG GIỐNG LẠC HỒNG

Cha Rồng gặp mẹ vốn nòi Tiên
Dòng giống Việt Nam tỏa mọi miền
Kẻ ngược lên non cầu hạnh phúc
Người xuôi xuống bể nguyện bình yên
Bàn tay gầy dựng xây cơ nghiệp
Khối óc đắp vun tạo móng nền
Đoàn kết cho ta nguồn sức mạnh
"Đồng bào"-Hai tiếng gọi thiêng liêng.

25/10/2005
Nắng Xuân



02. CÁC VUA HÙNG


Tiếng gọi thiêng liêng mãi vọng xa
Hùng Vương dấy nghiệp dựng sơn hà
Trống đồng giục chí trai anh tuấn
Chim Lạc khơi lòng gái vị tha
Thánh Gióng truyền cho gươing dũng cảm
Lang Liêu để lại đức khoan hòa
Non sông gấm vóc ơn Tiên Tổ.
Mười tám đời vua. Vẹn khúc ca.

26/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

03. TRUYỀN THUYẾT THÀNH CỔ LOA


Khúc ca bi tráng ngất trời xanh
Truyền thuyết Cổ Loa kể ngọn ngành
Thục Phán chủ quan chôn đế nghiệp
Triệu Đà hiểm độc chiếm kinh thành
Mỵ Châu lầm lỡ, oan mà tiếc
Trọng Thủy dối gian, thác đã đành
Cao Lỗ tướng gia, đời tuấn kiệt
Minh quân không gặp, uổng tài danh !


26/10/2005
Nắng Xuân


04. THI SÁCH–TRƯNG VƯƠNG


Tài danh Thi Sách đất Chu Diên
Trưng Trắc–Mê Linh, đẹp lại hiền
Hợp nhất tinh thần mưu sự cả
Nhân đôi thế lực đợi cơ duyên
Hung tin phu tướng lâm tai ách
Phẫn chí quần thoa phát hịch truyền
Hiệu triệu muôn người chung ý tưởng
Dậy cờ nương tử khắp trăm miền.

27/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

04. THI SÁCH–TRƯNG VƯƠNG


Tài danh Thi Sách đất Chu Diên
Trưng Trắc–Mê Linh, đẹp lại hiền
Hợp nhất tinh thần mưu sự cả
Nhân đôi thế lực đợi cơ duyên
Hung tin phu tướng lâm tai ách
Phẫn chí quần thoa phát hịch truyền
Hiệu triệu muôn người chung ý nguyện
Dậy cờ nương tử khắp trăm miền.

27/10/2005
Nắng Xuân



05. Bà TRIỆU THỊ TRINH


Trăm miền nức tiếng Triệu Trinh Nương
Xông trận dùng voi, khỏe lạ thường
Đạp lớp sóng cao, lui tướng mạnh
Cưỡi cơn gió lớn, chém binh cường
Lên non địch hổ, không ngần ngại
Đối mặt Vua Bà, khó đảm đương
Chấn động Giao Châu, Ngô vỡ mật
Trời Nam liệt nữ, sáng ngời gương.

28/10/2005
Nắng Xuân

(Tiếp theo: LÝ NAM ĐẾ)

[Nắng Xuân]

05. Bà TRIỆU THỊ TRINH


Trăm miền nức tiếng Triệu Trinh Nương
Xông trận dùng voi, khỏe lạ thường
Đạp lớp sóng cao, lui tướng mạnh
Cưỡi cơn gió lớn, chém binh cường
Lên non địch hổ, không ngần ngại
Đối mặt Vua Bà, khó đảm đương
Chấn động Giao Châu, Ngô khiếp đảm
Trời Nam liệt nữ, sáng ngời gương.

28/10/2005
Nắng Xuân


06. LÝ NAM ĐẾ (503–548)


Sáng ngời gương thủ lĩnh Long Hưng
Lý Bí khởi binh chống giặc Lương
Nam Đế tiên triều, chia quốc thổ
Vạn Xuân khai móng, vạch biên cương
Định Đô đánh thức lòng dân tộc
Đúc bạc nêu cao chí quật cường
Giữ vững tự do và độc lập
Nước non muôn thuở nhớ công ơn.

28/10/2005
Nắng Xuân

(Tiếp theo: TRIỆU QUANG PHỤC)

[Nắng Xuân]

06. LÝ NAM ĐẾ (503–548)


Sáng ngời gương thủ lĩnh Long Hưng
Lý Bí khởi binh chống giặc Lương
Nam Đế tiên triều, chia quốc thổ
Vạn Xuân khai móng, vạch biên cương
Định Đô đánh thức lòng dân tộc
Đúc bạc nêu cao chí quật cường
Giữ vững tự do và độc lập
Nước non muôn thuở nhớ công ơn.

28/10/2005
Nắng Xuân


07. TRIỆU QUANG PHỤC (–571)


Ơn Triệu Việt Vương giỏi cuộc cờ
Về miền sông nước đợi duyên cơ
Đồng thời tập kích, rèn binh pháp
Kết hợp tăng gia, luyện trận đồ
Tận dụng địa hình vùng Dạ Trạch
Phát huy nguồn lực đất Màn Trò
Trường kỳ cầm cự tiêu hao địch
Chuyển hướng hành quân, lợi bất ngờ.

29/10/2005
Nắng Xuân

(Tiếp theo: MAI THÚC LOAN)

[Nắng Xuân]

07. TRIỆU QUANG PHỤC (–571)


Ơn Triệu Việt Vương giỏi cuộc cờ
Về miền sông nước đợi duyên cơ
Đồng thời tập kích, rèn binh pháp
Kết hợp tăng gia, luyện trận đồ
Tận dụng địa hình vùng Dạ Trạch
Phát huy nguồn lực đất Màn Trò
Trường kỳ cầm cự tiêu hao địch
Chuyển hướng hành quân, lợi bất ngờ.

29/10/2005
Nắng Xuân


08. MAI THÚC LOAN


Bất ngờ dấy nghĩa ở Châu Hoan
Hắc Đế mồ côi, khó đủ đàng
Đô vật lừng danh vang mấy phủ
Thợ săn nổi tiếng nhất trong làng
Võ công trăm trận ghi bia đá
Uy đức một phương khắc sử vàng
Sở Khách tháo lui, Đường bạt vía
Vải thiều lệ cống tuyệt đường sang.

29/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: PHÙNG HƯNG)

[Nắng Xuân]

08. MAI THÚC LOAN


Bất ngờ dấy nghĩa ở Châu Hoan
Hắc Đế mồ côi, khó đủ đàng
Đô vật lừng danh vang mấy phủ
Thợ săn nổi tiếng nhất trong làng
Võ công trăm trận ghi bia đá
Uy đức một phương khắc sử vàng
Sở Khách tháo lui, Đường bạt vía
Vải thiều lệ cống tuyệt đường sang.

29/10/2005
Nắng Xuân



09. PHÙNG HƯNG (760–802)


Sang đất Đường Lâm, cứ một phương
Có nhà hào trưởng, gọi Phùng Hưng
Vật trâu dùng sức, tài kỳ tuyệt
Đả hổ lập mưu, giỏi dị thường
Năm đạo quân hùng vây quyết liệt
Cả đời tướng giặc chết bi thương
Thác còn linh hiển phò dân nước
Bố Cái Đại Vương–Chí quật cường.

30/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: HỌ KHÚC...)

[Nắng Xuân]

09. PHÙNG HƯNG (760–802)


Sang đất Đường Lâm, cứ một phương
Có nhà hào trưởng, gọi Phùng Hưng
Vật trâu dùng sức, tài kỳ tuyệt
Đả hổ lập mưu, giỏi dị thường
Năm đạo quân hùng vây quyết liệt
Cả đời tướng giặc chết bi thương
Thác còn linh hiển phò dân nước
Bố Cái Đại Vương–Chí quật cường.


30/10/2005
Nắng Xuân


10. HỌ KHÚC GIÀNH ĐỘC LẬP
(905–930)

Quật cường họ Khúc tiếp cha ông
Khôi phục bình yên đất Lạc Hồng
Giữa lúc loạn phân, giành độc lập
Nhân thời tranh chấp, cứu non sông
Ngoại giao linh hoạt, thừa mềm mỏng
Ứng xử khoan hòa, đủ khéo khôn
Xóa bỏ chính quyền đô hộ địch
Hai lăm năm lẻ, sử ghi công.

30/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ)

[Nắng Xuân]

10. HỌ KHÚC GIÀNH ĐỘC LẬP
(905–930)

Quật cường họ Khúc tiếp cha ông
Khôi phục bình yên đất Lạc Hồng
Giữa lúc loạn phân, giành độc lập
Nhân thời tranh chấp, cứu non sông
Ngoại giao linh hoạt, thừa mềm mỏng
Ứng xử khoan hòa, đủ khéo khôn
Xóa bỏ chính quyền đô hộ địch
Hai lăm năm lẻ, sử ghi công.

30/10/2005
Nắng Xuân


11. DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ (?–937)


Công Dương Đình Nghệ họp nhân tài
Võ nghệ tập rèn nuôi chí trai
Hiền tế Ngô Quyền coi trướng nội
Trọng thần Công Trứ trấn châu ngoài
Khắc Trinh bỏ mạng, quân tan vỡ
Lý Tiến rút lui, tướng chạy dài
Trần Bảo viện binh vừa kịp tới
Không còn mảnh giáp khoác trên vai.

09/11/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: NGÔ QUYỀN)

[Nắng Xuân]

11. DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ (?–937)


Công Dương Đình Nghệ họp nhân tài
Võ nghệ tập rèn nuôi chí trai
Hiền tế Ngô Quyền coi trướng nội
Trọng thần Công Trứ trấn châu ngoài
Khắc Trinh bỏ mạng, quân tan vỡ
Lý Tiến rút lui, tướng chạy dài
Trần Bảo viện binh vừa kịp tới
Không còn mảnh giáp khoác trên vai.

09/11/2005
Nắng Xuân


12. NGÔ QUYỀN (897–944)


Vai vế Ngô Quyền sách đã tuyên
Khôi ngô, khỏe mạnh, dũng–uy–hiền
Tấm thân tráng kiện, chăm mài dũa
Trí tuệ cao minh, chịu luyện rèn
Chiến trận oai hùng, bia đá tạc
Võ công trác tuyệt, sử son truyền
Bạch Đằng đỏ máu quân Nam Hán
Con cháu muôn đời vẫn nhắc tên.

30/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: ĐINH BỘ LĨNH)

[Nắng Xuân]

12. NGÔ QUYỀN (897–944)


Vai vế Ngô Quyền sách đã tuyên
Khôi ngô, khỏe mạnh, dũng–uy–hiền
Tấm thân tráng kiện, chăm mài dũa
Trí tuệ cao minh, chịu luyện rèn
Chiến trận oai hùng, bia đá tạc
Võ công trác tuyệt, sử son truyền
Bạch Đằng đỏ máu quân Nam Hán
Con cháu muôn đời vẫn nhắc tên.

30/10/2005
Nắng Xuân



13. ĐINH TIÊN HOÀNG ĐẾ
(968-979)

Tên Vạn Thắng Vương rạng sử xanh
Cờ lau thuở nhỏ hãm vây thành
Lê Hoàn, Khuông Việt theo phò tá
Nguyễn Bặc, Đinh Điền kết tử sanh
Phạm Hạp tin yêu tài kiệt xuất
Lưu Cơ cảm phục trí tinh anh
Đại Cồ Việt đặt–tôn vinh nước
Đại Thắng Minh Hoàng Đế, xứng danh.

31/10/2005
Nắng Xuân



(Tiếp theo: DƯƠNG VÂN NGA)

[Nắng Xuân]

13. ĐINH TIÊN HOÀNG ĐẾ
(968-979)

Tên Vạn Thắng Vương rạng sử xanh
Cờ lau thuở nhỏ hãm vây thành
Lê Hoàn, Khuông Việt theo phò tá
Nguyễn Bặc, Đinh Điền kết tử sanh
Phạm Hạp tin yêu tài kiệt xuất
Lưu Cơ cảm phục trí tinh anh
Đại Cồ Việt đặt–tôn vinh nước
Đại Thắng Minh Hoàng Đế, xứng danh.

31/10/2005
Nắng Xuân



14. Thái hậu DƯƠNG VÂN NGA


Danh thơm Dương Hậu tấm gương soi
Sắc đẹp, tài hoa, sáng cõi đời
Nhiếp chính vững vàng, ân đức tỏa
Nhường ngôi cao cả, nghĩa nhân ngời
Hy sinh dòng tộc vì sông núi
Ký thác con côi bởi đất trời
Sử sách ghi tên người nữ kiệt
Lưu truyền hậu thế, triệu thời noi.

01/11/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: LÊ HOÀN)

[Nắng Xuân]

14. THÁI HẬU DƯƠNG VÂN NGA

Danh thơm Dương Hậu tấm gương soi
Sắc đẹp, tài hoa, sáng cõi đời
Nhiếp chính vững vàng, ân đức tỏa
Nhường ngôi cao cả, nghĩa nhân ngời
Hy sinh dòng tộc vì sông núi
Ký thác con côi bởi đất trời
Sử sách ghi tên người nữ kiệt
Lưu truyền hậu thế, triệu thời noi.

01/11/2005

Nắng Xuân



15. LÊ ĐẠI HÀNH (941-1005)


Noi chí Lê Hoàn đất Thọ Xuân
Theo Đinh Bộ Lĩnh, trải phong trần
Cầm quân mưu lược, thừa uy dũng
Trị quốc anh minh, đủ đức ân
Thủy bộ hai đường, kinh vía giặc
Trong ngoài lưỡng ngả, đẹp lòng dân
Chi Lăng chận địch ghi kỳ tích,
Cùng Bạch Đằng giang dựng sóng thần.

01/11/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: LÝ CÔNG UẨN)

[Nắng Xuân]

15. LÊ ĐẠI HÀNH (941-1005)


Noi chí Lê Hoàn đất Thọ Xuân
Theo Đinh Bộ Lĩnh, trải phong trần
Cầm quân mưu lược, thừa uy dũng
Trị quốc anh minh, đủ đức ân
Thủy bộ hai đường, kinh vía giặc
Trong ngoài bốn cõi, đẹp lòng dân
Chi Lăng chận địch ghi kỳ tích,
Cùng Bạch Đằng giang dựng sóng thần.

01/11/2005
Nắng Xuân



16. LÝ THÁI TỔ
(1010-1028)


Thần Long báo mộng gặp cơ may
Đón rước Đế vương đến chốn này
Chùa Phật tịnh tâm, nuôi chí lớn
Mõ thiền tĩnh trí, trả ơn dày
“Sơn hà” vững chãi, tài thu xếp
“Xã tắc” vinh quang, giỏi sắp bày
Xuống chiếu dời Đô đầy khát vọng
Thăng Long vận nước hóa rồng bay. (4)

02/11/2005
Nắng Xuân

(4) Khi Lý Công Uẩn sinh ra thì mẹ chết, tương truyền Thần Long báo mộng cho sư trụ trì chùa ra mang về nuôi. Ngay khi sinh ra ở 2 bàn tay của ông đã có 4 chư “sơn hà” và “xã tắc”.


(Tiếp theo: LÝ THƯỜNG KIỆT)

[Nắng Xuân]

16. LÝ THÁI TỔ
(1010-1028)


Thần Long báo mộng gặp cơ may
Đón rước Đế vương đến chốn này
Chùa Phật tịnh tâm, nuôi chí lớn
Mõ thiền tĩnh trí, trả ơn dày
“Sơn hà” vững chãi, tài thu xếp
“Xã tắc” vinh quang, giỏi sắp bày
Xuống chiếu dời Đô đầy khát vọng
Thăng Long vận nước hóa rồng bay. (4)

02/11/2005
Nắng Xuân

(4) Khi Lý Công Uẩn sinh ra thì mẹ chết, tương truyền Thần Long báo mộng cho sư trụ trì chùa ra mang về nuôi. Ngay khi sinh ra ở 2 bàn tay của ông đã có 4 chữ “sơn hà” và “xã tắc”.



17. LÝ THƯỜNG KIỆT
(1019–1105)


Thăng Long vận nước hóa rồng bay
Khí phách hào hùng sáng đến nay
“Sông núi trời Nam đà định sẵn”
Cõi bờ xứ Bắc đã phân bày
Chiến công Ung Quảng, thù phơi xác
Phòng tuyến biên thùy, giặc bỏ thây
Đanh thép lời thơ ngời trí dũng
Tuyên ngôn sử Việt có từ đây. (5)

03/11/2005
Nắng Xuân

(5) Bài thơ của Lý Thường Kiệt được xem như Tuyên Ngôn Độc Lập lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.

[Nắng Xuân]

17. LÝ THƯỜNG KIỆT
(1019–1105)


Thăng Long vận nước hóa rồng bay
Khí phách hào hùng sáng đến nay
“Sông núi trời Nam đà định sẵn”
Cõi bờ phương Bắc đã phân bày
Chiến công Ung Quảng, thù phơi xác
Phòng tuyến biên thùy, giặc bỏ thây
Đanh thép lời thơ ngời trí dũng
Tuyên ngôn sử Việt có từ đây. (5)

03/11/2005
Nắng Xuân

(5) Bài thơ của Lý Thường Kiệt được xem như Tuyên Ngôn Độc Lập lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.


18. Thái úy TÔ HIẾN THÀNH
(?–1179)


Đây văn, đó võ, nặng đôi vai
Thái úy họ Tô, quả thực tài !
Tiến cử chân hiền, tình thuận một
Trợ phò Thái tử, lý hòa hai
Đà ngang trên mái, mưa khôn thấm
Cột đá giữa dòng, nắng khó phai
Y Doãn, Chu Công thời chỉ vậy
Trung thần thuở ấy, hỏi còn ai ?(6)

09/11/2005
Nắng Xuân


(6) Khi được Thái hậu hỏi ý kiến, Tô Hiến Thành tiến cử Trần Trung Tá làm tướng quốc thay cho mình chứ không phải là Võ Tán Đường, người bạn chung thủy luôn túc trực bên giường bệnh của ông. Khi vua Lý Anh Tông mất giao cho Tô Hiến Thành giúp đỡ Đông cung thái tử Long Trát (lúc đó mới 3 tuổi). Nhiều lần Thái hậu khuyên dỗ quan Thái úy phế Long Trát để lập Long Xưởng, nhưng không lay chuyển nổi ý chí của ông.

[Nắng Xuân]

18. Thái úy TÔ HIẾN THÀNH
(?–1179)


Đây văn, đó võ, nặng đôi vai
Thái úy họ Tô, quả thực tài !
Tiến cử chân hiền, tình thuận một
Trợ phò Thái tử, lý hòa hai
Đà ngang trên mái, mưa khôn thấm
Cột đá giữa dòng, nắng khó phai
Y Doãn, Chu Công thời chỉ vậy
Trung thần thuở ấy, hỏi còn ai ?(6)

09/11/2005
Nắng Xuân



19. Nguyên phi Ỷ LAN
(?–1179)


Hỏi còn ai gánh vác giang san ?
Vương hậu Ỷ Lan–hạt giống vàng
Sắc đẹp vun bồi nên quyến rũ
Tài năng học tập mới khôn ngoan
Cầm quân đánh giặc, chàng lo lắng
Nhiếp chính yên dân, thiếp đảm đang
Trí tuệ tinh thần cùng tỏa sáng
Ngàn dâu hoài vẳng tiếng hò khoan.

09/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

19. Nguyên phi Ỷ LAN
(?–1179)

Hỏi còn ai gánh vác giang san ?
Vương hậu Ỷ Lan–hạt giống vàng
Sắc đẹp vun bồi nên quyến rũ
Tài năng học tập mới khôn ngoan
Cầm quân đánh giặc, chàng lo lắng
Nhiếp chính yên dân, thiếp đảm đang
Trí tuệ tinh thần cùng tỏa sáng
Ngàn dâu hoài vẳng tiếng hò khoan.

09/11/2005
Nắng Xuân


20. Thái sư TRẦN THỦ ĐỘ
(1194–1264)


"Khoan ! Cái đầu thần chửa có rơi
Tâu xin bệ hạ cứ yêu đời" (7)
Quan dân nhất trí, nan không thoái
Tướng sĩ đồng tâm, thác chẳng rời
Cột trụ sơn hà–tôi bạc nén
Móng nền xã tắc–đúc vàng thoi
Công lao thắng giặc Nguyên hung ác
Ca ngợi Thái Sư khó dụng lời.

04/11/2005
Nắng Xuân

(7) Nguyên văn câu nói của Thái sư Trần Thủ Độ: “Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo”.

[Nắng Xuân]

20. Thái sư TRẦN THỦ ĐỘ
(1194–1264)


"Khoan ! Cái đầu thần chửa có rơi
Tâu xin bệ hạ cứ yêu đời" (7)
Quan dân nhất trí, nan không thoái
Tướng sĩ đồng tâm, thác chẳng rời
Cột trụ sơn hà–tôi bạc nén
Móng nền xã tắc–đúc vàng thoi
Công lao thắng giặc Nguyên hung ác
Ca ngợi Thái Sư khó dụng lời.


04/11/2005
Nắng Xuân


21. HƯNG ĐẠO VƯƠNG
(1232–1300)

Lời văn Hịch Tướng Sĩ âm vang
Tiết Chế Quốc Công dẫn rõ ràng
Báo quốc, hiền thần đương bạo ác
Trung quân, nghĩa sĩ đối hèn gian
Chương Dương, Hàm Tử, Vân Đồn dội
Tây Kết, Bạch Đằng, Vạn Kiếp ran
Âu-Á, Nguyên Mông tung vó ngựa
Phải thua nước Việt, nhỏ mà gan.

05/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

21. HƯNG ĐẠO VƯƠNG
(1232–1300)

Lời văn Hịch Tướng Sĩ âm vang
Tiết Chế Quốc Công dẫn rõ ràng
Báo quốc, hiền thần đương bạo ác
Trung quân, nghĩa sĩ đối hèn gian
Chương Dương, Hàm Tử, Vân Đồn dội
Tây Kết, Bạch Đằng, Vạn Kiếp ran
Âu-Á, Nguyên Mông tung vó ngựa
Phải thua nước Việt, nhỏ mà gan.

05/11/2005
Nắng Xuân


22. PHẠM NGŨ LÃO
(1255–1320)

Gan vàng, dạ sắt, quyết xông pha
Dâng hiến tài năng giúp nước nhà
Trên dưới, Vương Tôn dò cặn kẽ,
Trước sau, Ngũ Lão đáp sâu xa.
Dùng binh tướng giỏi, mưu lừa thế
Đối trận quân tinh, sức mượn đà
“Ly loạn, anh hùng không dốc trí
Thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu gia” !(7)

06/11/2005
Nắng Xuân


(7) Dịch bài thơ của Phạm Ngũ Lão:
Vung giáo non sông trải mấy thu
Ba quân khí mạnh nuốt sao Ngưu
Làm trai ví chẳng nên công trạng
Luống thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu”

Võ Hầu tức Khổng Minh Gia Cát Lượng, nhân vật huyền thoại nhiều mưu lược, phò Lưu Bị thời Tam Quốc.

[Nắng Xuân]

22. PHẠM NGŨ LÃO
(1255–1320)

Gan vàng, dạ sắt, quyết xông pha
Dâng hiến tài năng giúp nước nhà
Trên dưới, Vương Tôn dò cặn kẽ,
Trước sau, Ngũ Lão đáp sâu xa.
Dùng binh tướng giỏi, mưu lừa thế
Đối trận quân tinh, sức mượn đà
“Ly loạn, anh hùng không dốc trí
Thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu gia” !

06/11/2005
Nắng Xuân


23. TRẦN BÌNH TRỌNG
(1259–1285)

Gia binh, tướng sĩ thảy đều ưa
Bình Trọng trí mưu, dũng lược thừa
“Thà quỷ nước Nam, bừng đuốc sáng
Hơn Vương đất Bắc, vấy bùn nhơ” (8)
Khảo tra, dọa dẫm, thu cay cú
Mua chuộc, dỗ dành, chuốc chát chua
Thương xót tấm gương ngời khí tiết
Vua tôi, trên dưới lệ như mưa.

07/11/2005
Nắng Xuân


(8) Nguyên văn câu Trần Bình Trọng trả lời Thoát Hoan khi giặc muốn dụ ông ra hàng: “Ninh vi Nam quỷ, Bất vi Bắc vương”.

[Nắng Xuân]

23. TRẦN BÌNH TRỌNG
(1259–1285)

Gia binh, tướng sĩ thảy đều ưa
Bình Trọng trí mưu, dũng lược thừa
“Thà quỷ nước Nam, bừng đuốc sáng
Hơn Vương đất Bắc, vấy bùn nhơ” (8)
Khảo tra, dọa dẫm, thu cay cú
Mua chuộc, dỗ dành, chuốc chát chua
Thương xót tấm gương ngời khí tiết
Vua tôi, trên dưới lệ như mưa.

07/11/2005
Nắng Xuân



24. TRẦN QUỐC TOẢN


Mưa nắng Bình Than đã mấy ngày
Quả cam bóp nát vẫn không hay
“Phá tan cường địch”, tim thiêu đốt
“Báo đáp hoàng ân”, óc tỏ bày
Tập hợp dưới tay, dùi trống thúc
Kêu mời trong trướng, ngọn cờ bay
Tướng quân tuổi nhỏ, công nào nhỏ
Góp sức mỗi người một cánh tay.

07/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

24. TRẦN QUỐC TOẢN


Mưa nắng Bình Than đã mấy ngày
Quả cam bóp nát vẫn không hay
“Phá tan cường địch”, tim thiêu đốt
“Báo đáp hoàng ân”, óc tỏ bày
Tập hợp dưới tay, dùi trống thúc
Kêu mời trong trướng, ngọn cờ bay
Tướng quân tuổi nhỏ, công nào nhỏ
Góp sức mỗi người một cánh tay.

07/11/2005
Nắng Xuân


25. LÊ LỢI–NGUYỄN TRÃI
(1385–1433) và (1380–1442)

Một cánh tay vươn giữa núi rừng
Họ Lê dấy nghĩa chốn Lam Sơn
Yên nhà, “đạo lý thay hung ác”
Cứu nước, “chí nhân thắng bạo cường” (9)
Dùng ít địch nhiều, tùy tiến thủ
Lấy nhàn chọi mỏi, biết nhu cương
Quân sư Nguyễn Trãi đầy mưu lược,
Lê Lợi anh hùng–nức bốn phương.

07/11/2005
Nắng Xuân

(9) Ý trong bài Cáo Bình Ngô của Nguyễn Trãi: “Lấy đạo nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo”.

[Nắng Xuân]

25. LÊ LỢI–NGUYỄN TRÃI
(1385–1433) và (1380–1442)


Một cánh tay vươn giữa núi rừng
Họ Lê dấy nghĩa chốn Lam Sơn
Yên nhà, “đạo nghĩa thay hung ác”
Cứu nước, “chí nhân thắng bạo cường” (9)
Dùng ít địch nhiều, tùy tiến thủ
Lấy nhàn chọi mỏi, biết nhu cương
Quân sư Nguyễn Trãi nhiều mưu lược,
Lê Lợi anh hùng–nức bốn phương.

07/11/2005
Nắng Xuân

26. Vua LÊ THÁNH TÔNG
(1460-1497)


Nức bốn phương trời vua với tôi
Tao đàn hai tám ánh sao ngời
Thơ văn trác tuyệt, nồng hương thế
Học vấn cao thâm, thắm vị đời
Chấn chỉnh quan quyền theo phép tắc
Sửa sang luật lệ đúng cơ ngơi
Đất đai khai khẩn làm nền tảng
Thịnh trị thái bình đến thế thôi.

07/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

26. Vua LÊ THÁNH TÔNG
(1460-1497)


Nức bốn phương trời vua với tôi
Tao đàn hai tám ánh sao ngời
Thơ văn trác tuyệt, nồng hương thế
Học vấn cao thâm, thắm vị đời
Chấn chỉnh quan quyền theo phép tắc
Sửa sang luật lệ đúng cơ ngơi
Đất đai khai khẩn làm nền tảng
Thịnh trị thái bình đến thế thôi.

07/11/2005
Nắng Xuân


27. TRỊNH–NGUYỄN PHÂN TRANH
(1767-1788)

Đến thế thôi thì thật chán chê !
Phân tranh Trịnh–Nguyễn, nỗi ê chề
Vua Lê hèn hạ ôm hùm tới
Chúa Nguyễn nhuốc nhơ cõng rắn về
Miệng thế đau lòng, trơ mắt ếch
Lưỡi đời xấu hổ, tẽn râu dê
Bao giờ vận nước sang trang nhỉ ?
Trống trận Tây Sơn rộn bốn bề.

07/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

27. TRỊNH–NGUYỄN PHÂN TRANH
(1767-1788)

Đến thế thôi thì thật chán chê !
Phân tranh Trịnh–Nguyễn, nỗi ê chề
Vua Lê hèn hạ ôm hùm tới
Chúa Nguyễn nhuốc nhơ cõng rắn về
Miệng thế đau lòng, trơ mắt ếch
Lưỡi đời xấu hổ, tẽn râu dê
Bao giờ vận nước sang trang nhỉ ?
Trống trận Tây Sơn rộn bốn bề.

07/11/2005
Nắng Xuân


28. Hoàng đế QUANG TRUNG
(1788-1792)

Rộn bốn bề hồi trống thúc quân
Theo chân Nguyễn Huệ, bước phong vân
Ngọn cờ độc lập ngời nhân ái
Nguồn sáng tự cường chói nghĩa ân
Xoài Mút, Rạch Gầm, xua tháng giá
Đống Đa, Tam Điệp, đón mùa xuân
Quang Trung đức độ, tài năng thế
Có một không hai dưới cõi trần. (10)

08/11/2005
Nắng Xuân

(10) Nhà Tây Sơn kéo dài 24 năm 1778-1802

[Nắng Xuân]

28. Hoàng đế QUANG TRUNG
(1788-1792)

Rộn bốn bề hồi trống thúc quân
Theo chân Nguyễn Huệ, bước phong vân
Ngọn cờ độc lập ngời nhân ái
Nguồn sáng tự cường chói nghĩa ân
Xoài Mút, Rạch Gầm, xua tháng giá
Đống Đa, Tam Điệp, đón mùa xuân
Quang Trung đức độ, tài năng thế
Có một không hai dưới cõi trần. (10)

08/11/2005
Nắng Xuân


29. ĐÔ ĐỐC BÙI THỊ XUÂN
(?–1802)


Dưới cõi trần, thân gái vẫy vùng
Hiên ngang, bất khuất, rất kiên trung
Cưỡi voi xông trận, so gươm giáo
Lên ngựa công đồn, đọ kiếm cung
Kính phục tấm gương người quả cảm
Tiếc thương danh sáng nữ anh hùng
Tây Sơn, Bình Định như còn tích
Yếm lụa, quần thoa cũng lẫy lừng.

09/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

29. ĐÔ ĐỐC BÙI THỊ XUÂN
(?–1802)


Dưới cõi trần, thân gái vẫy vùng
Hiên ngang, bất khuất, rất kiên trung
Cưỡi voi xông trận, so gươm giáo
Lên ngựa công đồn, đọ kiếm cung
Kính phục tấm gương người quả cảm
Tiếc thương danh sáng nữ anh hùng
Tây Sơn, Bình Định như còn tích
Yếm lụa, quần thoa cũng lẫy lừng.

09/11/2005
Nắng Xuân



30. THỜI NHIỆM–TRẦN THƯỜNG


Lẫy lừng như Chiến Quốc–Xuân Thu !
Thời thế nhiễu nhương, bạn hóa thù
Ra đối, Trần Thường lên mặt Cáo
Đáp lời, Thời Nhiệm ngẩng đầu Sư
Thất thời, khảng khái, thua còn sáng
Thuận thế, vênh vang, thắng đã mù
Khanh tướng, công hầu mà nhục nhã
Trần ai, ai thấu tận: hiền–ngu ? (11)

09/11/2005
Nắng Xuân


(11) Khi bắt được Ngô Thời Nhiệm (theo Tây Sơn), Đặng Trần Thường (theo Gia Long) tự đắc đọc:
- Ai công hầu, ai khanh tương, trong trần ai, ai dễ biết ai.
Ngô Thời Nhiệm khảng khái đáp
- Thế Chiến Quốc, thế Xuân Thu, gặp thời thế, thế thời phải thế.

[Nắng Xuân]

30. THỜI NHIỆM–TRẦN THƯỜNG


Lẫy lừng như Chiến Quốc–Xuân Thu !
Thời thế nhiễu nhương, bạn hóa thù
Ra đối, Trần Thường lên mặt Cáo
Đáp lời, Thời Nhiệm ngẩng đầu Sư
Thất thời, khảng khái, thua còn sáng
Thuận thế, vênh vang, thắng đã mù
Khanh tướng, công hầu mà nhục nhã
Trần ai, ai thấu tận: hiền–ngu ? (11)

09/11/2005
Nắng Xuân


31. NGUYỄN TRI PHƯƠNG
(1800–1873)

Hiền–ngu, phải–trái, lẽ phân minh
Thành–bại, thắng–thua, cốt hết mình
Vua chúa ươn hèn, lười chiến đấu
Triều thần bạc nhược, ngại hy sinh
Hiên ngang đối trận, dồn căm phẫn
Quả cảm xông pha, dốc nhiệt tình
Nhịn uống, nhịn ăn, thà tử tiết
Giữ gìn khí phách vẹn trung trinh.(12)

10/11/2005
Nắng Xuân

(12) Hết lòng kháng chiến chống Pháp, bị thương và bị giặc bắt, Nguyễn Tri Phương tỏ thái độ bất hợp tác, không chịu ăn uống và chữa trị vết thương. Khi biết mình không còn sống nổi nữa, ông nhờ người tắm rửa sạch sẽ rồi bình thản đi vào cõi chết, để lại lòng kính phục, thương tiếc cho hàng triệu người Việt nam yêu nước.

[Nắng Xuân]

31. NGUYỄN TRI PHƯƠNG
(1800–1873)

Hiền–ngu, phải–trái, lẽ phân minh
Thành–bại, thắng–thua, cốt hết mình
Vua chúa ươn hèn, lười chiến đấu
Triều thần bạc nhược, ngại hy sinh
Hiên ngang đối trận, dồn căm phẫn
Quả cảm xông pha, dốc nhiệt tình
Nhịn uống, nhịn ăn, thà tử tiết
Giữ gìn khí phách vẹn trung trinh.(12)

10/11/2005
Nắng Xuân


32. TRƯƠNG ĐỊNH
(1821–1864)

Vẹn trung trinh, Đại Soái Bình Tây
Chiêu tập dân quê, những thợ cày
Chối bỏ lợi danh, lòng khoáng đạt
Coi thường tước lộc, chí cao dày
Quân binh non nớt, không sờn dạ,
Vũ khí sơ sài, há núng tay !
Đột kích, công đồn, tiêu diệt giặc
Hy sinh anh dũng giữa trùng vây.

10/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

32. TRƯƠNG ĐỊNH
(1821–1864)

Vẹn trung trinh, Đại Soái Bình Tây
Chiêu tập dân quê, những thợ cày
Chối bỏ lợi danh, lòng khoáng đạt
Coi thường tước lộc, chí cao dày
Quân binh non nớt, không sờn dạ,
Vũ khí sơ sài, há núng tay !
Đột kích, công đồn, tiêu diệt giặc
Hy sinh anh dũng giữa trùng vây.

10/11/2005
Nắng Xuân


33. HOÀNG DIỆU
(1829–1882)


Giữa trùng vây giặc vẫn kiên gan
Tổng đốc Hà–Ninh đứng vững vàng
Đôn đốc quân dân tăng chí khí
Hô hào tướng sĩ bớt hoang mang
Triều đình bất lực, không nao núng
Tự Đức yếu hèn, khỏi thở than
Di biểu một tờ “dòng lệ máu”
Lẻ loi tuẫn tiết–Chết hiên ngang.

10/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

33. HOÀNG DIỆU
(1829–1882)


Giữa trùng vây giặc vẫn kiên gan
Tổng đốc Hà–Ninh đứng vững vàng
Đôn đốc quân dân tăng chí khí
Hô hào tướng sĩ bớt hoang mang
Triều đình bất lực, không nao núng
Tự Đức yếu hèn, khỏi thở than
Di biểu một tờ “dòng lệ máu”
Lẻ loi tuẫn tiết–Chết hiên ngang.


10/11/2005
Nắng Xuân


34. NGUYỄN TRUNG TRỰC
(1838–1868)


Hiên ngang dũng lược nối cha ông
Thống lãnh Nguyễn Trung Trực dốc lòng
Nhật Tảo thiêu tàu, ghi chiến tích
Kiên Giang phá lũy, lập kỳ công
Hà Tiên, Rạch Giá, đừng quên cửa
Phú Quốc, Hòn Chông, gắng nhớ dòng
“Đất nước Việt Nam còn cỏ mọc
Thì còn hào khí của non sông”. (13)

11/11/2005
Nắng Xuân

(13) Nguyễn Trung Trực giữa pháp trường khảng khái nói với quân thù: "Bao giờ nước Nam không còn cỏ mọc mới hết người Nam đánh Tây".

[Nắng Xuân]

34. NGUYỄN TRUNG TRỰC
(1838–1868)


Hiên ngang dũng lược nối cha ông
Thống lãnh Nguyễn Trung Trực dốc lòng
Nhật Tảo thiêu tàu, ghi chiến tích
Kiên Giang phá lũy, lập kỳ công
Hà Tiên, Rạch Giá, đừng quên cửa
Phú Quốc, Hòn Chông, gắng nhớ dòng
“Đất nước Việt Nam còn cỏ mọc
Thì còn hào khí của non sông”. (13)

11/11/2005
Nắng Xuân


35. TÔN THẤT THUYẾT
(1839–1913)

Non sông ghi nhớ một vì sao
Binh Bộ Thượng Thư nhiệt huyết trào
Củng cố chủ quyền, khoe vũ dũng
Giữ gìn độc lập, lập công lao
Tây Đông xuôi ngược, mòn binh giáp
Nam Bắc vào ra, bạc chiến bào
Chỉ tiếc triều đình nhu nhược quá
Một tay khó với tận trời cao!

11/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

35. TÔN THẤT THUYẾT
(1839–1913)

Non sông ghi nhớ một vì sao
Binh Bộ Thượng Thư nhiệt huyết trào
Củng cố chủ quyền, khoe vũ dũng
Giữ gìn độc lập, lập công lao
Tây Đông xuôi ngược, mòn binh giáp
Nam Bắc vào ra, bạc chiến bào
Chỉ tiếc triều đình nhu nhược quá
Một tay khó với tận trời cao!

11/11/2005
Nắng Xuân



36. NGUYỄN THIỆN THUẬT
(1844–1926)

Cao xanh khó thấu hiểu dân tình
Hòa ước oái oăm ký, bãi binh
Tự Đức ươn hèn ban sắc chỉ
Tán quân quả cảm chẳng lai kinh
Hai Sông lợi dụng nguồn nhân kiệt
Bãi Sậy dựa kề thế địa linh
Nước mất còn ham chi tước lộc
Thà rằng quyết chiến dẫu hy sinh!

11/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

36. NGUYỄN THIỆN THUẬT
(1844–1926)

Cao xanh khó thấu hiểu dân tình
Hòa ước oái oăm ký, bãi binh
Tự Đức ươn hèn ban sắc chỉ
Tán quân quả cảm chẳng lai kinh
Hai Sông lợi dụng nguồn nhân kiệt
Bãi Sậy dựa kề thế địa linh
Nước mất còn ham chi tước lộc
Thà rằng quyết chiến dẫu hy sinh!

11/11/2005
Nắng Xuân



37. ĐINH CÔNG TRÁNG
(1842–1887)

Sinh lúc nước non gặp lửa binh
Lập nên chiến lũy thép Ba Đình
Trại Cần, Kẻ Sở, bày mưu kế
Kẻ Bưởi, Làng Thong, dựng địa hình
Hố đất, hầm chông, săn dã thú
Gậy tre, mã tấu, chém nghê kình
Ba làng cứ điểm vùng chiêm trũng
Thành nấm mồ chôn giặc viễn chinh.

12/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

37. ĐINH CÔNG TRÁNG
(1842–1887)

Sinh lúc nước non gặp lửa binh
Lập nên chiến lũy thép Ba Đình
Trại Cần, Kẻ Sở, bày mưu kế
Kẻ Bưởi, Làng Thong, dựng địa hình
Hố đất, hầm chông, săn dã thú
Gậy tre, mã tấu, chém nghê kình
Ba làng cứ điểm vùng chiêm trũng
Thành nấm mồ chôn giặc viễn chinh.

12/11/2005
Nắng Xuân




38. PHAN ĐÌNH PHÙNG
(1847–1895)

Chinh chiến nào đâu giống việc quan
Tâm can căm hận lũ tham tàn
Gom công, góp của, xây thành đất
Dốc trí, dồn tâm, đúc súng gang
Quân thứ phân chia, trên đỡ dưới
Bố phòng sắp xếp, dọc dòm ngang
Hương Khê kháng chiến mười năm chẵn
Tán lý Đình nguyên thiệt giỏi giang.

12/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

38. PHAN ĐÌNH PHÙNG
(1847–1895)

Chinh chiến nào đâu giống việc quan
Tâm can căm hận lũ tham tàn
Gom công, góp của, xây thành đất
Dốc trí, dồn tâm, đúc súng gang
Quân thứ phân chia, trên đỡ dưới
Bố phòng sắp xếp, dọc dòm ngang
Hương Khê kháng chiến mười năm chẵn
Tán lý Đình nguyên thiệt giỏi giang.

12/11/2005
Nắng Xuân



39. HOÀNG TÁ VIÊM
(?–?)

Giỏi giang, dòng thế phiệt trâm anh
Nệm ấm, chăn êm, được học hành
Án sát, Lang trung, trừ diệt phỉ
Biện tranh, Thống đốc, tấn công thành
Văn quan đảm trách, không bê trễ
Võ tướng hoàn thành, cũng gọn nhanh
Hai thập niên liền mang trọng trách
Căm thù xâm lược thấu trời xanh.

12/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

39. HOÀNG TÁ VIÊM
(?–?)

Giỏi giang, dòng thế phiệt trâm anh
Nệm ấm, chăn êm, được học hành
Án sát, Lang trung, trừ diệt phỉ
Biện tranh, Thống đốc, tấn công thành
Văn quan đảm trách, không bê trễ
Võ tướng hoàn thành, cũng gọn nhanh
Hai thập niên liền mang trọng trách
Căm thù xâm lược thấu trời xanh.

12/11/2005
Nắng Xuân



40. HOÀNG HOA THÁM
(1851–1913)

Căm thù xâm lược thấu trời xanh
Yên Thế dựng nên một lũy thành
Chận giặc Đồng Hom, mưu mẹo khéo
Chống càn Hàm Lợn, tính toan rành
Hành binh thông thạo, nhàn mà lợi
Chiến thuật tài tình, ít vẫn nhanh
Linh hoạt tiêu hao sinh lực địch
Ba mươi năm lẻ sử nêu danh.

13/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

40. HOÀNG HOA THÁM
(1851–1913)

Căm thù xâm lược thấu trời xanh
Yên Thế dựng nên một lũy thành
Chận giặc Đồng Hom, mưu mẹo khéo
Chống càn Hàm Lợn, tính toan rành
Hành binh thông thạo, nhàn mà lợi
Chiến thuật tài tình, ít vẫn nhanh
Linh hoạt tiêu hao sinh lực địch
Ba mươi năm lẻ sử nêu danh.

13/11/2005
Nắng Xuân




41. PHAN BỘI CHÂU
(1867–1940)


Danh tiếng loan truyền Phan Bội Châu
Thông minh, học giỏi, chiếm ngôi đầu
“Trùng Quang tâm sử”, ôn truyền thống
“Hải ngoại huyết thư”, nối nhịp cầu
Hội kín, văn minh, ngầm vận động
Đông Du, tiến bộ, ráng mưu cầu
Một nhà cách mạng, tầm nhìn rộng
Một sáng tác gia, hiểu biết sâu.

13/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

41. PHAN BỘI CHÂU
(1867–1940)


Danh tiếng loan truyền Phan Bội Châu
Thông minh, học giỏi, chiếm ngôi đầu
“Trùng Quang tâm sử”, ôn truyền thống
“Hải ngoại huyết thư”, nối nhịp cầu
Hội kín, văn minh, ngầm vận động
Đông Du, tiến bộ, ráng mưu cầu
Một nhà cách mạng, tầm nhìn rộng
Một sáng tác gia, hiểu biết sâu.

13/11/2005
Nắng Xuân



42. PHAN CHU TRINH
(1872–1926)


Sâu thẳm tình yêu nước sắt son
“Chấn hưng dân khí, tính vuông tròn
Dân sinh cải thiện, điều thua được
Dân trí mở mang, việc sống còn
Độc lập khoan khoan, dần liệu tính
Tự cường gấp gấp, sớm lo toan” (1)
Cải lương, đường lối tuy chưa chín
Tâm nguyện vì dân cũng dốc mòn.

14/11/2005
Nắng Xuân

[hoanggiao]

Viết nhiều thế....Úi da.....Toàn các bậc hiền tài...

Viết kiểu này thì ai mà theo kịp hả giời?