100 bài thơ hay nhất thế kỷ 20
Theo cuộc b́nh chọn do Trung Tâm Văn Hóa Doanh Nhân và Nhà Xuất Bản Giáo Dục phối hợp tổ chức th́ dưới đây là danh sách 100 bài thơ hay nhất Việt Nam thế kỷ XX:
(Ngoài "Nguyên Tiêu", 99 bài c̣n lại được sắp xếp theo tên tác giả dựa theo bảng chữ cái, tuyệt không phân hay dở cao thấp ǵ cả). 1) Nguyên Tiêu - Hồ Chí Minh. 2) Ngày ḥa b́nh đầu tiên - Phùng Khắc Bắc. 3) Những bóng người trên sân ga - của Nguyễn Bính. 4) Tạm biệt Huế - Thu Bồn. 5) Vào chùa - Đồng Đức Bốn. 6) Sư đoàn - Phạm Ngọc Cảnh. 7) Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc - Văn Cao. 8) Núi Đôi - Vũ Cao. 9) Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm. 10) Tràng Giang - Huy Cận. 11) Dọn về làng - Nông Quốc Chấn. 12) Quê hương - Nguyễn Bá Chung. 13) Say đi em - Vũ Hoàng Chương. 14) Miền Trung - Hoàng Trần Cương. 15) Đường về quê mẹ - Đoàn Văn Cừ. 16) Anh đừng khen em - Lâm Thị Mỹ Dạ. 17) Nguyệt cầm - Xuân Diệu. 18) Cô bộ đội ấy đă đi rồi - Phạm Tiến Duật. 19) Tây tiến - Quang Dũng. 20) Lên Côn Sơn - Khương Hữu Dụng. 21) Đ̣ lèn - Nguyễn Duy. 22) Chiều - Hồ Dzếnh. 23) Thăm mả cũ bên đường - Tản Đà. 24) Cha tôi - Lê Đạt. 25) Mẹ và quả - Nguyễn Khoa Điềm. 26) Núi mường Hung ḍng sông Mă - Cầm Giang. 27) Mắt buồn - Bùi Giáng. 28) Hai sắc hoa tigôn - T.T.KH. 29) Đọc thơ ức Trai - Sóng Hồng. 30) Bài thơ t́nh ở Hàng Châu - Tế Hanh. 31) Trở về quê nội - Ca Lê Hiến. 32) Đêm mưa - Hoàn. 33) Những đứa trẻ chơi trước cửa đền - Thi Hoàng. 34) Cửu Long giang ta ơi - Nguyên Hồng. 35) Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ. 36) Nỗi niềm Thị Nở - Quang Huy. 37) Đường khuya trở bước - Đinh Hùng. 38) Người về - Hoàng Hưng. 39) Đồng chí - Chính Hữu. 40) Khi con tu hú - Tố Hữu. 41) Lên Cấm sơn - Thôi Hữu. 42) Lời nói dối nhân ái - Trang Thế Hy. 43) Gánh nước đêm - Á Nam Trần Tuấn Khải. 44) Tỳ bà - Bích Khê. 45) Gửi bác Trần Nhuận Minh - Trần Đăng Khoa. 46) Thu điếu - Nguyễn Khuyến. 47) Bến Mi Lăng - Yến Lan. 48) Tháp Chàm - Văn Lê. 49) Ông đồ - Vũ Đ́nh Liên. 50) Đèo cả - Hữu Loan. 51) Viếng bạn - Hoàng Lộc. 52) Tiếng thu - Lưu Trọng Lư. 53) Nhớ rừng - Thế Lữ. 54) Một vị tướng về hưu - Nguyễn Đức Mậu. 55) Những mùa trăng mong chờ - Lê Thị Mây. 56) Dặn con - Trần Nhuận Minh. 57) Hội Lim - Vũ Đ́nh Minh. 58) Khóc người vợ hiền - Tú Mỡ. 59) Cuộc chia ly màu đỏ - Nguyễn Mỹ. 60) Quê hương - Giang Nam. 61) Thị Màu - Anh Ngọc. 62) Nhớ - Hồng Nguyên. 63) Trời và đất - Phan Thị Thanh Nhàn. 64) Người đàn bà ngồi đan - Ư Nhi. 65) Nhớ máu - Trần Mai Ninh. 66) Mẹ - Nguyễn Ngọc Oánh. 67) Bông và mây - Ngô Văn Phú. 68) Muôn vàn t́nh thân yêu trùm lên khắp quê hương - Việt Phương. 69) Đợi - Vũ Quần Phương. 70) Tên làng - Y Phương. 71) Lời mẹ dặn - Phùng Quán. 72) Có khi nào - Bùi Minh Quốc. 73) Tự hát - Xuân Quỳnh. 74) Áo lụa Hà Đông - Nguyên Sa. 75) Bài thơ của một người yêu nước ḿnh - Trần Vàng Sao. 76) Người đẹp - Ḷ Ngân Sủn. 77) Đồng dao cho người lớn - Nguyễn Trọng Tạo. 78) Tống biệt hành - Thâm Tâm. 79) Dấu chân qua trảng cỏ - Thanh Thảo. 80) Đất nước - Nguyễn Đ́nh Thi. 81) Những người đàn bà gánh nước sông - Nguyễn Quang Thiều. 82) Nghe tiếng cuốc kêu - Hữu Thỉnh. 83) Bao giờ trở lại - Hoàng Trung Thông. 84) Bờ sông vẫn gió - Trúc Thông. 85) Bến đ̣ ngày mưa - Anh Thơ. 86) Thăm lúa - Trần Hữu Thung. 87) Cổ lũy cô thôn - Phạm Thiên Thư. 88) Nói sao cho vợi - Thu Trang. 89) Mưa đêm lều vó - Trần Huyền Trân. 90) Bên mộ cụ Nguyễn Du - Vương Trọng. 91) Nhớ Huế quê tôi - Thanh Tịnh. 92) Màu thời gian - Đoàn Phú Tứ. 93) Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử. 94) Nhớ vợ - Cầm Vĩnh Ui. 95) Em tắm - Bạc Văn Ùi. 96) Một ngày ta ngoái lại - Đinh Thị Thu Vân. 97) Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng - Chế Lan Viên. 98) Bếp lửa - Bằng Việt. 99) Vườn trong phố - Lưu Quang Vũ. 100) Thương vợ - Trần Tế Xương. Sưu tầm |
Nguyên Tiêu - Hồ Chí Minh
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên Yên ba thâm xứ đàm quân sự Dạ bán quy lai nguyệt măn thuyền. Rằm tháng riêng - Xuân Thủy dịch Rằm xuân lồng lộng trăng soi Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân Giữa ḍng bàn bạc việc quân Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền. Sưu tầm |
Những bóng người trên sân ga - Nguyễn Bính
Những cuộc chia ĺa khởi tự đây Cây đàn sum họp đứt từng dây Những đời phiêu bạt thân đơn chiếc Lần lượt theo nhau suốt tối ngày. Có lần tôi thấy hai cô gái Sát má vào nhau khóc sụt sùi Hai bóng chung lưng thành một bóng "Đường về nhà chị chắc xa xôi?" Có lần tôi thấy một người yêu Tiễn một người yêu một buổi chiều Ở một ga nào xa vắng lắm Họ cầm tay họ bóng xiêu xiêu. Hai người bạn cũ tiễn chân nhau Kẻ ở sân toa kẻ dưới tàu Họ giục nhau về ba bốn bận Bóng nḥa trong bóng tối từ lâu. Có lần tôi thấy vợ chồng ai Thèn thẹn chia tay bóng chạy dài Chị mở khăn giầu anh thắt lại: "Ḿnh về nuôi lấy mẹ, ḿnh ơi!" Có lần tôi thấy một bà già Đưa tiễn con đi trấn ải xa Tàu chạy lâu rồi, bà vẫn đứng Lưng c̣ng đổ bóng xuống sân ga. Có lần tôi thấy một người đi Chẳng biết về đâu nghĩ ngợi ǵ Chân bước hững hờ theo bóng lẻ Một ḿnh làm cả cuộc phân ly. Những chiếc khăn màu thổn thức bay Những bàn tay vẫy những bàn tay Những đôi mắt ướt nh́n đôi mắt Buồn ở đâu hơn ở chốn này? |
Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm
Em ơi! Buồn làm chi Anh đưa em về sông Đuống Ngày xưa cát trắng phẳng lỳ Sông Đuống trôi đi Một ḍng lấp lánh Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ Xanh xanh băi mía bờ dâu Ngô khoai biêng biếc Đứng bên này sông sao nhớ tiếc Sao xót xa như rụng bàn tay Bên kia sông Đuống Quê hương ta lúa nếp thơm đồng Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp Quê hương ta từ ngày khủng khiếp Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn Ruộng ta khô Nhà ta cháy Chó ngộ một đàn Lưỡi dài lê sắc máu Kiệt cùng ngơ thẳm bờ hoang Mẹ con đàn lợn âm dương Chia ĺa đôi ngả Đám cưới chuột tưng bừng rộn ră Bây giờ tan tác về đâu ? Ai về bên kia sông Đuống Cho ta gửi tấm the đen Mấy trăm năm thấp thoáng mộng b́nh yên Những hội hè đ́nh đám Trên núi Thiên Thai Trong chùa Bút Tháp Giữa huyện Lang Tài Gửi về may áo cho ai Chuông chùa văng vẳng nay người ở đâu Những nàng môi cắn chỉ quết trầu Những cụ già phơ phơ tóc trắng Những em xột xoạt quần nâu Bây giờ đi đâu ? Về đâu ? Ai về bên kia sông Đuống Có nhớ từng khuôn mặt búp sen Những cô hàng xén răng đen Cười như mùa thu tỏa nắng Chợ Hồ, chợ Sủi người đua chen Băi Tràm chỉ người dăng tơ nghẽn lối Những nàng dệt sợi Đi bán lụa mầu Những người thợ nhuộm Đồng Tỉnh, Huê Cầu Bây giờ đi đâu ? Về đâu ? Bên kia sông Đuống Mẹ già nua c̣m cơi gánh hàng rong Dăm miếng cau khô Mấy lọ phẩm hồng Vài thếp giấy dầm hoen sương sớm Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn Khua giầy đinh đạp gẫy quán gầy teo X́ xồ cướp bóc Tan phiên chợ nghèo Lá đa lác đác trước lều Vài ba vết máu loang chiều mùa đông Chưa bán được một đồng Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong Bước cao thấp trên bờ tre hun hút Có con c̣ trắng bay vùn vụt Lướt ngang ḍng sông Đuống về đâu ? Mẹ ta ḷng đói dạ sầu Đường trơn mưa lạnh mái đầu bạc phơ Bên kia sông Đuống Ta có đàn con thơ Ngày tranh nhau một bát cháo ngô Đêm líu díu chui gầm giường tránh đạn Lấy mẹt quây tṛn Tưởng làm tổ ấm Trong giấc thơ ngây tiếng súng dồn tựa sấm Ú ớ cơn mê Thon thót giật ḿnh Bóng giặc dày ṿ những nét môi xinh Đă có đất này chép tội Chúng ta không biết nguôi hờn Đêm buông xuống ḍng sông Đuống -- Con là ai ? -- Con ở đâu về ? Hé một cánh liếp -- Con vào đây bốn phía tường che Lửa đèn leo lét soi t́nh mẹ Khuôn mặt bừng lên như dựng giăng Ngậm ngùi tóc trắng đang thầm kể Những chuyện muôn đời không nói năng Đêm đi sâu quá ḷng sông Đuống Bộ đội bên sông đă trở về Con bắt đầu xuất kích Trại giặc bắt đầu run trong sương Dao loé giữa chợ Gậy lùa cuối thôn Lúa chín vàng hoe giặc mất hồn Ăn không ngon Ngủ không yên Đứng không vững Chúng mày phát điên Quay cuồng như xéo trên đống lửa Mà cánh đồng ta c̣n chan chứa Bao nhiêu nắng đẹp mùa xuân Gió đưa tiếng hát về gần Thợ cấy đánh giặc dân quân cày bừa Tiếng bà ru cháu buổi trưa Chang chang nắng hạ vơng đưa rầu rầu "À ơi... cha con chết trận từ lâu Con càng khôn lớn càng sâu mối thù" Tiếng em cắt cỏ hôm xưa Hiu hiu gió rét mịt mù mưa bay "Thân ta hoen ố v́ mày Hờn ta cùng với đất này dài lâu..." Em ơi! Đừng hát nữa! Ḷng anh đau Mẹ ơi! Đừng khóc nữa! Dạ con sầu Cánh đồng im phăng phắc Để con đi giết giặc Lấy máu nó rửa thù này Lấy súng nó cầm chắc tay Mỗi đêm một lần mở hội Trong ḷng con chim múa hoa cười V́ nắng sắp lên rồi Chân trời đă tỏ Sông Đuống cuồn cuộn trôi Để nó cuốn phăng ra bể Bao nhiêu đồn giặc tơi bời Bao nhiêu nước mắt Bao nhiêu mồ hôi Bao nhiêu bóng tối Bao nhiêu nỗi đời Bao giờ về bên kia sông Đuống Anh lại t́m em Em mặc yếm thắm Em thắt lụa hồng Em đi trảy hội non sông Cười mê ánh sáng muôn ḷng xuân xanh. |
Tràng giang - Huy Cận
Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp Con thuyền xuôi mái nước song song Thuyền về nước lại sầu trăm ngả Củi một cành khô lạc mấy gịng. Lơ thơ cồn nhỏ gió đ́u hiu Đâu tiếng làng xa văn chợ chiều. Nắng xuống, trời lên sâu chót vót Sông dài, trời rộng, bến cô liêu. Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng Mênh mông không một chuyến đ̣ ngang Không cầu gợi chút niềm thân mật Lặng lẽ bờ xanh tiếp băi vàng. Lớp lớp mây cao đùn núi bạc Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa Ḷng quê dờn dợn vời con nước Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà. |
Tây tiến - Quang Dũng
Sông Mă xa rồi Tây tiến ơi! Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Mường Lát hoa về trong đêm hơi Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi Anh bạn dăi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời! Chiều chiều oai linh thác gầm thét Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói Mai Châu mùa em thơm nếp xôi Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Ḱa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi ḍng nước lũ hoa đong đưa Tây tiến đoàn quân không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mă gầm lên khúc độc hành Tây tiến người đi không hẹn ước Đường lên thăm thẳm một chia phôi Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi. |
Ông đồ - Vũ Đ́nh Liên
Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Bày mực tàu, giấy đỏ Bên phố đông người qua. Bao nhiêu người thuê viết Tấm tắc ngợi khen tài Hoa tay thảo những nét Như phượng múa, rồng bay. Nhưng mỗi năm, mỗi vắng Người thuê viết nay đâu? Giấy đỏ buồn không thắm Mực đọng trong nghiên sầu. Ông đồ vẫn ngồi đấy Qua đường không ai hay Lá vàng rơi trên giấy Ngoài trời mưa bụi bay. Năm nay đào lại nở Không thấy ông đồ xưa Những người muôn năm cũ Hồn ở đâu bây giờ? |
Nguyệt cầm - Xuân Diệu
Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân. Mây vắng trời trong đêm thủy tinh Lung linh bóng sáng bỗng run ḿnh V́ nghe nương tử trong câu hát Đă chết đêm rằm theo nước xanh. Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời, Đàn ghê như nước, lạnh trời ơi Long lanh tiếng sỏi vang vang hận Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người. Bốn bề ánh nhạc: biển pha lê Chiếc đảo hồn tôi rộn bốn bề Sương bạc làm thinh, khuya nín thở Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê. |
Anh đừng khen em - Lâm Thị Mỹ Dạ
Lần đầu khi mới làm quen Anh khen cái nh́n em đẹp Trời mưa ̣a cơn nắng đến Anh khen đôi má em hồng Thấy em sợ sét né giông Anh khen sao mà hiền thế Thấy em nâng niu con trẻ Anh khen em thật dịu dàng Khi hôn lên câu thơ hay Áp trang sách vào mái ngực Em nghe tim ḿnh thổn thức Thương người làm thơ đă mất Trái tim giờ ở nơi đâu? Khi đọc một cuộc đời buồn Ḷng em xót xa ấm ức Anh khen em giàu cảm xúc Và bao điều nữa...anh khen Em sợ lời khen của anh Như sợ đêm về hắt tối Nhiều khi ngồi buồn một ḿnh Trách anh sao mà nông nổi Hăy chỉ cho em cái kém Để em nên người tốt lành Hăy chỉ cho em cái xấu Để em chăm chút đời anh Anh ơi anh có biết không V́ anh em buồn biết mấy T́nh yêu khắt khe thế đấy Anh ơi, anh đừng khen em! |
Núi Đôi - Vũ Cao
Bảy năm về trước em mười bảy Anh mới đôi mươi trẻ nhất làng Xuân Dục, Đoài Đông hai nhánh lúa Bữa th́ anh tới bữa em sang. Lối ta đi giữa hai sườn núi Đôi ngọn nên làng gọi núi Đôi Em vẫn đùa anh sao khéo thế Núi chồng, núi vợ đứng song đôi. Bỗng cuối mùa chiêm quân giặc tới Ngơ chùa cháy đỏ những thân cau Mới ngỏ lời thôi đành lỗi hẹn Ai ngờ từ đó mất tin nhau. Anh vào bộ đội lên Đông Bắc Chiến đấu quên ḿnh năm lại năm Mỗi bận dân công về lại hỏi Ai người Xuân Dục Núi Đôi chăng. Anh nghĩ quê ta giặc chiếm rồi Trăm ngh́n căm uất bao giờ nguôi Mỗi tin súng nổ vùng đai địch Sương trắng người đi lại nhớ người. Đồng đội có nhau thường nhắc nhở Trung du làng nước vẫn chờ trông Núi Đôi bốt dựng kề ba xóm Em vẫn đi về những bến sông. Náo nức bao nhiêu ngày trở lại Lệnh trên ngừng bắn anh về xuôi Hành quân qua tắt đường sang huyện Anh nhớ thăm nhà thăm Núi Đôi. Mới đến đầu ao tin sét đánh Giặc giết em rồi, dưới gốc thông Giữa đêm bộ đội vây đồn Thứa Em sống trung thành chết thuỷ chung. Anh ngước nh́n lên hai dốc núi Hàng thông, bờ cỏ, con đường quen Nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói Núi vẫn Đôi mà anh mất em. Dân chợ Phù Linh ai cũng bảo Em c̣n trẻ lắm, nhất làng trong Mấy năm cô ấy làm du kích Không hiểu v́ sao chẳng lấy chồng. Từ núi qua thôn đường nghẽn lối Xuân Dục Đoài Đông cỏ ngút đầy Sân biến thành ao nhà đổ chái Ngổn ngang bờ bụi cánh dơi bay. Cha mẹ d́u nhau về tận đất Tóc bạc thương từ mỗi gốc cau Nứa gianh nửa mái lều che tạm Sương trắng khuấy dần chuyện xót đau. Anh nghe có tiếng người qua chợ Ta gắng mùa sau lúa sẽ nhiều Ruộng thấm mồ hôi từng nhát cuốc Làng ta rồi đẹp biết bao nhiêu. Nhưng núi c̣n kia anh vẫn nhớ Oán thù c̣n đó anh c̣n đây Ở đâu cô gái làng Xuân Dục Đă chết v́ dân giữa đất này? Ai viết tên em thành liệt sĩ Bên những hàng bia trắng giữa đồng Nhớ nhau anh gọi em, đồng chí Một tấm ḷng trong vạn tấm ḷng. Anh đi bộ đội sao trên mũ Măi măi là sao sáng dẫn đường Em sẽ là hoa trên đỉnh núi Bốn mùa thơm măi cánh hoa thơm. |
Say đi em - Vũ Hoàng Chương
Khúc nhạc hồng êm ái, Điệu kèn biếc quay cuồng Một trời phấn hương, Đôi người gió sương. Đầu xanh lận đận cùng xót thương càng nhớ thương, Hoa xưa tươi trăng xưa ngọt gối xưa thề t́nh nay sao héo! Hồn ngă lâu rồi nhưng chân c̣n dẻo, Ḷng chót nghiêng mà bước vẫn du dương. Ḷng nghiêng tràn hết yêu đương Bước chân c̣n nhịp nghê thường lẳng lơ. Ánh đèn tha thướt Lưng mềm năo nuột dáng tơ. Hàng chân lả lướt Đê mê hồn gửi cánh tay hờ. Âm ba gờn gợn nhỏ, Ánh sáng phai pha dần... Bốn tường gương điên đảo bóng giai nhân. Lui đôi vai, tiến đôi chân, Riết đôi tay, ngả đôi thân, Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió, Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ, Hăy thêm say c̣n đó rượu chờ ta! Cổ chưa khô đầu chưa nặng mắt chưa hoa, Tay mềm mại bước c̣n chưa chuếnh choáng. Chưa cuối xứ Mê Ly chưa cùng trời Phóng đăng, C̣n chưa say hồn khát vẫn thèm men. Say đi em say đi em Say cho lơi lả ánh đèn Cho cung bậc ngả nghiêng, điên rồ xác thịt. Rượu rượu nữa và quên quên hết! Ta quá say rồi! Sắc ngă màu trôi ... Gian pḥng không đứng vững , Có ai gh́ hư ảnh sát kề môi? Chân ră rời Quay cuồng chi được nữa, Gối mỏi gần rơi! Trong men cháy giác quan vừa bén lửa, Say không c̣n biết chi đời. Nhưng em ơi, Đất trời nghiêng ngửa Mà trước mắt thành Sầu chưa sụp đổ. Đất trời nghiêng ngửa, Thành Sầu không sụp đổ, em ơi! |
Mắt buồn - Bùi Giáng
Bỏ trăng gió lại cho đời Bỏ ngang ngửa sóng giữa lời hẹn hoa Bỏ người yêu, bỏ bóng ma Bỏ h́nh hài của tiên nga trên trời Bây giờ riêng đối diện tôi C̣n hai con mắt khóc người một con. |
Tiếng Thu - Lưu Trọng Lư
Em không nghe mùa thu Dưới trăng mờ thổn thức? Em không nghe rạo rực H́nh ảnh kẻ chinh phu Trong ḷng người cô phụ? Em không nghe rừng thu, Lá thu kêu xào xạc, Con nai vàng ngơ ngác Đạp trên lá vàng khô? |
Nhớ rừng - Thế Lữ
Gặm một khối căm hờn trong cũi sắt, Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua. Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ, Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hăm Để làm tṛ lạ mắt, thứ đồ chơi. Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi, Với cặp báo chuồng bên vô tư lự. Ta sống măi trong t́nh thương nỗi nhớ, Thuở tung hoành, hống hách những ngày xưa. Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già, Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi, Với khi thét khúc trường ca dữ dội Ta bước chân lên, dơng dạc, đường hoàng, Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc. Trong hang tối, mắt thần khi đă quắc Là khiến cho mọi vật đều im hơi. Ta biết ta chúa tể muôn của loài Giữa chốn thảo hoa, không tên không tuổi. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối, Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới? Đâu những b́nh minh cây xanh nắng gội Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật? Than ôi! thời oanh liệt nay c̣n đâu? Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu Ghét những cảnh không đời nào thay đổi, Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối: Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng; Giải nước đen giả suối, chẳng thông ḍng Len dưới nách những mô g̣ thấp kém; Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm Cũng học đ̣i bắt chước vẻ hoang vu Của chốn ngàn năm cao cả, âm u. Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ! Là nơi giống hùm thiêng ta ngự trị, Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa Nơi ta không c̣n được thấy bao giờ! Có biết chăng trong những ngày ngao ngán Ta đang theo giấc mộng ngàn to lớn Để hồn ta phảng phất được gần ngươi Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! |
Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ
Anh đội viên thức dậy Thấy trời khuya lắm rồi Mà sao Bác vẫn ngồi Đêm nay Bác không ngủ. Lặng yên như bếp lửa Vẻ mặt Bác trầm ngâm Ngoài trời mưa lâm thâm Mái lều tranh xơ xác. Anh đội viên nh́n Bác Càng nh́n lại càng thương Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm. Rồi bác đi dém chăn Từng người từng người một Sợ cháu ḿnh giật thột Bác nhón chân nhẹ nhàng. Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng. Thổn thức cả nổi ḷng Thầm th́ anh hỏi nhỏ: - Bác ơi! Bác chưa ngủ? - Bác có lạnh lắm không? - Chú cứ việc ngủ ngon Ngày mai đi đánh giặc! Vâng lời anh nhắm mắt Nhưng bụng vẫn bồn chồn. Không biết nói ǵ hơn Anh nằm lo Bác ốm Ḷng anh cứ bề bộn V́ Bác vẫn thức hoài. Chiến dịch hăy c̣n dài Rừng lắm dốc lắm ụ Đêm nay Bác không ngủ Lấy sức đâu mà đi. - Lần thứ ba thức dậy Anh hốt hoảng giật ḿnh Bác vẫn ngồi đinh ninh Cḥm râu im phăng phắc. Anh vội vàng nằng nặc: - Mời Bác ngủ Bác ơi! Trời sắp sáng mất rồi Bác ơi: Mời Bác ngủ. - Chú cứ việc ngủ ngon Ngày mai đi đánh giặc Bác thức th́ mặc Bác Bác ngủ không an ḷng. Bác thương đoàn dân công Đêm nay ngủ ngoài rừng Rải lá cây làm chiếu Manh áo phủ làm chăn... Trời th́ mưa lâm thâm Làm sao cho khỏi ướt Càng thương càng nóng ruột Mong trời sáng mau mau. Anh đội viên nh́n Bác Bác nh́n ngọn lửa hồng Ḷng vui sướng mênh mông Anh thức luôn cùng Bác. Đêm nay Bác ngồi đó Đêm nay Bác không ngủ V́ một lẽ thường t́nh Bác là Hồ Chí Minh. |
Thăm mả cũ bên đường - Tản Đà
Chơi lâu nhớ quê về thăm nhà, Đường xa, người vắng, bóng chiều tà, Một dăy lau cao làn gió chạy, Mấy cây thưa lá sắc vàng pha. Ngoài xa trơ một đống đất đỏ, Hang hốc đùn lên đám cỏ gà. Người nằm dưới mả, ai ai đó? Biết có quê đây hay vùng xa? Hay là thuở trước kẻ cung đao? Hám đạn liều tên quyết mũi dao Cửa nhà xa cách vợ con khuất, Da ngựa gói bỏ lâu ngày cao. Hay là thuở trước kẻ văn chương? Chen hội công danh nhỡ lạc đường. Tài cao phận thấp chí khí uất, Giang hồ mê chơi, quên quê hương. Hay là thuở trước khách hồng nhan? Sắc sảo khôn ngoan trời đất ghen. Phong trần xui gặp bước lưu lạc, Đầu xanh theo một chuyến xuân tàn. Hay là thuở trước khách phong lưu? Vợ con đàn hạc đề huề theo. Quan san xa lạ đường lối khó, Ma thiêng nước độc phong sương nhiều. Hay là thuở trước bậc tài danh? Đôi đôi, lứa lứa cũng linh tinh Giận duyên tủi phận hờn ân ái, Đất khách nhờ chôn một khối t́nh! Suối vàng sâu thẳm biết là ai? Mả cũ không ai kẻ đoái hoài! Trải bao ngày tháng trơ trơ đó, Mưa dầu, nắng dăi, trăng mờ soi! Ấy thực quê hương con người ta Dặn bảo trên đường những khách qua Có tiếng khóc oe thời có thế Trăm năm ai lại biết ai mà! |
Hai sắc hoa Tigon - T.T.KH
Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc Tôi chờ người đến với yêu đương Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng Dải đường xa vút bóng chiều phong Và phương trời thẳm mờ sương cát Tay vít giây hoa trắng chạnh ḷng Người ấy thường hay vuốt tóc tôi Thở dài trong lúc thấy tôi vui Bảo rằng: hoa giống như tim vỡ Anh sợ t́nh ta cũng vỡ thôi Thuở đó nào tôi đă hiểu ǵ Cánh hoa tan tác của sinh ly Cho nên cười đáp: Màu hoa trắng Là chút ḷng trong chẳng biến suy Đâu biết lần đi một lỡ làng Dưới trời đau khổ chết yêu đương Người xa xăm quá, tôi buồn lắm! Trong một ngày vui pháo nhuộm đường Từ đấy thu rồi, thu lại thu Ḷng tôi c̣n giá đến bao giờ Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ Người ấy, cho nên vẫn hững hờ Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời Ái ân lạt lẻo của chồng tôi Mà từng thu chết, từng thu chết Vẫn giấu trong tim bóng một người Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa Nhưng hồng, tựa trái tim tan vỡ Và đỏ như màu máu thắm pha Tôi nhớ lời người đă bảo tôi Một mùa thu trước rất xa xôi Đến nay tôi hiểu th́ tôi đă Làm lỡ t́nh duyên cũ mất rồi Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu Gió về lạnh lẽo, chân mây trắng Người ấy sang sông đứng ngóng đ̣ Nếu biết rằng tôi đă lấy chồng Trời ơi, người ấy có buồn không? Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ Tựa trái tim phai, tựa máu hồng. |
Đường khuya trở bước - Đinh Hùng
Tôi đến đêm xưa, em vắng nhà, Trăng vàng, mây bạc, sầu như hoa. Tôi từ viễn phố rời chân lại, Chỉ thấy sương nhiều như lệ sa. Ở cũng bâng khuâng, đi chẳng đành, Đêm trời, sao cũ sáng long lanh. Ḷng ta ngẫm truyện mười phương vậy: Người gái khuê pḥng kia mắt xanh? Tôi cũng chưa đi hết dặm đường, Đời dài, mới đến nửa sầu thương. Một đêm trở bước cho ḷng nghĩ, Sao biếc rơi tàn mộng phấn hương. |
Thu điếu - Nguyễn Khuyến
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo Sóng biếc theo làn hơi gợn tí Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt Ngơ trúc quanh co khách vắng teo Tựa gối, buông cần lâu chẳng được Cá đâu đớp động dưới chân bèo. |
Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử
Sao anh không về chơi thôn Vĩ? Nh́n nắng hàng cau, nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền. Gió theo lối gió, mây đường mây Ḍng nước buồn thiu, hoa bắp lay... Thuyền ai đậu bến sông trăng đó, Có chở trăng về kịp tối nay? Mơ khách đường xa, khách đường xa Áo em trắng quá nhận không ra... Ở đây sương khói mờ nhân ảnh Ai biết t́nh ai có đậm đà? |
Thương vợ - Trần Tế Xương
Quanh năm buôn bán ở mom sông Nuôi đủ năm con với một chồng Lặn lội thân c̣ khi quăng vắng Eo sèo mắt nước buổi đ̣ đông Một duyên hai nợ âu đành phận Năm nắng mười mưa dám quản công Cha mẹ thói đời ăn ở bạc Có chồng hờ hững cũng như không! |
Tống biệt hành - Thâm Tâm
Đưa người ta không đưa qua sông Sao nghe tiếng sóng ở trong ḷng? Bóng chiều không thắm không vàng vọt Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong? Đưa người ta chỉ đưa người ấy Môt giă gia đ́nh, môt dửng dưng. Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ Chí lớn không về, bàn tay không Th́ không bao giờ nói trở lại Ba năm mẹ già cũng đừng mong. Ta biết người buồn chiều hôm trước Bây giờ mùa hạ sen nở nốt Môt chị, hai chị cũng như sen Khuyên nốt em trai gịng lệ sót Ta biết người buồn sáng hôm nay Trời chưa vào thu tươi lắm thay Em nhỏ thơ ngây đôi mắt ướt Gói tṛn thương tiếc chiếc khăn tay... Người đi? Ừ nhỉ, người đi thật Mẹ! thà coi như chiếc lá bay Chị! thà coi như là hạt bụi Em! ừ xem như hơi rượu cay. |
Quê hương - Giang Nam
Thuở c̣n thơ ngày hai buổi đến trường Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ "Ai bảo chăn trâu là khổ?" Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao Những ngày trốn học Đuổi bướm cầu ao Mẹ bắt được.. Chưa đánh roi nào đă khóc! Có cô bé nhà bên Nh́n tôi cười khúc khích.. Cách mạng bùng lên Rồi kháng chiến trường kỳ Quê tôi đầy bóng giặc Từ biệt mẹ, tôi đi Cô bé nhà bên (có ai ngờ) Cũng vào du kích Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích Mắt đen tṛn (thương quá đi thôi) Giữa cuộc hành quân không nói được một lời Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nh́n lại Mưa đầy trời nhưng ḷng tôi ấm măi.. Ḥa b́nh tôi trở về đây Với mái trường xưa, băi mía, luống cày Lại gặp em Thẹn thùng nép sau cánh cửa Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!) Tôi nắm bày tay nhỏ nhắn ngậm ngùi Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng Hôm nay nhận được tin em Không tin được dù đó là sự thật Giặc bắn em rồi, quăng mất xác Chỉ v́ em là du kích em ơi! Đau xé ḷng tôi, chết nửa con người.. Xưa yêu quê hương v́ có chim, có bướm Có những ngày trốn học bị đ̣n, roi Nay yêu quê hương v́ trong từng nắm đất Có một phần xương thịt của em tôi. |
Màu thời gian - Đoàn Phú Tứ
Sớm nay tiếng chim thanh Trong gió xanh D́u vương hương ấm thoảng xuân t́nh Ngàn xưa không lạnh nữa, Tần Phi Ta lặng dâng nàng Trời mây phảng phất nhuốm thời gian Màu thời gian không xanh Màu thời gian tím ngát Hương thời gian không nồng Hương thời gian thanh thanh Tóc mây một món chiếc dao vàng Ngh́n trùng e lệ phụng quân vương Trăm năm t́nh cũ ĺa không hận Thà nép mày hoa thiếp phụ chàng Duyên trăm năm đứt đoạn T́nh muôn thuở c̣n hương Hương thời gian thanh thanh Màu thời gian tím ngát. |
Áo lụa Hà Đông - Nguyên Sa
Nắng Sài g̣n anh đi mà chợt mát bởi v́ em mặc áo lụa Hà Đông anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng thơ của anh vẫn c̣n nguyên lụa trắng anh vẫn nhớ em ngồi đây tóc ngắn mà mua thu dài lắm ở chung quanh linh hồn anh vội vă vẽ chân dung bay vội vă vào trong hồn mở cửa gặp một bữa, anh đă mừng một bữa gặp hai hôm thành nhị hỷ của tâm hồn thơ học tṛ anh chất lại thành non và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu em không nói đă nghe từng giai điệu em chưa nh́n mà đă rộng trời xanh anh trông lên bằng đôi mắt chung t́nh với tay trắng, em vào thơ diễm tuyệt em chợt đến, chợt đi, anh vẫn biết trời chợt mưa, chợt nắng, chẳng v́ đâu nhưng sao đi mà không bảo ǵ nhau để anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại để anh giận, mắt anh nh́n vụng dại giận thơ anh đă nói chẳng nên lời em đi rồi, sám hối chạy trên môi những tháng ngày trên vai buồn bỗng nặng em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn giữ hộ anh màu áo lụa Hà Đông anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng giữ hộ anh bài thơ t́nh lụa trắng. |
Tự hát - Xuân Quỳnh
Chẳng dại ǵ em ước nó bằng vàng Trái tim em, anh đă từng biết đấy Anh là người coi thường của cải Nên nếu cần anh bán nó đi ngay. Em cũng không mong nó giống mặt trời V́ sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống Lại ḿnh anh với đêm dài câm lặng Mà ḷng anh xa cách với ḷng em. Em trở về đúng nghĩa trái tim Biết làm sống những hồng cầu đă chết, Biết lấy lại những ǵ đă mất, Biết rút gần khoảng cách của yêu, tin. Em trở về đúng nghĩa trái tim em Biết khao khát những điều anh mơ ước Biết xúc động qua nhiều nhận thức Biết yêu anh và biết được anh yêu. Mùa thu nay sao băo mưa nhiều Những cửa sổ con tàu chẳng đóng Dăi đồng hoang và đại ngàn tối sẫm Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh. Em lo âu trước xa tắp đường ḿnh Trái tim đập cồn cào không thể nói Trái tim đập cồn cào cơn đói Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn. Em trở về đúng nghĩa trái tim em Là máu thịt, đời thường ai chẳng có Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không c̣n nữa Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi. |
Vườn trong phố - Lưu Quang Vũ
Trong thành phố có một vườn cây mát Trong triệu người có em của ta Buổi trưa nắng bầy ong đi kiếm mật Vào vườn rồi ong chẳng nhớ lối ra Vườn em là nơi đọng gió trời xa Hoa tím chim kêu bàng thưa lá nắng Con nhện đi về giăng tơ trắng Trái tṛn căng mập nhựa sinh sôi Nơi ban mai cỏ ướt sương rơi Một hạt nhỏ mơ hồ trên má Hơi lạnh nào ngón tay cầm se giá Suốt cuộc đời cũng chẳng hiểu v́ sao Nơi đêm khuya vọng lại tiếng c̣i tàu Bỗng nhớ xa xôi những miền đất nước Nơi bài hát lên đường ta hẹn ước Nơi góc vườn ta để quên chùm hoa Nơi ṿm lá ŕ rào xao động cơn mưa Quả ngọt chín khi mùa ve lại đến Những chân trời màu hồng những chân trời màu tím Những ngôi sao bàng bạc cả hoàng hôn Nơi lá chuối che nghiêng như một cánh buồm Cánh buồm xanh đi về trong hạnh phúc Se sẽ chứ không cánh buồm bay mất Qua dịu dàng ẩm ướt của làn môi Dưa hấu bổ ra thơm suốt ngày dài Em cũng mát lành như trái cây mùa hạ Nước da nâu và nụ cười bỡ ngỡ Em như cầu vồng bảy sắc hiện sau mưa Đến bây giờ đánh giặc anh đi xa Nh́n lại mảnh vườn xưa thấy hẹp Biết bao điều anh c̣n chưa nói được Rối rít trong ḷng một nỗi em em Rừng rậm đèo cao anh đă vượt lên Theo tiếng gọi con tàu ngày bé dại Vườn không níu được bước chân trở lại Nhưng lá c̣n che mát suốt đường anh Mảnh vườn em vẫn là mảnh vườn xanh Nơi ban đầu ḷng ta ươm tổ mật Nơi ta hái những chùm thơ thứ nhất Nơi thu sang mây trắng vẫn bay về. |
Em tắm - Bạc Văn Ùi
Sao anh lại ŕnh Trộm xem em tắm? Da của em ngần trắng Da của ái của êm (*) Tay của em lấm lem Tay của than của bụi Tay của rừng của núi Tay của đất của nương. Em tắm xong lại sạch Vẫn ngát thơm hoa rừng Da của em trắng ngần Là của anh tất cả, Không phải người xa lạ Việc ǵ mà trộm xem! Em tắm suối giữa mường Tắm xong mối yêu thương Có anh đang đứng giữ Chớ để Tây đến mường. (*) Ái: bố - Êm: mẹ (tiếng Thái). |
Cuộc chia ly màu đỏ - Nguyễn Mỹ
Đó là cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ Tươi như cánh nhạn lai sắc hồng Trưa một ngày sắp ngả sang đông Thu, bỗng nắng vàng lên rực rỡ Tôi nh́n thấy một cô áo đỏ Tiễn đưa chồng trong nắng vườn hoa Chồng của cô sắp sửa đi xa Cùng đi với nhiều đồng chí nữa Chiếc áo đỏ rực như than lửa Cháy không nguôi trước cảnh chia li Vườn cây xanh và chiếc nón trắng kia Không giấu nổi t́nh yêu cô rực cháy. Không che được nước mắt cô đă chảy Những giọt lonh lanh nóng bỏng sáng ngời Chảy trên b́nh minh đang hé giữa làn môi Và rạng đông đang bừng trên nét mặt - Một rạng đông với màu hồng ngọc Cây si xanh gọi họ đến ngồi Trong bóng rợp của ḿnh, nói tới ngày mai Ngày mai sẽ là ngày sum họp Đă toả sáng những tâm hồn cao đẹp! Nắng vẫn c̣n ngời trên những lá cây si Và người chồng ấy đă ra đi... Cả vườn hoa đă ngập tràn nắng xế Những cánh hoa đỏ vẫn c̣n rung nhè nhẹ Gió nói tôi nghe những tiếng th́ thào "Khi tổ quốc cần, họ biết sống xa nhau..." Tôi biết cái màu đỏ ấy Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy Sẽ là bông hoa chuối đỏ tươi Trên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn người Sẽ là ánh lửa hồng trên bếp Một làng xa giữa đêm gió rét... Nghĩa là màu đỏ ấy theo đi Như không hề có cuộc chia ly... |
Tạm biệt Huế - Thu Bồn
Bởi v́ em dắt anh lên những ngôi đền cổ Chén ngọc giờ ch́m đáy sông sâu Những lăng tẩm như hoàng hôn chống lại ngày quyên lăng Mặt trời vàng và mắt em nâu. Xin chào Huế một lần anh đến Để ngàn lần anh nhớ trong mơ Em rất thực nắng th́ mờ ảo Xin đừng lầm em với cố đô. áo trắng hỡi thuở t́m em thấy Nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền Nón rất Huế nhưng đời không phải thế Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng. Nhịp cầu cong và con đường thẳng Một đời anh t́m măi Huế nơi đâu Con sông dùng dằng con sông chảy Sông chảy vào ḷng nên Huế rất sâu. Tạm biệt Huế với em là tiễn biệt Hải Vân ơi xin người dừng tắt ngọn sao khuya Tạm biệt nhé chiếc hôn thầm lặng Anh trở về hóa đá phía bên kia. |
Bao giờ trở lại - Hoàng Trung Thông
Các anh đi Ngày ấy đă lâu rồi Xóm làng tôi c̣n nhớ măi Các anh đi Bao giờ trở lại Xóm làng tôi trai gái vẫn chờ mong Làng tôi nghèo Nho nhỏ bên sông Gió bắc lạnh lùng Thổi vào mái rạ Làng tôi nghèo Gió mưa tơi tả Trai gái trong làng vất vả ngược xuôi Các anh về mái ấm nhà vui Tiếng hát câu cười Rộn ràng xóm nhỏ Các anh về tưng bừng trước ngơ Lớp đàn em hớn hở theo sau Mẹ già bịn rịn áo nâu Vui đàn con nhỏ rừng sâu mới về Từ lưng đèo Dốc núi mù che Các anh về Xôn xao làng tôi bé nhỏ Nhà lá đơn sơ Nhưng tấm ḷng rộng mở Nồi cơm nấu dở Bát nước chè xanh Ngồi vui kể chuyện tâm t́nh bên nhau Anh giờ đánh giặc nơi đâu Chiềng Vàng, Vụ Bản, hay vào Trị Thiên Làng tôi thắng lợi vụ chiêm Lúa thêm xanh ngọn, khoai lên thắm vồng Giảm tô hai vụ vừa xong Đêm đêm ánh đuốc dân công rực đường Dẫu rằng núi gió đèo sương So anh máu nhuộn chiến trường thấm chi. Bấm tay tính buổi anh đi Mẹ thường vẫn nhắc: biết khi nào về? Lúa xanh xanh ngắt chân đê Anh đi là để giữ quê quán ḿnh Cây đa, bến nước, sân đ́nh Lời thề nhớ buổi mít tinh lên đường Hoa cau thơm ngát đầu nương Anh đi là giữ t́nh thương dạt dào. Các anh đi Khi nào trở lại Xóm làng tôi Trai gái vẫn chờ mong Chờ mong chiến dịch thành công Xác thù chất núi bên sông đỏ cờ Anh đi chín đợi mười chờ Tin thường thắng trận, bao giờ về anh? |
Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng? - Chế Lan Viên
Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn ngh́n năm! Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng? - Chưa đâu! Và ngay cả trong những ngày đẹp nhất Khi Nguyễn Trăi làm thơ và đánh giặc, Nguyễn Du viết Kiều, đất nước hóa thành văn, Khi Nguyễn Huệ cưỡi voi vào cửa Bắc. Hưng Đạo diệt quân Nguyên trên sóng Bạch Đằng... Những ngày tôi sống đây là ngày đẹp hơn tất cả Dù mai sau đời muôn vạn lần hơn: Trái cây rơi vào áo người ngắm quả, Đường nhân loại đi qua bóng lá xanh rờn, Mặt trời đến mỗi ngày như khách lạ, Gặp mỗi mặt người đều muốn ghé môi hôn... Cha ông xưa từng đấm nát tay trước cửa cuộc đời, Cửa vẫn đóng và Đời im im khoa Những pho tượng chùa Tây Phương không biết cách trả lời Cả dân tộc đói nghèo trong rơm rạ Văn Chiêu hồn từng thấm giọt mưa rơi! Có phải cha ông đến sớm chăng và cháu con th́ lại muộn? Dẫu có bay giữa trăng sao cũng tiếc không được sống phút giây bây giờ Buổi đất nước của Hùng Vương có Đảng, Mỗi người dân đều được thấy Bác Hồ, Thịt xương ta, giặc phơi ngoài băi bắn Lại tái sinh từ Pắc Bó, Ba Tơ... Không ai có thể ngủ yên trong đời chật Buổi thủy triều vẫy gọi những vầng trăng. Mỗi gié lúa đều muốn thêm nhiều hạt, Gỗ trăm cây đều muốn hóa nên trầm, Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt, Mỗi con sông đều muốn hóa Bạch Đằng... Ôi! Trường Sơn vĩ đại của ta ơi! Ta tựa vào ngươi, kéo pháo lên đồi, Ta tựa vào Đảng ta, lên tiếng hát, Dưới chân ta, đến đầu hàng Đờ-cát, Rồng năm móng vua quan thành bụi đất, Mỗi trang thơ đều dội tiếng ta cười! Đều lộng hương thơm những cánh đồng hợp tác Chim cu gần, chim cu gáy xa xa... Ruộng đoàn tụ nên người thôi chia cắt, Đêm no ấm, giọng chèo khuya khoan nhặt, Lúa thêm mùa khi lúa chín về ta. Rồi với đôi tay trắng từ Đinh, Lư, Trần, Lê... Đảng làm nên công nghiệp. Điện trời ta là sóng nước sông Hồng An Dương Vương hăy dậy cùng ta xây sắt thép, Loa thành này có đẹp mắt Người chăng? Ong bay nhà khu Tỉnh ủy Hưng Yên Mật đồng bằng mùa nhăn ngọt môi em Cây xanh ngắt đất bạc mầu Vĩnh Phúc... Ôi! Cái thuở ḷng ta yêu Tổ quốc Hạnh phúc nào không hạnh phúc đầu tiên? Ôi, cái buổi sinh thành và tái tạo Khi thiếu súng và khi th́ thiếu gạo Nhung phù sa đẻ ra những Cà Mau thịnh vượng mai sau. Dẫu là Chúa cũng sinh từ ruột máu, Ta đẻ ra đời, sao khỏi những cơn đau? Hăy biết ơn vị muối của đời cho thơ chất mặn! Ôi! Thương thay những thế kỷ vắng anh hùng, Những đất nước thiếu người cầm thanh gươm ngh́n cân ra trận, Nhà thơ sinh đồng thời với mưa phùn và những buổi hoàng hôn, Cả xứ sở trắng một màu mây trắng, Ai biết mây trên trời buồn hơn hay thơ mặt đất buồn hơn? Chọn thời mà sống chăng? Anh sẽ chọn năm nào đấy nhỉ? - Cho tôi sinh ra buổi Đảng dựng xây đời, Mắt được thấy ḍng sông ra gặp bể, Ta với mẻ thép gang đầu là lứa trẻ sinh đôi, Nguyễn Văn Trỗi ra đi c̣n dạy chúng ta cười... Cho tôi sinh giữa những ngày diệt Mỹ, Vóc nhà thơ đứng ngang tầm chiến lũy Bên những dũng sĩ đuổi xe tăng ngoài đồng và hạ trực thăng rơi. |
Lời mẹ dặn - Phùng Quán
Tôi mồ côi cha năm hai tuổi Mẹ tôi thương con không lấy chồng Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải Nuôi tôi đến ngày lớn khôn. Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ Ngày ấy tôi mới lên năm Có lần tôi nói dối mẹ Hôm sau tưởng phải ăn đ̣n. Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn Ôm tôi hôn lên mái tóc - Con ơi trước khi nhắm mắt Cha con dặn con suốt đời Phải làm một người chân thật. - Mẹ ơi, chân thật là ǵ? Mẹ tôi hôn lên đôi mắt Con ơi một người chân thật Thấy vui muốn cười cứ cười Thấy buồn muốn khóc là khóc. Yêu ai cứ bảo là yêu Ghét ai cứ bảo là ghét Dù ai ngon ngọt nuông chiều Cũng không nói yêu thành ghét. Dù ai cầm dao dọa giết Cũng không nói ghét thành yêụ Từ đấy người lớn hỏi tôi: - Bé ơi, Bé yêu ai nhất? Nhớ lời mẹ tôi trả lời: - Bé yêu những người chân thật. Người lớn nh́n tôi không tin Cho tôi là con vẹt nhỏ Nhưng không ! những lời dặn đó In vào trí óc của tôi Như trang giấy trắng tuyệt vờị In lên vết son đỏ chóị Năm nay tôi hai mươi lăm tuổi Đứa bé mồ côi thành nhà văn Nhưng lời mẹ dặn thuở lên năm Vẫn nguyên vẹn màu son chói đỏ. Người làm xiếc đi giây rất khó Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn Đi trọn đời trên con đường chân thật. Yêu ai cứ bảo là yêu Ghét ai cứ bảo là ghét Dù ai ngon ngọt nuông chiều Cũng không nói yêu thành ghét Dù ai cầm dao dọa giết Cũng không nói ghét thành yêụ Tôi muốn làm nhà văn chân thật chân thật trọn đời Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi Sét nổ trên đầu không xô tôi ngă Bút giấy tôi ai cướp giật đi Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá. |
Có khi nào - Bùi Minh Quốc
Có khi nào trên đường đời tấp nập Ta vô t́nh đă đi lướt qua nhau Bước lơ đăng chẳng ngờ đang để mất Một tâm hồn ta đợi đă từ lâu. |
Trời và đất - Phan Thị Thanh Nhàn
Chiều nay chắc giận em ghê lắm Anh bực ḿnh triết lư lung tung Hai đứa ta như trời với đất Tính t́nh sao xung khắc vô cùng Vâng, trời đất chẳng hề thân thiết Và tính t́nh có giống nhau đâu Trời vui buồn ồn ào lộ liễu Đất trầm tư suy nghĩ trước sau Anh ơi! Nếu ví được cao xa như thế Em cũng chẳng là trời đất ǵ đâu Nhưng anh có biết không? trời đất Sẽ chẳng là ǵ nếu thiếu nhau Nhưng trời đất dẫu cao xa lồng lộng Tính vẫn thường bồng bột đổi thay Khi giận dữ băo nghiêng đất lở Băo tan rồi trời xanh ngây thơ Đất khiêm nhường màu xanh lay động Và thẳm sâu lặng lẽ sinh sôi Trên mặt đất chính là cuộc sống Có cần chi biện bạch nhiều lời. |
Thị Màu - Anh Ngọc
Người mấy trăm năm làm rung chuyển những sân đ́nh Làm điên đảo những phông màn khép mở Người táo bạo Người không hề biết sợ Người chưa từng lùi bước trước t́nh yêu Người phá tung khuôn khổ những điệu chèo Để cuộc sống ùa lên đầu cửa miệng Người trung thực đến không cần giấu giếm Cặp môi hồng con mắt ướt đong đưa Người cả gan sàm sỡ cả cửa chùa Chọn sắc áo cà sa mà chọc ghẹo Thừa sinh lực nên người luôn túng thiếu Nên hương trầm tiếng mơ khéo trêu ngươi Người đi qua nghiêng ngả những trận cười Chấp tất cả lời ong ve mai mỉa Người chịu hết mọi thói đời độc địa Chiếc quạt màu khép mở vẫn ung dung Trên môi người câu hát cứ trẻ trung Từng sợi tóc cũng rung theo nhịp phách Mùi táo chín, mùi hương, mùi da thịt Người đi qua sân khấu tới đời thường Người sống trong hơi thở của nhân dân Mấy trăm năm ai để thương để giận Câu sa lệch cũng ḥ reo nổi loạn Nhịp trống gầm lên những khát vọng không lời Những khát vọng nằm sâu trong mỗi trái tim người Được sống đúng với ḷng ḿnh thực chất Những xiềng xích phết màu sơn đạo đức Mấy trăm năm không khóa nổi Thị Màu Những cánh màn đă khép lại đằng sau Táo vẫn rụng sân đ́nh không ai nhặt Bao Thị Màu đă trở về đời thực Vị táo c̣n chua măi ở đầu môi. |
Bến đ̣ ngày mưa - Anh Thơ
Tre rũ rợi ven bò chen ướt át Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa. Và dầm mưa dòng sông trôi rào rạt Mặc con thuyền cắm lại đậu chơ vơ. Trên bến vắng, đắm mình trong lạnh lẽo Vài quán hàng không khách đứng xo ro. Một bác lái ghé buồm vào hút điếu Mặc bà hàng sù sụ sặc hơi, ho. Ngoài đường lội họa hoằn người đến chợ Thúng đội đầu như đội cả trời mưa. Và họa hoằn một con thuyền ghé chở Rồi âm thầm bến lại lặng trong mưa. |
Đất nước - Nguyễn Đ́nh Thi
Sáng mát trong như sáng năm xưa Gió thổi mùa thu hương cốm mới Tôi nhớ những ngày thu đă xa Sáng chớm lạnh trong ḷng Hà Nội Những phố dài xao xác hơi may Người ra đi đầu không ngoảnh lại Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy Mùa thu nay khác rồi Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi Gió thổi rừng tre phấp phới Trời thu thay áo mới Trong biếc nói cười thiết tha! Trời xanh đây là của chúng ta Núi rừng đây là của chúng ta Những cánh đồng thơm ngát Những ngả đường bát ngát Những ḍng sông đỏ nặng phù sa Nước chúng ta Nước những người chưa bao giờ khuất Đêm đêm ŕ rầm trong tiếng đất Những buổi ngày xưa vọng nói về! Ôi những cánh đồng quê chảy máu Dây thép gai đâm nát trời chiều Những đêm dài hành quân nung nấu Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu. Từ những năm đau thương chiến đấu Đă ngời lên nét mặt quê hương Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu Đă bật lên những tiếng căm hờn Bát cơm chan đầy nước mắt Bay c̣n giằng khỏi miệng ta Thằng giặc Tây, thằng chúa đất Đứa đè cổ, đứa lột da... Xiềng xích chúng bay không khóa được Trời đầy chim và đất đầy hoa Súng đạn chúng bay không bắn được Ḷng dân ta yêu nước thương nhà! Khói nhà máy cuộn trong sương núi Kèn gọi quân văng vẳng cánh đồng Ôm đất nước những người áo vải Đă đứng lên thành những anh hùng Ngày nắng đốt theo đêm mưa dội Mỗi bước đường mỗi bước hy sinh Trán cháy rực nghĩ trời đất mới Ḷng ta bát ngát ánh b́nh minh. Súng nổ rung trời giận dữ Người lên như nước vỡ bờ Nước Việt Nam từ máu lửa Rũ bùn đứng dậy sáng ḷa! |
Bếp lửa - Bằng Việt
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm Cháu thương bà biết mấy nắng mưa Lên bốn tuổi cháu đă quen mùi khói Năm ấy là năm đói ṃn đói mỏi Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy Chỉ nhớ khói hung nhèm mắt cháu Nghĩ lại đến giờ sống mũi c̣n cay Tám năm ṛng cháu cùng bà nhóm lửa Tu hú kêu trên những cánh đồng xa Khi tu hú kêu bà c̣n nhớ không bà Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế Mẹ cùng cha bận công tác không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa? Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh Vẫn vững ḷng, bà dặc cháu đinh ninh Bố ở chiến khu bố c̣n việc bố Mày có viết thư chớ kể này kể nọ Cứ bảo nhà vẫn được b́nh yên Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen MỘt bếp lửa ḷng bà luôn ủ sẵn Một bếp lửa chứa niềm tin dai dẳng Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ Bà vẫngiữ thói quen dậy sớm Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui Nhóm dậy cả những tâm t́nh tuổi nhỏ Ôi kỳ lạ và thiêng liêng- Bếplửa Giờ cháu đă đi xa, có ngọn khói trăm tàu Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả Nhưng vẫn chẳng bao giờ quên nhắc nhở Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa? |
Nghe tiếng cuốc kêu - Hữu Thỉnh
Những đám mây bay đi Tôi với người ở lại Cuốc kêu ngoài bến sông Cuốc kêu v́ bẫy hiểm Bèo leo nheo nước lên Tôi âm thầm gọi tên Bàn ghế và quần áo cũ Tuổi trẻ đột ngột về Ngơ ngác nh́n tôi Những cánh diều để chỏm Vui hơn điều đáng vui Bánh đa phồng giữa chợ Che bớt một phần buồn Tôi ngồi gọi tên những quân bài tam cúc Xe pháo mă những ngả đường xa lắc C̣n lại thôi hồi tiếng cuốc kêu. Cuốc kêu từ ngày chưa ai đặt tên cho cuốc Cha tôi nhào đất đắp đường Ông táo bằng đất Chiếc chén bằng đất Những người uống rượu lần lượt bỏ đi Cha tôi cầm chiếc chén lên Như cầm một phần đời ḿnh Đă khô ra thành đất Cuốc kêu ngoài băi xa Cuốc kêu từ ngày cây tre chưa đủ lá đan sàng Trên đất ướt có người đến ở Họ bắt đầu như một chiếc rễ nâu Họ làm ra mọi thứ để nuôi nhau Mong con cái có ngày mở mặt Trời tối th́ cậy ngọn đèn Ngọn đèn bấc thắp bằng đầu lạ Ngọn đèn bấc gió nhiều phen cướp mất Cuốc kêu ngoài bến xa! Cuốc kêu từ ngày em lạy mẹ lạy cha Đi theo một sợi tơ hồng Về với anh thành vợ thành chồng T́nh yêu nhiều đứt nối Ta xin rừng một chiếc giường con Xin đất một chiếc ấm nhỏ Một đời người mà chiến chinh nhiều quá Em níu giường níu chiếu đợi anh Em trát những người con trai đẹp Đợi anh Chỉ mong anh về áo rách cũng thơm Chiếc chạn nhỏ với vài đôi đũa mộc Anh cứ tưởng sau chiến tranh th́ toàn là hạnh phúc Chúng ta đă từng vỏ vơ đợi nhau Nhưng không phải em ơi, cuốc kêu không phải thế Trưa nay có điều ǵ mà cuốc kêu như xé Tôi mất hai người anh Cả hai đều rất trẻ Sáng nay lại có người hàng xóm chạy sang Mỗi lần sau đám tang Ḷng ai cũng héo Dạ ai cũng sầu Tôi cứ tưởng không ai c̣n xấu nữa Tôi cứ tưởng tốt với nhau bao nhiêu cũng c̣n chưa đủ Nhưng không phải, trời ơi, cuốc kêu không phải thế. Giếng nước than lắm kẻ chao chân Khu vườn than: có những con sên ngấp nghé lên trời Qua mùa hoa th́ bướm cũng bay đi Tôi ngồi buồn như lá sen rách Cuốc kêu ǵ mà khắc khoải trưa nay Tôi ngồi buồn tôi đếm ngón tay Có mười ngón tay đếm đi đếm lại Đếm đi đếm lại trời ngả sang chiều. Chúng ta bị cái chết gạt về một phía Bị hư danh gạt về một phía Phải vượt mấy trùng khơi mới bắt gặp nụ cười. Vừa bắt gặp nụ cười Th́ lại nghe tiếng cuốc. |
| Múi giờ GMT +7. Hiện tại là 01:52 AM |
© 2007 - 3.8.7 - BQT không chịu bất cứ trách nhiệm nào từ bài viết của thành viên.