phale
19-04-11, 12:10 PM
Trẻ, xinh xắn, hát hay là những ǵ người ta nói về Lê Cát Trọng Lư. Sở hữu hai giải thưởng được xem là danh giá nhất hiện nay – Bài hát Việt (giải Ca khúc của năm 2008 với bài Chênh Vênh), Cống hiến (giải nhạc sĩ của năm 2010), hàng chục tác phẩm được đánh giá cao cùng một lượng fan không nhỏ cả nước và ngoài nước, có vẻ như Lê Cát Trọng Lư đă có đầy đủ những điều kiện cần thiết để bước trên vị trí ngôi sao.
Thế nhưng, cô vẫn thầm làm việc sớm tối đi về với những sân khấu nho nhỏ từ vài chục tới vài trăm khán giá. Hỏi, cô nói: “Tôi không đi t́m khán giả”, nhưng vẫn khẳng định: “Tôi không muốn chia sẻ âm nhạc với tất cả mọi người”.
Nhận kỷ niệm chương và giấy chứng nhận Nhạc sĩ của năm trong lễ trao giải Cống hiến tối 5/4 tại Nhà hát Thành phố (Tp. HCM), Lư bất chợt lóng ngóng đến tội nghiệp so với chỉ vài phút trước đó, khi cô ôm đàn hát Chênh vênh. Giữa sân khấu rộng, cô cứ đứng nh́n xuống (may mà chưa găi đầu như ở vài nơi khác), phân vân giữa việc đi vào hay làm ǵ tiếp theo. Khán giả, vốn đă quen với kiểu cách của các “lễ trao giải” vẫn lặng yên chờ đợi, rồi vỗ tay khuyến khích, càng khiến Lư bối rối hơn. Đến khi MC giục nói vài lời th́ Lư… “Em xin lỗi! Em không được chuẩn bị để nói nên… không biết phải nói ǵ”.
http://www.mediafire.com/imgbnc.php/b7a366601cdb11f08f49c2804ecd303ee7508bd54be28bf1c6 76e29a0ecaca296g.jpg
Lê Cát Trọng Lư nhận giải Nhạc sĩ của năm
Đó không phải là lần đầu tiên cô xin lỗi khán giả ngay trên sân khấu. Đêm nhạc Acoustic tại pḥng trà WE trung tuần tháng Ba vừa qua, Lư cũng xin lỗi khán giả v́: “Em đă chuẩn bị bài hát mới để hát cho mọi người nghe. Bài hát cần có phần đệm piano nhưng (chép miệng, lắc đầu) bạn chơi piano vẫn chưa tới nên thôi giờ em hát bài khác vậy”. Những nghệ sĩ nhiều kinh nghiệm sân khấu thường sẽ không ứng xử như cô mà chỉ việc thản nhiên giới thiệu bài hát tiếp theo rồi lại tiếp bài hát khác cho đến khi nhạc công đến. Song chính từ câu xin lỗi ấy người ta có thể nh́n thấy ở Lư sự chân thành hiếm có trong làng văn nghệ.
Cô không dùng kỹ năng nghề nghiệp mà đang tṛ chuyện, tâm sự với bạn bè. Cả khi nói về tác phẩm sắp tŕnh bày, Lư cũng không theo khuân mẫu: “Và sau đây là một sáng tác của…” mà cho biết: “Bài em sắp hát có một câu không phải tiếng Việt, không phải tiếng Anh, cũng không phải tiếng ǵ hết mà em… chế”. Và cô bắt đầu ca khúc Chuyến xe của ḿnh bằng “pà tun b́ đa la kha ma ta ri đa” – một “câu kinh” nửa như trong Ẩn giáo, nửa như trong Phật giáo Tây Tạng – tôn giáo mà Lư thừa nhận là rất thích v́ sự b́nh yên của nó. Lư kể, mỗi khi rảnh rỗi, cô thường đọc sách Phật giáo, t́m gặp các vị sư để tṛ chuyện. Cũng có thể đó là lư do khiến nhạc của cô luôn phảng phất triết lư thiền, về có - không, c̣n- mất, về hành tŕnh kiếm t́m hạnh phúc của từng cá nhân.
Từng có một nhà báo so sánh Lê Cát Trọng Lư với Trịnh Công Sơn và rằng cô là người hát đồng dao thú vị nhất hiện nay. Tất nhiên đó là nhận xét hơi khoa dại, song như nhạc sĩ Trần Huân thừa nhận: “Âm nhạc Lê Cát Trọng Lư rất Tây, dù mộc mạc. Riêng ca từ, cách hát lại đậm màu sắc Phương Đông”.
Nhiều năm mê mẩn theo học violon tại nhạc viên TP. HCM đă cho cô một nền tảng âm nhạc cổ điển châu Âu vững chắc nên cũng không ngạc nhiên lắm khi Lư chủ yếu dùng violon, piano, guitar để tŕnh tấu tác phẩm. Cái sự Tây trong nhạc Lê Cát Trọng Lư cũng giúp các ca khúc của cô gần gũi, dễ cảm hơn với tai nghe khán giả nước ngoài. Những lời khen ngợi của bạn bè quốc tế dành cho Lư khi cô hát ở Trung tâm văn hóa Pháp (L’ Espase) hay khi cô biểu diễn tại Na Uy, các đêm nhạc pḥng trà phải đâu chỉ v́ cô nhỏ nhắn, xinh đẹp. Ca sĩ Lee Kirby (Anh Quốc) khi quyết định viết lời Anh bản Chênh vênh để biểu diễn trong dự án “Trà đá với Lee Kirby” tại Việt Nam cũng chỉ v́ mến mộ tài năng của Lư bên cạnh sự tương đồng trong âm nhạc.
Song nhạc Tây chỉ là cái nền để tôn vinh hồn Việt, Lư đặt vào tác phẩm cảm thức của một cô gái Á Đông nhiều khát khao bùng cháy nhưng vẫn cứ hoang mang, lạc lơng. Với nhiều bạn gái trẻ đang bước vào đời, đang bắt đầu yêu, Lư đă nói thay đổi ḷng của họ.
C̣n rất trẻ, nhưng sáng tác lại chứa đầy thân phận, cô đơn… Có bao giờ Lư lo rằng những điều đó sẽ vận vào chính ḿnh?
- Vận vào là nói cái ǵ đó từ bên ngoài đi vào ḿnh, c̣n cảm xúc của tôi là từ chính tôi thể hiện ra nên làm sao c̣n vận vào được nữa. Nó đă có sẵn vậy rồi mà. Hơn nữa, nếu đó đă là số phận th́ ḿnh có thể tránh được sao? Thế th́ ta cứ chấp nhận những ǵ mà cuộc sống mang đến, cố gắng thích ứng với nó, vui với nó, thưởng thức nó th́ ḿnh sẽ vui vẻ, thoải mái hơn.
Các tác giả nữ thường mang bản thân vào tác phẩm, tôi tạm gọi đó là “ăn” chính ḿnh. Lư có thế không? Nếu chẳng may Lư “ăn” hết vốn th́ sao?
Đúng là tác giả nữ thường có khuynh hướng như thế, nhưng tôi không “ăn” ḿnh. Những ǵ tôi viết ra chỉ có một phần nhỏ của tôi, phần lớn c̣n lại là nhờ tích lũy được từ cuộc sống, từ những người xung quanh. Nhiều thứ có thể sử dụng được ngay, nhưng nhiều thứ khác th́ vẫn phải chờ chín muồi. Thực ra, bài hát của tôi không phải những câu chuyện có đầu có đuôi mà là các mảnh cảm xúc khác nhau. Mà cảm xúc th́ vô chừng lắm, gọi là bất tận cũng đúng nên tôi không ngại chuyện một ngày ḿnh hết vốn, chỉ ngại ḿnh đánh mất cảm xúc, đánh mất đam mê thôi.
Tôi vẫn không hiểu sự mâu thuẫn giữa việc Lư muốn chia sẻ tác phẩm với tất cả mọi người nhưng lại không đi t́m họ…
Tôi biết khán giả của ḿnh lúc nào sẽ có mặt ở đâu mà t́m? Tuy nhiên, tôi cũng chưa từng nói rằng ḿnh sáng tác chỉ cho bản thân hoặc cho một cộng đồng nhỏ những người yêu mến ḿnh. V́ muốn chia sẻ với tất cả tôi cứ đi. Đi từ Nam ra Bắc, ra cả nước ngoài. Khán giả muốn gặp tôi sẽ luôn biết ở đâu. Nhưng nói chung cũng phải tùy duyên nữa. Có duyên th́ chắc chắn sẽ gặp mà!
Có phải đó là do Lư từ chối xuất hiện ở một số nơi?
Tôi biết rất nhiều nghệ sĩ tận dụng mọi cơ hội để đến với khán giả. Nhưng tôi coi trọng sự cần thiết hơn. Chẳng hạn, có một số nơi mượn tiếng từ thiện mời tôi đến diễn chỉ là v́ muốn có Lê Cát Trọng Lư, v́ một số lư do cũng không tiện nói, trong khi thật ra bất kỳ ca sĩ nào cũng có thể làm được. Ngược lại, ví dụ thôi nhé, bà của anh đang bệnh và rất muốn nghe Lư hát một lần, th́ tôi sẵn sàng đến hát để bà vui. Một số bạn khác nhờ làm nhạc th́ tôi làm. Nói chung, không phải là ḿnh xuất hiện bao nhiêu lần, trước bao nhiêu người mà quan trọng là sự xuất hiện lại điều ǵ tích cực cho ai. Chắc chắn trong số các nghệ sĩ, có nhiều người cũng nghĩ như tôi vậy.
Trên Blog của Lư nhiều năm trước, tôi đọc thấy Lê Cát Trọng Lư đă kết hôn. Là sao nhỉ?
Hồi đó, tôi mới 18 tuổi, c̣n nhỏ xíu mà đi thi hát nên mọi người mới bày ghi t́nh trạng hôn nhân là đă kết hôn. Ngày xưa, ba tôi cũng đi hát nên ông không muốn con gái theo con đường “xướng ca vô loài” nhiều cám dỗ, lắm thị phi này. Tôi phải tranh đấu dữ lắm mới theo nghiệp hát được, nhưng tất nhiên để đổi lại th́ ḿnh càng phải thận trọng để đừng làm ba mẹ phiền ḷng. Tôi có người yêu, chỉ là phải ở xa nhau thôi.
Tôi hơi ngạc nhiên v́ so với lúc Lư đứng trên sân khấu Cống hiến 2010 nhận giải Nhạc sĩ của năm, Lê Cát Trọng Lư lúc này hoạt bát hơn hẳn?
Tôi rất ngại phải nói điều ǵ đó trước đông người, bởi những ǵ muốn nói th́ đă nói trong nhạc rồi. Chúng ta thường cố gắng tṛ chuyện để hiểu nhau, nhưng trong nhiều trường hợp vẫn chẳng hiểu nhau được mấy. Có những người ở bên ḿnh đă lâu, tưởng là rất hiểu ḿnh, nhưng rồi một ngày phát hiện ra là người ta vẫn chẳng hiểu ǵ cả. Những lúc như thế, tôi có cảm giác rất lạ - người ta vẫn là bạn thân, nhưng lại quá xa lạ. Như khi một người nghe tôi hát, chắc chắn điều người đó cảm nhận và hiểu không giống cái trong đầu tôi.
Nhưng như thế chẳng phải là “bất đồng ngôn ngữ” sao?
Có quan trọng ǵ đâu. Người nghe hăy cứ hiểu điều họ muốn hiểu, miễn là điều đó tích cực cho cuộc sống. Trên mạng FaceBook có Hội những người không hiểu Lư hát ǵ, tôi cũng không phàn nàn. Có những người bảo nghe nhạc tôi vài bài sẽ mệt, nhưng cũng có người khác bảo nhạc của tôi càng nghe càng thấm. Ta không thể bắt người khác yêu ḿnh, cũng không thể đúc khuôn suy nghĩ của mọi người nên hăy cứ chấp nhận sự đa dạng của mọi người nên hăy cứ chấp nhận sự đa dạng của cuộc sống. Sự phong phú đó thú vị đấy chứ!
Theo Phụ nữ
Thế nhưng, cô vẫn thầm làm việc sớm tối đi về với những sân khấu nho nhỏ từ vài chục tới vài trăm khán giá. Hỏi, cô nói: “Tôi không đi t́m khán giả”, nhưng vẫn khẳng định: “Tôi không muốn chia sẻ âm nhạc với tất cả mọi người”.
Nhận kỷ niệm chương và giấy chứng nhận Nhạc sĩ của năm trong lễ trao giải Cống hiến tối 5/4 tại Nhà hát Thành phố (Tp. HCM), Lư bất chợt lóng ngóng đến tội nghiệp so với chỉ vài phút trước đó, khi cô ôm đàn hát Chênh vênh. Giữa sân khấu rộng, cô cứ đứng nh́n xuống (may mà chưa găi đầu như ở vài nơi khác), phân vân giữa việc đi vào hay làm ǵ tiếp theo. Khán giả, vốn đă quen với kiểu cách của các “lễ trao giải” vẫn lặng yên chờ đợi, rồi vỗ tay khuyến khích, càng khiến Lư bối rối hơn. Đến khi MC giục nói vài lời th́ Lư… “Em xin lỗi! Em không được chuẩn bị để nói nên… không biết phải nói ǵ”.
http://www.mediafire.com/imgbnc.php/b7a366601cdb11f08f49c2804ecd303ee7508bd54be28bf1c6 76e29a0ecaca296g.jpg
Lê Cát Trọng Lư nhận giải Nhạc sĩ của năm
Đó không phải là lần đầu tiên cô xin lỗi khán giả ngay trên sân khấu. Đêm nhạc Acoustic tại pḥng trà WE trung tuần tháng Ba vừa qua, Lư cũng xin lỗi khán giả v́: “Em đă chuẩn bị bài hát mới để hát cho mọi người nghe. Bài hát cần có phần đệm piano nhưng (chép miệng, lắc đầu) bạn chơi piano vẫn chưa tới nên thôi giờ em hát bài khác vậy”. Những nghệ sĩ nhiều kinh nghiệm sân khấu thường sẽ không ứng xử như cô mà chỉ việc thản nhiên giới thiệu bài hát tiếp theo rồi lại tiếp bài hát khác cho đến khi nhạc công đến. Song chính từ câu xin lỗi ấy người ta có thể nh́n thấy ở Lư sự chân thành hiếm có trong làng văn nghệ.
Cô không dùng kỹ năng nghề nghiệp mà đang tṛ chuyện, tâm sự với bạn bè. Cả khi nói về tác phẩm sắp tŕnh bày, Lư cũng không theo khuân mẫu: “Và sau đây là một sáng tác của…” mà cho biết: “Bài em sắp hát có một câu không phải tiếng Việt, không phải tiếng Anh, cũng không phải tiếng ǵ hết mà em… chế”. Và cô bắt đầu ca khúc Chuyến xe của ḿnh bằng “pà tun b́ đa la kha ma ta ri đa” – một “câu kinh” nửa như trong Ẩn giáo, nửa như trong Phật giáo Tây Tạng – tôn giáo mà Lư thừa nhận là rất thích v́ sự b́nh yên của nó. Lư kể, mỗi khi rảnh rỗi, cô thường đọc sách Phật giáo, t́m gặp các vị sư để tṛ chuyện. Cũng có thể đó là lư do khiến nhạc của cô luôn phảng phất triết lư thiền, về có - không, c̣n- mất, về hành tŕnh kiếm t́m hạnh phúc của từng cá nhân.
Từng có một nhà báo so sánh Lê Cát Trọng Lư với Trịnh Công Sơn và rằng cô là người hát đồng dao thú vị nhất hiện nay. Tất nhiên đó là nhận xét hơi khoa dại, song như nhạc sĩ Trần Huân thừa nhận: “Âm nhạc Lê Cát Trọng Lư rất Tây, dù mộc mạc. Riêng ca từ, cách hát lại đậm màu sắc Phương Đông”.
Nhiều năm mê mẩn theo học violon tại nhạc viên TP. HCM đă cho cô một nền tảng âm nhạc cổ điển châu Âu vững chắc nên cũng không ngạc nhiên lắm khi Lư chủ yếu dùng violon, piano, guitar để tŕnh tấu tác phẩm. Cái sự Tây trong nhạc Lê Cát Trọng Lư cũng giúp các ca khúc của cô gần gũi, dễ cảm hơn với tai nghe khán giả nước ngoài. Những lời khen ngợi của bạn bè quốc tế dành cho Lư khi cô hát ở Trung tâm văn hóa Pháp (L’ Espase) hay khi cô biểu diễn tại Na Uy, các đêm nhạc pḥng trà phải đâu chỉ v́ cô nhỏ nhắn, xinh đẹp. Ca sĩ Lee Kirby (Anh Quốc) khi quyết định viết lời Anh bản Chênh vênh để biểu diễn trong dự án “Trà đá với Lee Kirby” tại Việt Nam cũng chỉ v́ mến mộ tài năng của Lư bên cạnh sự tương đồng trong âm nhạc.
Song nhạc Tây chỉ là cái nền để tôn vinh hồn Việt, Lư đặt vào tác phẩm cảm thức của một cô gái Á Đông nhiều khát khao bùng cháy nhưng vẫn cứ hoang mang, lạc lơng. Với nhiều bạn gái trẻ đang bước vào đời, đang bắt đầu yêu, Lư đă nói thay đổi ḷng của họ.
C̣n rất trẻ, nhưng sáng tác lại chứa đầy thân phận, cô đơn… Có bao giờ Lư lo rằng những điều đó sẽ vận vào chính ḿnh?
- Vận vào là nói cái ǵ đó từ bên ngoài đi vào ḿnh, c̣n cảm xúc của tôi là từ chính tôi thể hiện ra nên làm sao c̣n vận vào được nữa. Nó đă có sẵn vậy rồi mà. Hơn nữa, nếu đó đă là số phận th́ ḿnh có thể tránh được sao? Thế th́ ta cứ chấp nhận những ǵ mà cuộc sống mang đến, cố gắng thích ứng với nó, vui với nó, thưởng thức nó th́ ḿnh sẽ vui vẻ, thoải mái hơn.
Các tác giả nữ thường mang bản thân vào tác phẩm, tôi tạm gọi đó là “ăn” chính ḿnh. Lư có thế không? Nếu chẳng may Lư “ăn” hết vốn th́ sao?
Đúng là tác giả nữ thường có khuynh hướng như thế, nhưng tôi không “ăn” ḿnh. Những ǵ tôi viết ra chỉ có một phần nhỏ của tôi, phần lớn c̣n lại là nhờ tích lũy được từ cuộc sống, từ những người xung quanh. Nhiều thứ có thể sử dụng được ngay, nhưng nhiều thứ khác th́ vẫn phải chờ chín muồi. Thực ra, bài hát của tôi không phải những câu chuyện có đầu có đuôi mà là các mảnh cảm xúc khác nhau. Mà cảm xúc th́ vô chừng lắm, gọi là bất tận cũng đúng nên tôi không ngại chuyện một ngày ḿnh hết vốn, chỉ ngại ḿnh đánh mất cảm xúc, đánh mất đam mê thôi.
Tôi vẫn không hiểu sự mâu thuẫn giữa việc Lư muốn chia sẻ tác phẩm với tất cả mọi người nhưng lại không đi t́m họ…
Tôi biết khán giả của ḿnh lúc nào sẽ có mặt ở đâu mà t́m? Tuy nhiên, tôi cũng chưa từng nói rằng ḿnh sáng tác chỉ cho bản thân hoặc cho một cộng đồng nhỏ những người yêu mến ḿnh. V́ muốn chia sẻ với tất cả tôi cứ đi. Đi từ Nam ra Bắc, ra cả nước ngoài. Khán giả muốn gặp tôi sẽ luôn biết ở đâu. Nhưng nói chung cũng phải tùy duyên nữa. Có duyên th́ chắc chắn sẽ gặp mà!
Có phải đó là do Lư từ chối xuất hiện ở một số nơi?
Tôi biết rất nhiều nghệ sĩ tận dụng mọi cơ hội để đến với khán giả. Nhưng tôi coi trọng sự cần thiết hơn. Chẳng hạn, có một số nơi mượn tiếng từ thiện mời tôi đến diễn chỉ là v́ muốn có Lê Cát Trọng Lư, v́ một số lư do cũng không tiện nói, trong khi thật ra bất kỳ ca sĩ nào cũng có thể làm được. Ngược lại, ví dụ thôi nhé, bà của anh đang bệnh và rất muốn nghe Lư hát một lần, th́ tôi sẵn sàng đến hát để bà vui. Một số bạn khác nhờ làm nhạc th́ tôi làm. Nói chung, không phải là ḿnh xuất hiện bao nhiêu lần, trước bao nhiêu người mà quan trọng là sự xuất hiện lại điều ǵ tích cực cho ai. Chắc chắn trong số các nghệ sĩ, có nhiều người cũng nghĩ như tôi vậy.
Trên Blog của Lư nhiều năm trước, tôi đọc thấy Lê Cát Trọng Lư đă kết hôn. Là sao nhỉ?
Hồi đó, tôi mới 18 tuổi, c̣n nhỏ xíu mà đi thi hát nên mọi người mới bày ghi t́nh trạng hôn nhân là đă kết hôn. Ngày xưa, ba tôi cũng đi hát nên ông không muốn con gái theo con đường “xướng ca vô loài” nhiều cám dỗ, lắm thị phi này. Tôi phải tranh đấu dữ lắm mới theo nghiệp hát được, nhưng tất nhiên để đổi lại th́ ḿnh càng phải thận trọng để đừng làm ba mẹ phiền ḷng. Tôi có người yêu, chỉ là phải ở xa nhau thôi.
Tôi hơi ngạc nhiên v́ so với lúc Lư đứng trên sân khấu Cống hiến 2010 nhận giải Nhạc sĩ của năm, Lê Cát Trọng Lư lúc này hoạt bát hơn hẳn?
Tôi rất ngại phải nói điều ǵ đó trước đông người, bởi những ǵ muốn nói th́ đă nói trong nhạc rồi. Chúng ta thường cố gắng tṛ chuyện để hiểu nhau, nhưng trong nhiều trường hợp vẫn chẳng hiểu nhau được mấy. Có những người ở bên ḿnh đă lâu, tưởng là rất hiểu ḿnh, nhưng rồi một ngày phát hiện ra là người ta vẫn chẳng hiểu ǵ cả. Những lúc như thế, tôi có cảm giác rất lạ - người ta vẫn là bạn thân, nhưng lại quá xa lạ. Như khi một người nghe tôi hát, chắc chắn điều người đó cảm nhận và hiểu không giống cái trong đầu tôi.
Nhưng như thế chẳng phải là “bất đồng ngôn ngữ” sao?
Có quan trọng ǵ đâu. Người nghe hăy cứ hiểu điều họ muốn hiểu, miễn là điều đó tích cực cho cuộc sống. Trên mạng FaceBook có Hội những người không hiểu Lư hát ǵ, tôi cũng không phàn nàn. Có những người bảo nghe nhạc tôi vài bài sẽ mệt, nhưng cũng có người khác bảo nhạc của tôi càng nghe càng thấm. Ta không thể bắt người khác yêu ḿnh, cũng không thể đúc khuôn suy nghĩ của mọi người nên hăy cứ chấp nhận sự đa dạng của mọi người nên hăy cứ chấp nhận sự đa dạng của cuộc sống. Sự phong phú đó thú vị đấy chứ!
Theo Phụ nữ