DR MINH
03-05-12, 09:45 AM
Khàn tiếng là dấu hiệu có thể gặp cấp tính rồi hết đi hay kéo dài và ngày càng nặng thêm, đây là triệu chứng không đặc hiệu của nhiều bệnh ở thanh quản từ lành tính đến ác tính đe dọa tính mạng. Khàn tiếng kéo dài là dấu hiệu quan trọng mà người bệnh phải quan tâm để có chẩn đoán sớm, rơ ràng.
Tiếng nói h́nh thành ra sao?
Cơ quan phát âm của con người có cấu tạo rất phức tạp, tinh tế. Âm thanh được tạo nên do không khí từ trong phổi đi ra làm rung động hai dây thanh quản phát sinh ra tiếng nói. Tiếng nói cao - thấp trầm - bổng, trong đục..v.v đều liên quan đến hai dây thanh. Mọi lư do làm hai dây thanh khép không kín như hạt xơ, nang nước, polyp, u nhú, liệt dây thanh, phù nề do viêm cấp tính do virut hay măn tính như lao thanh quản… sẽ gây nên hiện tượng khàn tiếng.
Các nguyên nhân gây khàn tiếng:
Khàn tiếng xuất hiện đột ngột, mất tiếng đa số là cấp tính liên quan đến viêm nhiễm vùng hầu họng cấp do virut hay vi trùng. Các trường hợp này bệnh nhân cần đến khám và điều trị tại chuyên khoa Tai Mũi Họng chỉ cần uống thuốc, nghĩ ngơi từ 1 tuần đến 10 ngày bệnh sẽ khỏi.
Khàn tiếng xuất hiện từ từ, ngày càng khàn nặng thêm th́ nguyên nhân đa số là do tổn thương thực thể tại dây thanh hay quanh dây thanh mà nguyên nhân thường gặp:
+ Hạt xơ, polyp, nang nước dây thanh:
Thường gặp ở những người có công việc thường phải nói nhiều, nói to như giáo viên, phát thanh viên, người bán hàng, diễn viên kịch... rất dễ mắc bệnh trên. Biểu hiện thường thấy là khàn tiếng hoặc mất tiếng. Khàn tiếng này ảnh hưởng rơ rệt đến hoạt động nghề nghiệp, có người thậm chí phải nghỉ việc, bỏ nghề. Tỷ lệ người mắc khàn tiếng do nguyên nhân này khá cao. Bệnh liên quan tới nhiều yếu tố nguy cơ như thời gian làm việc kéo dài, cường độ của giọng lớn, thói quen hút thuốc lá, uống rượu hoặc mắc một số bệnh kèm theo như viêm mũi xoang (chủ yếu là các viêm xoang sau), viêm amidan, viêm dạ dày... Những người làm việc trong môi trường tiếng ồn cao, bụi bẩn, độc hại, nhất là bụi than và bụi hóa chất...cũng dễ mắc bệnh.
+ Viêm măn tính dây thanh:
Thường do nguyên nhân là các viêm măn tính vùng hầu họng, trào ngược dạ dày thực quản thường xuyên và đặc biệt là lao dây thanh. Lao dây thanh thường đi kèm với các lao khác trong cơ thể mà thường gặp đó là lao phổi do đó khi bị khàn tiếng kéo dài nên chụp X quang phổi để kiểm tra.
+ U sùi dây thanh:
Lành tính trong trường hợp u sùi papilloma hay ác tính trong ung thư dây thanh.
+ Tổn thương dây thần kinh quặt ngược gây liệt dây thanh:
Do viêm, sau mổ bướu cổ, sau chấn thương thanh quản,mổ ngực, u trung thất, ung thu phổi di căn trung thất gây xâm lấn, chèn ép : Khàn tiếng, phát âm bé, phát âm khó khăn rồi không phát âm được, không khó nuốt. Ngoài ra các bệnh lư khác cũng gây khàn giọng như u thực quản, hạch ở quanh khí phế quản, ph́nh tách động mạch chủ, u tuyến giáp trạng. Thường bệnh phát triển âm thầm hay rầm rộ, nhưng khi gây khàn tiếng là thường giai đoạn cuối, bệnh tiến triển rất nặng, tiên lượng xấu.
+ Tổn thương năo gây liệt dây thanh:
Do các bệnh u năo, tai biến mạch máu năo, chấn thương sọ năo, viêm năo, làm tổn thương vùng Broca. Thường nói ngọng và mất tiếng, kèm theo liệt họng, liệt màn hầu cùng với các triệu chứng thần kinh như liệt nửa người, có khi hôn mê.
Chẩn đoán nguyên nhân khàn tiếng kéo dài:
Khi bị khàn tiếng kéo dài bệnh nhân phải đi khám tổng quát và chuyên sâu Tai Mũi Họng để xác định nguyên nhân tổn thương dây thanh cũng như các bệnh lư Nội khoa kèm theo. Khi khám Tai Mũi Họng bệnh nhân bắt buột phải được thực hiện thủ thuật nội soi thanh quản để xác định chẩn đoán. Tuy nhiên tại các Trung tâm chuyên sâu tai Mũi Họng hiện nay đa số đều sử dụng Nội soi bằng ống soi cứng có những hạn chế nhất định
NỘI SOI THANH - KHÍ QUẢN BẰNG ỐNG MỀM:
Áp dụng kỹ thuật mới trong nội soi chẩn đoán – điều trị các bệnh lư vùng thanh quản, nội soi ống mềm đă phát huy được vai tṛ tối ưu trong việc phát hiện và điều trị các bệnh lư ở hai dây thanh.
Ngoài ra nội soi ống mềm: thủ thuật nhẹ nhàng, không đau, nhanh chóng, h́nh ảnh nội soi cực kỳ rơ nét.
Qua nội soi ống mềm, nguyên nhân gây khàn tiếng sẽ rất rơ: hạt xơ dây thanh, nang nước, polyp, u, sùi niêm mạc dây thanh do ung thư, lao dây thanh, liệt dây thanh, chấn thương thanh quản gây tổn thương dây thanh, bệnh lư khí quản chèn ép… Nội soi ống mếm giúp bác sỹ thực hiện thủ thuật sinh thiết để chẩn đoán nguyên nhân ở cấp độ tế bào thông qua giải phẩu bệnh lư.
Nội soi ống mềm c̣n giúp bác sỹ thực hiện các thủ thuật điều trị các bệnh lư vùng thanh quản như cắt hạt xơ dây thanh, cắt polyp, nang nước trên dây thanh hay cả vùng thanh quản.
ƯU ĐIỂM CỦA KỸ THUẬT NỘI SOI THANH QUẢN ỐNG MỀM
Hiện nay những tổn thương lành tính trên dây thanh đều được thực hiện bằng phẩu thuật tại các Bệnh Viện, Trung Tâm TMH, bệnh nhân sẽ được gây mê, soi treo bằng ống cứng để cắt hạt, polype, nang nước. Bệnh nhân phải chịu nhiều áp lực từ việc “mổ xẻ”, mất nhiều thời gian và công sức v́ phải nhập viện.
Áp dụng kỹ thuật thông qua ống nội soi mềm: Bác Sỹ sẽ cắt hạt xơ dây thanh, cắt polyp, nang nước qua ống soi mềm, với thủ thuật trên bệnh nhân không cần nhập viện, thời gian làm chỉ mất khoảng 10 phút, bệnh nhân ra về ngay v́ không cần gây mê. Thủ thuật nhẹ nhàng, chính xác, không đau, hiệu quả rất cao. Thời gian nghĩ ngơi sau thủ thuật rất ít, thủ thuật an toàn.
Thực hiện các thủ thuật điều trị khàn tiếng qua ống nội soi mềm đ̣i hỏi bác sỹ có tay nghề cao và nhiều năm kinh nghiệm, hiện nay trên toàn quốc có rất ít nơi có thể áp dụng kỹ thuật này điều trị cho bệnh nhân.
Tham khảo thêm tại http://pkdkngocminh.com.vn/ Chuyên mục kiến thức y khoa
Tiếng nói h́nh thành ra sao?
Cơ quan phát âm của con người có cấu tạo rất phức tạp, tinh tế. Âm thanh được tạo nên do không khí từ trong phổi đi ra làm rung động hai dây thanh quản phát sinh ra tiếng nói. Tiếng nói cao - thấp trầm - bổng, trong đục..v.v đều liên quan đến hai dây thanh. Mọi lư do làm hai dây thanh khép không kín như hạt xơ, nang nước, polyp, u nhú, liệt dây thanh, phù nề do viêm cấp tính do virut hay măn tính như lao thanh quản… sẽ gây nên hiện tượng khàn tiếng.
Các nguyên nhân gây khàn tiếng:
Khàn tiếng xuất hiện đột ngột, mất tiếng đa số là cấp tính liên quan đến viêm nhiễm vùng hầu họng cấp do virut hay vi trùng. Các trường hợp này bệnh nhân cần đến khám và điều trị tại chuyên khoa Tai Mũi Họng chỉ cần uống thuốc, nghĩ ngơi từ 1 tuần đến 10 ngày bệnh sẽ khỏi.
Khàn tiếng xuất hiện từ từ, ngày càng khàn nặng thêm th́ nguyên nhân đa số là do tổn thương thực thể tại dây thanh hay quanh dây thanh mà nguyên nhân thường gặp:
+ Hạt xơ, polyp, nang nước dây thanh:
Thường gặp ở những người có công việc thường phải nói nhiều, nói to như giáo viên, phát thanh viên, người bán hàng, diễn viên kịch... rất dễ mắc bệnh trên. Biểu hiện thường thấy là khàn tiếng hoặc mất tiếng. Khàn tiếng này ảnh hưởng rơ rệt đến hoạt động nghề nghiệp, có người thậm chí phải nghỉ việc, bỏ nghề. Tỷ lệ người mắc khàn tiếng do nguyên nhân này khá cao. Bệnh liên quan tới nhiều yếu tố nguy cơ như thời gian làm việc kéo dài, cường độ của giọng lớn, thói quen hút thuốc lá, uống rượu hoặc mắc một số bệnh kèm theo như viêm mũi xoang (chủ yếu là các viêm xoang sau), viêm amidan, viêm dạ dày... Những người làm việc trong môi trường tiếng ồn cao, bụi bẩn, độc hại, nhất là bụi than và bụi hóa chất...cũng dễ mắc bệnh.
+ Viêm măn tính dây thanh:
Thường do nguyên nhân là các viêm măn tính vùng hầu họng, trào ngược dạ dày thực quản thường xuyên và đặc biệt là lao dây thanh. Lao dây thanh thường đi kèm với các lao khác trong cơ thể mà thường gặp đó là lao phổi do đó khi bị khàn tiếng kéo dài nên chụp X quang phổi để kiểm tra.
+ U sùi dây thanh:
Lành tính trong trường hợp u sùi papilloma hay ác tính trong ung thư dây thanh.
+ Tổn thương dây thần kinh quặt ngược gây liệt dây thanh:
Do viêm, sau mổ bướu cổ, sau chấn thương thanh quản,mổ ngực, u trung thất, ung thu phổi di căn trung thất gây xâm lấn, chèn ép : Khàn tiếng, phát âm bé, phát âm khó khăn rồi không phát âm được, không khó nuốt. Ngoài ra các bệnh lư khác cũng gây khàn giọng như u thực quản, hạch ở quanh khí phế quản, ph́nh tách động mạch chủ, u tuyến giáp trạng. Thường bệnh phát triển âm thầm hay rầm rộ, nhưng khi gây khàn tiếng là thường giai đoạn cuối, bệnh tiến triển rất nặng, tiên lượng xấu.
+ Tổn thương năo gây liệt dây thanh:
Do các bệnh u năo, tai biến mạch máu năo, chấn thương sọ năo, viêm năo, làm tổn thương vùng Broca. Thường nói ngọng và mất tiếng, kèm theo liệt họng, liệt màn hầu cùng với các triệu chứng thần kinh như liệt nửa người, có khi hôn mê.
Chẩn đoán nguyên nhân khàn tiếng kéo dài:
Khi bị khàn tiếng kéo dài bệnh nhân phải đi khám tổng quát và chuyên sâu Tai Mũi Họng để xác định nguyên nhân tổn thương dây thanh cũng như các bệnh lư Nội khoa kèm theo. Khi khám Tai Mũi Họng bệnh nhân bắt buột phải được thực hiện thủ thuật nội soi thanh quản để xác định chẩn đoán. Tuy nhiên tại các Trung tâm chuyên sâu tai Mũi Họng hiện nay đa số đều sử dụng Nội soi bằng ống soi cứng có những hạn chế nhất định
NỘI SOI THANH - KHÍ QUẢN BẰNG ỐNG MỀM:
Áp dụng kỹ thuật mới trong nội soi chẩn đoán – điều trị các bệnh lư vùng thanh quản, nội soi ống mềm đă phát huy được vai tṛ tối ưu trong việc phát hiện và điều trị các bệnh lư ở hai dây thanh.
Ngoài ra nội soi ống mềm: thủ thuật nhẹ nhàng, không đau, nhanh chóng, h́nh ảnh nội soi cực kỳ rơ nét.
Qua nội soi ống mềm, nguyên nhân gây khàn tiếng sẽ rất rơ: hạt xơ dây thanh, nang nước, polyp, u, sùi niêm mạc dây thanh do ung thư, lao dây thanh, liệt dây thanh, chấn thương thanh quản gây tổn thương dây thanh, bệnh lư khí quản chèn ép… Nội soi ống mếm giúp bác sỹ thực hiện thủ thuật sinh thiết để chẩn đoán nguyên nhân ở cấp độ tế bào thông qua giải phẩu bệnh lư.
Nội soi ống mềm c̣n giúp bác sỹ thực hiện các thủ thuật điều trị các bệnh lư vùng thanh quản như cắt hạt xơ dây thanh, cắt polyp, nang nước trên dây thanh hay cả vùng thanh quản.
ƯU ĐIỂM CỦA KỸ THUẬT NỘI SOI THANH QUẢN ỐNG MỀM
Hiện nay những tổn thương lành tính trên dây thanh đều được thực hiện bằng phẩu thuật tại các Bệnh Viện, Trung Tâm TMH, bệnh nhân sẽ được gây mê, soi treo bằng ống cứng để cắt hạt, polype, nang nước. Bệnh nhân phải chịu nhiều áp lực từ việc “mổ xẻ”, mất nhiều thời gian và công sức v́ phải nhập viện.
Áp dụng kỹ thuật thông qua ống nội soi mềm: Bác Sỹ sẽ cắt hạt xơ dây thanh, cắt polyp, nang nước qua ống soi mềm, với thủ thuật trên bệnh nhân không cần nhập viện, thời gian làm chỉ mất khoảng 10 phút, bệnh nhân ra về ngay v́ không cần gây mê. Thủ thuật nhẹ nhàng, chính xác, không đau, hiệu quả rất cao. Thời gian nghĩ ngơi sau thủ thuật rất ít, thủ thuật an toàn.
Thực hiện các thủ thuật điều trị khàn tiếng qua ống nội soi mềm đ̣i hỏi bác sỹ có tay nghề cao và nhiều năm kinh nghiệm, hiện nay trên toàn quốc có rất ít nơi có thể áp dụng kỹ thuật này điều trị cho bệnh nhân.
Tham khảo thêm tại http://pkdkngocminh.com.vn/ Chuyên mục kiến thức y khoa