2- (KTNN 95, ngày 01-11-1992)
Mười hai bên nước trong "phận gái 12 bến nước" là ǵ? Có phải chăng là 12 cương vị trong xă hội xưa của ta và Trung Quốc như: Cao là công, hầu khanh, tướng; trung là sĩ, nông, công, thương; và thấp là ngư, tiều, canh, mục? c̣n trong và đục có phải là thanh khiết, trong sạch và nhơ bẩn, tham ô hay không?
AN CHI: Nhiều người vẫn quan niệm mười hai bến nước đúng như ông đă nêu. Chúng tôi không tin ở cách giải thích trên mà cho rằng Húnh-tịnh Paulus Của giảng có lư hơn:
"Con gái mười hai bến nước: Thân con gái như chiếc đ̣, hoặc gặp bến trong, hoặc mắc bến đục, hoặc đưa người tốt, hoặc đưa người xấu, may th́ nhờ, rủi th́ chịu. Tiếng nói mười hai bến nước là nói cho vần".
(Đại Nam quấc âm tự vị, tập I, Sài G̣n, 1895. X. ở chữ bến, tr. 46-7).
Điều mà tác giả giảng rằng "Tiếng nói mười hai bến nước là nói cho vần" th́ chúng tôi lại quan niệm là do từ nguyên dân gian mà ra. Đối với thành ngữ đang xét rơ ràng là hai tiếng trong, đục phải được hiểu rộng hơn cách hiểu mà ông đă nêu.
|