CÚC QUỲ
Tích cổ c̣n lưu chuyện Dă Quỳ
Sang mùa nở rộ ngát đường đi
T́nh sâu nhụy tỏa bao người quí
Nghĩa rộng nhành lan mấy kẻ b́
Dơi cảnh hoa tàn thơ quyện ư
Thương nàng suối chảy lệ trào mi
Vàng ươm rực rỡ ḷng chung thủy
Tích cổ c̣n lưu chuyện Dă Quỳ.
Gió Bụi
03142017
Ư nghĩa hoa dă quỳ
Hoa dă quỳ đóa lớn nhiều cánh bung tṛn, nó vừa giống hoa cúc, vừa có nét của hoa hướng dương. V́ thế, nó có nhiều tên như dă quỳ, cúc quỳ, sơn quỳ, quỳ dại, hướng dương dại, hướng dương Mexico, cúc Nitobe. Tên khoa học của dă quỳ là Tithonia diversifolia. Tên tiếng Anh là wild sunflower.
Không như hoa cúc vàng sang trọng hay hoa hướng dương vạm vỡ, hoa dă quỳ là một sự dung ḥa giữa hai loài hoa này. Màu vàng vốn được coi là màu của hoàng gia, của quư tộc, nhưng màu vàng của hoa dă quỳ lại là một thứ màu vàng dân dă, dễ đi vào mắt người. Một màu vàng của thiên nhiên trong những lọn nắng vàng óng ả, bên những cây cối xanh um và dưới bầu trời xanh trong.
Hoa dă quỳ mang ư nghĩa: Tỏ ư thán phục, yêu mến và quí trọng v́ đối tượng có nội tâm phong phú. Tỏ ư ḷng kiêu hănh khó khuất phục. Nó c̣n tượng trưng cho t́nh yêu mănh liệt (vẫn sống được ở những nơi khô cằn sỏi đá) và chung thủy (dám chết cho người ḿnh yêu).
Trong số 12 loài hoa được coi là biểu tượng cho 12 tháng trong năm, hoa dă quỳ hay hoa cúc vàng “cầm tinh” cho tháng 11.
Truyền thuyết hoa dă quỳ
Ngày xửa ngày xưa, nơi buôn sóc nọ có chàng K’lang của núi rừng yêu tha thiết nàng H’limh của con suối. Ngày ngày chàng K’lang vào rừng săn bắt thú rừng c̣n nàng khéo léo dệt tấm chăn kiệu chồng (v́ theo tục lệ của bộ tộc nàng con gái trước khi lấy chồng phải dệt một tấm chăn thật đẹp để mang về nhà chồng). Rồi tối tối họ lại quây quần đốt lửa và múa hát cùng dân làng trong buôn. Cuộc sống vui vẻ hạnh phúc của họ cứ trôi đi.
Đến một ngày kia khi H’limh chờ hoài đến tối mà vẫn không thấy K’lang đi săn về, nàng lo lắng từ buôn sóc nàng đi t́m K’lang. Nàng cứ đi, đi măi đi hết mười mấy con suối, mười mấy ngọn núi rồi mà không thấy người yêu của ḿnh đâu cả. Mệt quá nàng ngủ thiếp đi trong giấc mơ nàng thấy K’lang gọi nàng và bảo nàng hăy đi thêm một con suối nữa sẽ gặp chàng ở đó.
Nàng giật ḿnh rồi đi tiếp đến cuối nguồn nàng nh́n thấy K’lang đang bị những tên hung ác của bộ tộc Lasiêng trói chặt. Nàng chạy lại ôm lấy chàng mặc cho những mũi tên, những ngọn giáo đâm vào da thịt. Mặc cho bao nhiêu đau đớn nàng vẫn quyết bảo vệ cho người yêu cho tới khi nàng bị trúng mũi tên độc cuối cùng của chàng La rihn con trai tộc trưởng Lasiêng. V́ quá hờn ghen với t́nh yêu của H’limh dành cho K'lang chàng đă buông lơi mũi tên hận t́nh. Chàng cũng không ngờ người lănh trọn mũi tên ngiệt ngă ấy lại là H’limh – người con gái mà chàng ngày đêm thương thầm trộm nhớ mà không được đáp lại t́nh cảm.
Từ đó cứ mỗi độ tháng mười nơi nàng H’limh chết lại nở ra một loài hoa có màu vàng rực. Người ta thường gọi là hoa Dă Quỳ. Cây hoa Dă Quỳ rất dễ mọc và mọc rất nhanh những cánh hoa màu vàng tràn đầy sức sống mănh liệt như t́nh yêu chung thủy.
P.M (tổng hợp)