*
* *
* * *
Phố Hàng Nón lô xô những mái ngói cổ lỗ gối nhau san sát. Con đường nhựa chạy từ cuối phố Hàng Quạt đến đường Phùng Hưng bị kẹt giữa hai dăy nhà như hẹp lại và dài thêm ra. Rất nhiều người Hà Nội biết đến phố Hàng Nón, v́ ở đây có ngôi nhà số 12. Một vài nhà buôn hiếu ḱ từ Sài G̣n ra Hà Nội bằng máy bay cũng ghé tới đây. Trước cửa ngôi nhà số 12, treo tấm biển lớn mang hai chữ Quốc Việt vàng chói trên nền đỏ rực rỡ.
Một thiếu niên tóc hơi quăn, mắt nhỏ và sáng, trạc mười sáu, mười bảy tuổi đứng ở đầu phố, mở tờ báo Ngày Mới xem lại bài thơ đăng trên trang quảng cáo:
... Thơm ngon lại hợp vệ sinh
Bánh gị hấp nóng ngon lành dễ tiêu
Tại Quốc Việt sớm, trưa, chiều
12 Hàng Nón đă nhiều khách quen
Gấp tờ báo lại, cậu thiếu niên bước tới cửa hiệu Quốc Việt. Trong quầy hàng lồng kính bày mẫu những đĩa bánh gị bột lọc trong suốt, những bát bún thang xếp đầy thịt gà xé, trứng tráng và gị lụa thái chỉ, những cặp bánh dày tṛn căng, trắng mịn. Hai ống chả quế vàng rộp dựng ở góc quầy. Cậu thiếu niên bước vào trong tiệm. Hai dăy bàn sơn xanh kê thẳng lối. Sát tường phía trong là quầy thu tiền bằng gỗ lát, đánh véc-ni bóng loáng. Trên tường treo rải rác những bức tranh bột màu vẽ các món ăn. Cậu thiếu niên chú ư đến một khung kính lồng bài thơ viết chữ to bay bướm. Ư bóng của lời thơ kín đáo nhưng vẫn dễ hiểu, gợi hồn nước:
Bánh gị Quốc Việt vệ sinh sao!
Miếng miếng kèm thêm chả quế vào
C̣n khách sành ăn c̣n Quốc Việt
12 Hàng Nón thú thanh tao.
Hai câu thơ cuối lối chữ chân phương, nghiêm túc. Bên quầy thu tiền, cô thiếu nữ có đôi mắt đen láy viền hàng mi cong lịch thiệp mời khách:
- Cậu xơi bánh gị hay bún thang ạ?
Cậu thiếu niên sửng sốt khi nghe tiếng quen quen của cô gái, nhưng kịp trấn tĩnh.
- Cho tôi hai bánh gị hấp. - Cậu thiếu niên nói và giơ lên hai ngón tay. Cô gái mỉm cười, dùng tay phải vuốt những sợi tóc mai xoà bên má:
- Mời cậu vào nhà trong.
Cậu thiếu niên vén bức rèm treo cửa bước vào. Pḥng trong là nơi tiếp những khách quen của cửa hàng.
- Ḱa chú Hoàng Quyên!
Ông chủ hiệu đang quay máy xay thịt, ngừng tay nh́n cậu thiếu niên, khẽ reo lên.
Hoàng Quyên cũng không nén được niềm vui đột ngột:
- Trời ơi, anh Đại! Th́ ra anh là ông chủ hiệu Quốc Việt nổi tiếng...
Anh Đại lùi lại ngắm Quyên từ đầu đến chân:
- Chú ḿnh vẫn như hồi ở làng Huỳnh Cung, phải cái hơi gầy. Thôi được, Quốc Việt bồi dưỡng cho mươi lần là béo quay. Gặp ai ngoài hàng chưa?
- Rồi anh ạ. Thú vị và bất ngờ quá!
- Gọi cô ấy là Thục, Hoàng Thị Thục. Họ nhà đấy.
Hoàng Quyên tṛn mắt ngạc nhiên. Hoá ra người bấy lâu nay lấy tên là “D́ Thục” lại là... Vừa lúc đó, cô gái bước vào. Hoàng Quyên buột miệng:
- Bích Hạnh!
- D́ Thục chứ! - Cô gái chữa lại, giọng nhỏ nhẹ nhưng nghiêm chỉnh.
Anh chị Đại cùng em trai và năm cháu bé về Hà Nội hồi giữa năm. Đúng ra là kháng chiến yêu cầu gia đ́nh anh hồi cư. Tổ chức đă phải thuyết phục, vận động anh khá vất vả. “Bỏ kháng chiến, “dinh tê” vào thành là một điều xấu hổ”. - anh Đại thường nói với bạn bè như vậy. Khi được biết kháng chiến sẽ “gửi” một cán bộ về theo, anh Đại ưng thuận. Bích Hạnh, nữ chiến sĩ công an phản gián, được bố trí làm cô em gái họ Hoàng.
Với tài tháo vát của anh Đại, vài tháng sau, số nhà 12 Hàng Nón trở thành hiệu Quốc Việt nổi tiếng khắp Hà Nội. Cái tên “Quốc Việt” h́nh như làm cho bọn Việt gian hoảng sợ. Có lần Ban bảo an thuộc Hội đồng an dân Bắc phần gọi anh Đại lên doạ nạt, bắt phải thay tên hiệu. Anh Đại từ tốn trả lời:
- Thưa các ông, cơm tám gị chả, bánh gị, bún thang... là những món ăn dân tộc, được người Việt Nam ưa thích. Tôi thiết nghĩ, đặt cho cửa hàng cái tên Quốc Việt là rất phù hợp vậy. Mong các ông cho phép được giữ nguyên tên đó. Nếu thay đi th́ phải đổi biển hiệu và các quảng cáo rất tốn kém ạ...
Bọn chúng đành làm thinh trước lí lẽ ấy. Tên hiệu Quốc Việt cứ tồn tại cùng với người con gái họ Hoàng duyên dáng xinh đẹp.
Trên căn gác xép hiệu Quốc Việt, Hoàng Quyên mở đầu cuộc trao đổi với Bích Hạnh.
- Hắn ở 27 phố Săng-xôm và đúng là Lê Hữu Ba Kế, nhân viên Ban bảo an.
- Quyên phải vẽ sơ đồ nhà hắn. Cấp trên đă chỉ thị phải trừ khử hắn ngay kẻo rất nguy hiểm cho Z.7. Nhóm hành động đă sẵn sàng, c̣n chờ sơ đồ nhà hắn ở. Điều gay go là nơi giấu vũ khí sau khi hành động.
Bích Hạnh nói rồi ngồi im, vẻ suy nghĩ. Hoàng Quyên hỏi:
- Thế ư Hạnh thế nào?
- Chúng ta phải thực hiện đúng chỉ thị của anh Cả. Tuyệt đối không để một sơ hở nào bị liên luỵ sau cái chết của hắn. Nghĩa là vũ khí dùng xong phải được cất giấu nơi kín đáo.
Hoàng Quyên quả quyết:
- Tôi đảm nhận việc này cho.
- Nhưng Quyên nhớ rằng nhà hộ sinh Thái Hoà là nơi lui tới của nhiều hạng người. Giấu ở đấy có ổn không?
- Hạnh yên tâm. Tôi cho tạm cất ở điểm hộp thư “bem”, sau đó sẽ t́m cách chuyển ra ngoài. Kế hoạch như sau... - Hoàng Quyên hạ thấp giọng. Bích Hạnh phải lắng tai mới nghe rơ.
Mắt Bích Hạnh sáng lên. Cô nói như reo vui:
- Ừ nhỉ, Quyên nhanh trí thật. Thế mà Hạnh không nghĩ ra. - Bích Hạnh nh́n Quyên cười, rồi tiếp:
- C̣n một việc quan trọng nữa, điểm chính mà chúng ta bàn hôm nay. Theo báo cáo của nhóm H.1, việc liên hệ với hai nhà trí thức Đ. và K. đă làm xong. Tại nhà riêng hai ông lúc nào cũng có mật vụ theo dơi. Nếu không đưa nhanh hai vị ra ngoài, chắc chắn kẻ địch sẽ bắt mang đi biệt xứ.
Nghe Bích Hạnh tŕnh bày, Hoàng Quyên h́nh dung thấy tất cả những khó khăn của nhiệm vụ đột xuất này.
Hai nhân sĩ trí thức đó bị kẹt trong thành phố từ ngày đầu nổ súng. Các ông chưa kịp tản cư, giặc đă ập đến. Thực dân Pháp rập ŕnh đưa Bảo Đại về lập chính phủ bù nh́n; chúng o ép, mua chuộc, mời hai ông tham gia chính quyền. Chúng nhử ghế bộ trưởng này, bộ trưởng nọ, nhưng hai ông kiên quyết cự tuyệt. Bọn giặc trở mặt, hạ lệnh quản thúc, bắt các ông mỗi tuần phải hai lần lên tŕnh diện Sở mật thám.
Nhóm H.1 gồm hai cán bộ công an Hà Nội được trên giao nhiệm vụ đến liên hệ trực tiếp ở nhà riêng, tạo điều kiện đưa hai ông và gia đ́nh ra với kháng chiến. Từ một tuần nay, Quyên lo việc cử người dẫn đường đưa hai nhà trí thức cùng gia đ́nh vượt đường “bem” ra ngoài. Quyên nói với Hạnh một cách khẳng định:
- Tôi đă cân nhắc kĩ và sẽ cử Nhạ dẫn đường. Chỉ c̣n cách đi ban đêm. Tất nhiên vấn đề không đơn giản, nhất là việc đưa hai ông thoát khỏi nhà riêng.
- Điều ấy nhóm H.1 sẽ làm và dẫn hai ông đến một cơ sở an toàn ở ven nội, có thể là nhà cụ Vuông. Rồi từ đó, đội ta phụ trách đưa ra. Hạnh th́ lại lo đi đường cơ, v́ phải qua nhiều đồn bốt giặc.
- Tôi đảm bảo với Hạnh, nhất định Nhạ làm tṛn nhiệm vụ và nhất trí dùng nhà cụ Vuông là nơi tạm nghỉ của hai ông và gia đ́nh. Đây là một cơ sở rất tốt, hoàn toàn đáng tin cậy.
Bích Hạnh hỏi:
- Có phải cụ Vuông là cơ sở do Nhạ sẹo gây dựng không?
Quyên thích thú trả lời:
- Rất đúng! Từ chuyện một chiếc guốc đứt quai...
Bích Hạnh mở tṛn đôi mắt đen láy:
- Chuyện ǵ lạ vậy?
- Thật mà. Chuyện xảy ra sau ít ngày bọn ḿnh trở về Hà Nội...
Hôm ấy, Nhạ sẹo xách ḥm đánh giày tha thẩn ở cửa chợ Hôm. Cậu ta mải nghếch xem người bán vé tàu điện chập cần vẹt vào đường dây th́ vấp phải một cụ già. Ông cụ ngồi đóng chiếc guốc mộc vừa bị đứt quai. Nhạ cúi xuống lễ phép nói:
- Cháu xin lỗi cụ ạ.
Ông cụ nh́n thằng bé đánh giày có cái sẹo dúm dó trên môi, tưởng như hỗn xược mà lại hoá ngoan, liền gật đầu:
- Ờ, không sao. - Rồi cụ tiếp tục gơ guốc cạch cạch xuống hè.
Thấy cụ già mắt kém loay hoay không đóng được chiếc guốc đứt, Nhạ ngồi xuống, nói:
- Cụ để cháu đóng cho nào.
Ông cụ nh́n Nhạ một lần nữa, cười móm mém:
- Cháu ngoan lắm, hộ lăo một tí vậy.
Nhạ lục ḥm đánh giày lấy chiếc bàn chải cán sắt và mấy cái đinh con. Loáng sau cậu ta đă đóng xong guốc cho ông cụ. Nhạ xách ḥm đánh giày định đi th́ ông cụ gọi lại:
- Này cháu, lăo hỏi không phải, nhà cháu ở trong phố hay ngoại ô?
- Thưa cụ, cháu không có nhà. Cứ lang thang thế này, tối ngủ hè thôi ạ.
- Tội nghiệp! Những người tốt toàn phải chịu khổ... Hôm nào về nhà lăo chơi, cháu nhé.
- Thưa cụ ở đâu ạ?
- Làng Thanh Nhàn. Cứ hỏi bố Vuông là ai cũng biết. - Ông cụ cười khà khà.
Thấy ông cụ cởi mở và vui tính, Nhạ bèn trả lời:
- Thế th́ thể nào cháu cũng đến thăm cụ. Cháu chào cụ ạ.
Ông cụ nhấp nháy đôi mắt nhăn nheo, gật gật đầu:
- Phải lắm, cháu cứ đến với lăo cho vui nhà.
Ít hôm sau, Nhạ t́m đến nhà cụ Vuông thật. Ông cụ tỏ ra rất mến thằng bé đánh giày tốt bụng. Khi được biết con trai ông cụ đă hi sinh ở mặt trận Ḷ Đúc, để lại người vợ sống cảnh goá bụa, Nhạ ngồi thừ một lát rồi nói:
- Cháu đi đến đâu cũng gặp người mang thù, mang oán với giặc Pháp. Chúng nó ác quá không chịu được nữa!
Ông cụ xoa đầu Nhạ, bảo:
- Phải chịu cháu ạ. Biết chịu đựng mọi đau thương mà không nao núng th́ giặc nhất định sẽ thua!
Từ đó Nhạ thường xuyên về thăm cụ Vuông và chị Thanh, con dâu của cụ. Dần dần nhà cụ trở thành một cơ sở bí mật vững chắc của đội Bát Sắt...
Nghe Quyên kể xong, Bích Hạnh nói:
- Được một liên lạc dẫn đường như Nhạ sẹo th́ không c̣n ǵ đáng lo nữa.
Hoàng Quyên và Bích Hạnh bàn đến những điểm nhỏ nhất của kế hoạch trừ khử tên Việt gian Ba Kế và ấn định thời gian thực hiện nhiệm vụ đưa hai nhà trí thức thoát khỏi nanh vuốt giặc.
........
|