Nguyệt Viên - Công bố kết quả cuộc thi “Thơ Tình Mùa Đông” 2011

NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ CỦA NẮNG XUÂN

1) MĐ-13: ĐÔNG

Đã thoáng đông về nghịch áo bay
Pha màu nắng nhạt vẽ sương dày
Đường ôm lấy phố đìu hiu ngủ
Liễu nép vào tường xao xác lay
Giấu mỏ chờ thu im nhạn đó
Vùi yêu đợi kẻ lặng thơ này
Âm thầm lạnh mới tràn khăn cũ
Sợi khói nào luồn cho mắt cay.

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
- Cái lạnh của thời tiết đầu đông hình như càng khắc sâu thêm nỗi lạnh lòng của đôi lứa nhớ thương nhau.
- Ý thơ hay, giàu hình tượng, mượn cảnh tả tình khá tinh tế. Hai thực và 2 câu kết có thể coi như những tuyệt tác.
- Hai câu mở cũng rất khá dù còn lỗi thanh.
- Hai câu LUẬN chưa đạt so với toàn bài. Nhạn, chờ thu chưa hợp logic.
- Các cặp đối mỏ/ yêu; thu/ kẻ và nhạn/ thơ chưa thật cân, nhất là xét về quan hệ từ trong câu.
- Câu kết 7 rất hay.

2) MĐ-14 : BỨC TRANH MÙA ĐÔNG

Phố đã quàng khăn đứng gọi mùa
Cây bàng cuối nẻo nhánh gầy khua
Mưa từ hạ trước còn dây nghịch
Gió tận thu nao vẫn sót đùa
Gác vắng chiều lên mờ khói vẩn
Thềm hoang tối đến đẫm sương lùa
Bên rèm thiếu phụ ngồi đan áo
Đứt sợi len tình chưa chỗ mua...

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
- Tác giả mượn Đề tài “Đan áo cho chồng” xưa để diễn tả tâm trạng nhớ nhung, chờ đợi của người nay. Từ ngữ biểu cảm giàu hình tượng được sử dụng khá khéo léo, tinh tế, kết hợp thủ pháp nhân hóa gây ấn tượng sâu sắc tới người đọc.
- Hai cụm “Mưa từ hạ trước”>< “Gió tự thu nao” rất đắt.
- Tựa đề đặt cũng rất thú vị, tuy có vẻ chưa thật hợp với tâm trạng của bài thơ rất buồn. Bức tranh này của tác giả gần như nặng nội tâm hơn là sắc màu. Theo NX chọn đề “CẢNH ĐÔNG” có lẽ hợp lý hơn. Bố cục thực–luận hơi lẫn lộn vị trí. Chưa chỉnh đối: tính từ “vẩn” >< “lùa” (động từ). Tuy nhiên, nếu xét thật kỹ vẫn có thể chấp nhận vì thực tế cụm “Khói vẩn”><“Sương lùa” là cụm trạng ngữ trong câu để bổ nghĩa cho “mờ” và “đẫm”. Nếu t/g dùng “khói tỏa”, không ngại cũ mòn thì bài này ko bị ai bắt bẻ về đối. Tiếc quá!
- Nên tránh việc dùng 6 danh từ liên tiếp đứng đầu câu (phố, cây bàng, mưa, gió, gác, thềm), nhưng từ kế tiếp đã thay đổi từ loại nên đỡ phần nào.

3) MĐ-15: CHỚM ĐÔNG

Nắng đã phai rồi...! Đông tới chưa?
Bàn tay run khẽ, lạnh giao mùa
Hàng cây lá rụng đìu hiu gió
Dãy phố ai về lất phất mưa
Khẽ rọi tầng mây tia nắng cũ
Buồn vương mái ngói hạt sương thừa
Mơ màng non nước bình yên nhỉ
Chẳng biết đông này có giống xưa

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
- Tác giả khéo vận dụng vốn từ ngữ giàu hình tượng và phép ẩn dụ sắc sảo, luật, đối chỉnh chu.
- NX rất thích cách tác giả dùng câu hỏi tu từ ở câu đầu; nghệ thuật đảo ngữ ở hai câu luận cũng làm nên nét nhấn giàu chất thơ.
- Câu 7 kết bị hỏng vì “Non nước bình yên” bị nhận định trong tâm trạng hoài nghi. Chữ “mơ màng” đã làm hỏng bài thơ lẽ ra có nhiều chất thơ. Mặc dù tính lỗi ở một câu thơ thì rất nhẹ, nhưng vì câu đó ảnh hưởng đến chủ đề tư tưởng của toàn bài nên đành phải trừ điểm nhiều. Thật tiếc! Lẽ ra bài này nên được đánh giá cao hơn.

4) MĐ-16 : ĐÔNG SẦU

Trời gọi đông về lạnh giá thêm
Bao nhiêu kỷ niệm xốn xang tìm
Này sông gió rũ ngàn lau úa
Nọ phố mưa vùi một bóng im
Nắng ẩn vào mây hoa nắng lạc
Trăng lui tới biển mặt trăng chìm
Mình ôm đóa mộng ngày xưa ấy
Chẳng gợi mà sầu nặng trĩu tim.

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
- Bài viết rất khá; vốn từ ngữ mà t/g sử dụng giàu hình tượng. Cảnh thấm vào tình, dẫn dắt người đọc từ ngoài vào trong, từ thiên nhiên đến lòng người. Hai cặp đối tốt, luật chỉnh. Hai câu luận kín ý.
- Vần đầu thông vận hơi làm giảm đôi chút giá trị của bài thơ, nhưng không đáng kể do sự phối thanh rất khéo. Không hiểu sao NX lại thích chữ “thêm” thông vận này. Có thể đó chính là cái duyên thơ.
- Sử dụng nghệ thuật điệp vận tạo nên điểm nhấn cho bài thơ.
- Cần tránh việc sử dụng 4 mệnh đề bổ ngữ trong 2 cặp thực luận (dù từ cuối hơi khác về từ loại), nhưng ngữ cảnh chọn lọc khá đắt..
- Câu kết cuối bị “Chẳng gợi” làm mất giá trị chung. Thực ra cảnh đông sầu đã “gợi” đến sự lạnh lẽo, cô đơn.. Chữ “sầu” ở câu này bị lộ, ko cần thiết phải nói đến thì người đọc cũng cảm được tâm trạng bài thơ rồi. “Khắc khoải âm thầm, nặng trĩu tim” có lẽ là 1 ví dụ trong nhiều cách giải quyết khác hiệu quả hơn, theo NX nghĩ.

5) MĐ-17: ĐỢI NGƯỜI XA

Bên đường cội sữa đã tàn hoa
Mèo lén tìm chăn ngủ góc nhà
Bến Bạc âu sầu sương trắng dãi
Sông Hồng nhàn nhạt nắng vàng pha
Anh đi mỗi dặm lòng tan nát
Em ngóng từng đêm lệ nhạt nhòa
Có lẽ năm nay trời lạnh sớm
Hong giường, ủ chiếu đợi người xa

05/11/2011

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
Tác giả khéo léo liên kết sự miêu tả cảnh vật từ gần đến xa (dù 2 câu mở chưa hẳn theo logic ấy), từ thiên nhiên đến lòng người. …Đặc biệt không hề nhắc đến mùa đông, nhưng người đọc vẫn liên tưởng đến đông về.
Chú mèo đưa vào thơ chưa thấy tác dụng tốt thì lại bộc lộ tính thiếu logic vì “lén tìm chăn” tức là chăn của chủ nhà chứ ko phải chăn của mèo. Chăn của mèo mới để góc nhà, chăn của chủ thì để trong tủ hoặc trên giường và mèo không có khả năng tha cái chăn lại góc nhà để ngủ. Cũng có nghĩ, cái giường kê ở góc nhà nên ngủ góc giường cũng là góc nhà... Tùy ý t/g thôi, NX chỉ nói quan điểm riêng khi chấm bài...
- Chọn “Bến Bạc”><”Sông Hồng” rất khéo vì ngoài việc chọn địa danh ở Hà Nội, bạc và hồng còn đối cả về ý nghĩa màu sắc.
Hai câu thực chưa thật sự chỉunh đối, “Âu sầu” là tậm trạng của bến, còn “nhàn nhạt” là thực trạng của nắng.
- Tiếc nuối lớn nhất ở câu 7 là đặt ngữ cảnh “Có lẽ” vào chưa khéo bởi chính những nội dung ở trên đã diễn tả đến trời lạnh rồi, còn chi mà nghi hoặc nữa. Sữa tàn hoa => Cuối thu; Mèo lén tìm chăn => đã lạnh thật sự rồi; sương dãi, nắng nhạt đều là những cảnh đông hết. Mà đông đã về thì lạnh là tất nhiên, còn sớm hay muộn chi nữa.
- Nên tránh việc dùng 5 danh từ liên tiếp (mèo, bến Bạc, sông Hồng,anh, em) đứng đầu câu.

6) MĐ-21: KHẮC KHOẢI...

Lặng lẽ thu tàn chạm gót đông
Rồi mai bạn cũng bước theo chồng
Trăng hờn lãng đãng nằm ven phố
Lá rụng tơi bời dạt mé sông
Giã biệt tình xưa cùng pháo thắm
Từ ly bến cũ với đò hồng
Ai người bỏ lại hương mùa nhớ
Khắc khoải đêm này lắm kẻ trông

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Bài thơ cho thấy nét mới, sáng tạo ở câu mở.
• Vận dụng tốt niêm luật, đối chỉnh, hoán đổi dấu thanh vần. Câu mở đề rất hay.
• Cặp luận bị bệnh nứa bổ và còn trùng ý cả câu thừa đề. Rất tiếc vì lỗi rất nặng này!
• Phối thanh còn chưa khéo, nên tránh sử dụng 3 từ vần trắc đều mang cùng dấu sắc ở cuối câu.
• “Đêm này lắm kẻ trông” không đạt vì chỉ có đêm này thôi sao? Tại sao không là “đêm ngày”? Hơn nữa“lắm” là nhiều, nhiều kẻ trông ngóng thì chỉ là thứ tình cảm bề ngoài, thoáng qua, không sâu sắc, chưa đủ độ chín để phải “khắc khoải” .

7) MĐ-23: GỞI CHÚT TÌNH

Chờ đông sao chẳng thấy đông sang
Trời vẫn trong xanh nắng vẫn vàng
Gốc rạ trơ trơ nhòm ruộng nẻ
Ngọn may hút hút xiết vườn quang
Ao xưa lặng lẽ lòng Yên Đổ
Nợ cũ eo sèo cửa Tú Xương
Thơ thả đôi vần khi hưỡn đãi
Chút tình xin gởi có ai mang

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Khẩu khí của kẻ sĩ nghèo nhưng cao ngạo.
• Từ ngữ dùng quá cổ, không đại chúng.
• Phối thanh chưa tốt, nhất là các câu 1 và 4.
• Kết chưa sắc. Sáu câu sau chưa hợp với 2 câu đề, nhất là 2 câu thực. Chi tiết “ruộng nẻ” thực tế là của mùa đông, còn “ngọn may” là sự sót lại của mùa thu.
• “Yên Đổ” là tên làng hay danh xưng mà người đời gọi không đầy đủ (Tam nguyên Yên Đổ) của Nguyễn Khuyến, “Tú Xương” vừa chỉ tên thật và học vấn của Trần Tế Xương, nên nếu xét là đối cũng chỉ tá đối chứ chưa hoàn chỉnh.
• Đúng là t/g chỉ mới gởi “1 chút” tình thôi nên nghe bài thơ, người đọc có cảm giác nhàn nhạt, bởi cái tình chưa sâu sắc... Vẫn còn chờ đợi một thời khắc hay một nhân vật để tạo nhấn.

8) MĐ-24: NỖI NHỚ MÙA ĐÔNG

Khi trời tuyết đổ lạnh tràn song
Nỗi nhớ quê hương cháy bỏng lòng
Rượu rót cô ly nào đủ ấm
Thơ làm lẻ đoạn khó vơi mong
Đèn chờ mẹ thắp hoe nương cải
Gót đợi em bày thẫm lối rong
Gánh nợ kim tiền xô tứ hướng
Nhìn mây xám phủ lệ chia dòng

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Tâm trạng tha hương càng thấy chạnh lòng hơn khi đông về.
• Câu thừa đề hơi quá lộ. “Nỗi nhớ miên man cháy bỏng lòng” sẽ kín kẽ hơn.
• Từ ngữ hơi cổ kính, thiếu nét đổi mới, sáng tạo; Kết rất hay nếu như không có cụm “kim tiền” và “tứ”.
• Nên tránh dùng 6 danh từ liên tiếp ở đầu câu (Nỗi nhớ, rượu, thơ, đèn, gót).

9) MĐ-25: NGƯỜI ĐÀN BÀ MAY ÁO MÙA ĐÔNG

Chiếc áo em may hẳn tặng chàng
Khi mùa giấu nắng cõng mù sang
Tơ hồng thấm nhớ này thoi quyện
Chỉ đỏ chan yêu đó sợi quàng
Đất khách sương mờ hoen mắt dõi
Quê nhà gió đậm trĩu tình mang
Cô phòng bóng đổ tàn canh vắng
Để hạt tương tư nặng mấy tràng …

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Bài thơ khá ấn tượng với sự phối thanh nhuyễn, đối chuẩn và trình độ chắt lọc ngôn ngữ, lựa chọn ngữ cảnh rấr sâu sắc.
• Mượn tích xưa tả tình nay. Những chi tiết tinh tế như “Tơ hồng thấm nhớ”><”Chỉ đỏ chan yêu” thật sắc sảo, đắt giá (dù là hơi bị nứa bổ). Giá như dùng “Tình thoi quyện” >< “Nghĩa sợi quàng” sẽ đạt hơn và thoát hẳn bệnh nứa bổ.
• “Hoen mắt dõi” ><”Trĩu tình mang” cũng thật giàu tính biểu cảm.
• Chữ “hẳn” trong câu mở tăng tính khách quan nhưng cũng làm giảm hẳn giá trị của bài thơ vì nội dung 2 câu thực đã diễn tả rõ tâm trạng của chính người cô phụ chứ không phải là sự đồng cảm của khách thơ. Câu 2 là một trong số ít những câu thơ hay đương thời, dù có bị tiểu vận.
• Nên tránh cấu trúc 5 câu có nhóm từ cùng từ loại liên tục nằm ở cuối câu “mù sang/ thoi quyện/ sợi quàng/ mắt dõi/ canh vắng”.
• Câu kết khá hay.

10) MĐ-30: ĐÃ THẤY MÙA ĐÔNG

Chợt thấy mùa đông đến thật gần
Khi ngày gió lạnh phủ đầy sân
Bàng thay áo lá gầy xơ cội
Phố đội khăn mây lạnh xám tầng
Khắp nẻo màu quen chồn ánh mắt
Quanh đời dốc lạ mỏi bàn chân
Nắng chiều vội tắt ngoài song cửa
Vọng tiếng cô đơn gọi mấy lần

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Mùa đông của lòng người cô đơn hòa cùng mùa đông lạnh lẽo của đất trời.
• Bài viết khá với thủ pháp mượn cảnh tả tình tinh vi, niêm luật chỉnh, phối thanh khá nhuyễn. Hai câu thực rất hay.
• Lỗi điệp vận (lạnh);, tránh dùng 1 loạt danh từ cuối câu (sân/ cội/ tầng/ ánh mắt/ bàn chân/ sân).

11) MĐ-36: CẢM ĐÔNG TÂY NGUYÊN

Ta nghe tiết lạnh thấm về buôn
Xứ núi Tây Nguyên lạnh lẽo buồn
Cá nước rùn vây chờ nắng nhạt
Chim trời dúm cánh gạt mưa suông
La đà khói rũ che tầm mắt
Lửng thửng trăng chìm khóc đáy sông
Cảm tác trầm tư đông tịch lắng
Không gian bất tận vọng hồi chuông!

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Khung cảnh mùa đông ở Tây Nguyên mang nét đặc trưng khác biệt. Thiên nhiên, con người như chìm trong giấc ngủ đông để chờ đợi hồi chuông đánh thức mùa xuân. Đó là lý do tôi chọn bài này vô chung khảo.
• Phối thanh chưa khéo ở 2 câu kết. Lẽ ra dùng “vẳng” chính xác hơn “vọng” vì không gian tịch lắng chỉ nghe vẳng từ nơi nào xa xôi lại, chứ nếu có tiếng chuông ở gần thì đâu còn tịch lắng nữa.
• Chi tiết cá chùn vây chờ nắng mới đọc thấy có vẻ thiếu thực tế bởi mùa đông, nước thường ấm hơn trên bờ và chính là mùa cá chóng lớn và béo hơn hẳn các mùa khác. Nếu tác giả là nhà khoa học, có thể nghiên cứu đến chuỗi thức ăn tự nhiên thì cá chờ nắng lại rất khoa học vì nắng quang hợp => thực vật phù du sinh sôi => làm phong phú nguồn thức ăn thiên nhiên.
• Trăng khóc đáy sông cũng tương tự. Đặc biệt “khóc” có vẻ như thừa, đưa vào cho có đối, chưa rõ “khóc” với dụng ý gì. Thường thời tiết mùa đông âm u, trăng dẫu có cũng rất nhạt nên không đủ soi tới đáy cho dù nước trong đến đâu.
• Lỗi điệp từ (lạnh); lỗi chính tả “Lững thững”

12) MĐ-41: ĐÔNG VÔ VỌNG

Đông sầu lả gót lặng thầm tôi
Vỡ giấc Nam Kha mộng chẳng hồi
Mặc tuyết rơi đầy trơn ngõ hẹp
Nghe tình chất nặng buốt hồn côi
Thơ cời đốm lửa niềm tây trút
ý động buồng tim bản ngã trồi
Ngỡ phút tao phùng trong cõi thực
Mi hồng chợt úa nhạt nhòa môi

NHẬN XÉT CỦA NẮNG XUÂN:
• Giấc Nam Kha của tác giả không phải quyền cao chức trọng như tích xưa mà đơn giản chỉ là giấc mộng tình đã từ lâu mong mỏi.
• Niềm tây (niềm riêng) >< bản ngã (cái tôi) chưa thực sự chỉnh đối bởi “Niềm tây” có 1 từ Việt và 1 từ Hán-Việt. Niềm là danh từ chính. Chữ “Niềm tây” thật sự quá cổ và ít dùng. Trong khi “bản ngã” là 2 từ Hán-Việt và “ngã” là danh từ chính.
• MẶC diễn tả tâm trạng dửng dưng, phớt lờ, không thèm để ý nếu đối với NGHE cũng chưa hẳn hài lòng.
• Hình ảnh ĐỐM LỬA diễn tả đốm sáng hy vọng, lại đem dùng cho NIỀM TÂY (tâm sự riêng mà theo ngữ cảnh là tâm sự buồn) có vẻ chưa hợp lý.
• BẢN NGÃ TRỒI, tức là cái tôi trỗi dậy, sự tự ái tăng lên rõ ràng lạc ý với câu kết ngay sau đó “Ngỡ phút tao phùng trong cõi thực” đầy mong mỏi.
• Câu mở đề quá hay, nhưng câu kết MI HỒNG nghe thế nào ấy.