Chương 6. Cô Temple
Khi đồng hồ đánh báo năm giờ, cả trường đều nghỉ và tất cả các cô gái đều đi uống trà. Tôi đánh liều bước xuống khỏi ghế. Trời đă tối, tôi đi đến một góc xa và ngồi xuống trên nền nhà. Sau cùng th́ nghị lực của tôi cũng suy giảm, tôi nằm xuống đó vô cùng buồn rầu.
Helen Burns không có ở đó, không ai giúp đỡ, tôi mặc cho nước mắt tuôn trào. Tôi đă cố học hành tốt, làm việc tốt ở Lowood, kết bạn nhiều, được nể v́ , được thương yêu. Mới sáng nay thôi, tôi đă đứng đầu lớp và cô Miller đă khen tôi. Có cả cô Temple đứng đấy mỉm cười xác nhận, cô lại c̣n hứa dạy tôi học vẽ và c̣n hứa sau này sẽ cho tôi học tiếng Pháp nữa. Bây giờ tôi đang nằm đây, đau đớn và thất bại - làm sao tôi có thể đứng lên được nữa? Tôi nghĩ: "Không bao giờ", và trong lúc thất vọng, tôi ao ước ḿnh chết đi cho khỏe.
Thế rồi tôi vùng dậy, bởi v́ Helen Burns đang ở bên tôi. Qua ánh sáng lờ mờ nhờ lửa trong ḷ sưởi của lớp học, tôi thấy cô mang cà phê và bánh ḿ đến cho tôi. Cô bảo:
- Này , ăn đi.
Nhưng tôi đẩy đi và khóc to hơn. Helen ngồi xuống nền nhà cạnh tôi, hai tay ôm lấy đầu gối, ngồi yên lặng , tựa đầu lên hai cánh tay
Tôi lên tiếng trước:
- Helen, sao bạn lại chịu ngồi gần một đứa mà mọi người tin là nói dối?
- Mọi người à, Jane? Bạn lầm rồi. Ḿnh chắc là phần nhiều đều lấy làm buồn cho bạn đấy.
- Tại sao lại lấy làm buồn cho ḿnh , sau khi nghe ông Brocklehurst nói như thế?
- Ông Brocklehurst không phải là Chúa Trời, ở đây chẳng ai ưa ông ta hết. Nếu ông ấy đối xử với bồ đặc biệt ưu ái , th́ bồ sẽ có nhiều kẻ thù đấy.Không, các cô gái caó thể thờ ơ với bồ trong một chốc lát, nhưng họ đều có cảm t́nh với bồ. Nếu bồ biết kiên nhẫn và hành động đúng đắn, tất cả sẽ bị lăng quên ngay. Vả lại , Jane à, cô ngừng lại.
Tôi hỏi:
- Sao, Helen?
Tôi đặt mấy ngón tay lên áo cô ta. Cô thoa nhẹ bàn tay tôi cho ấm. Helen bảo:
- Cho dù mọi người có ghét bạn và tin bạn là kẻ ác độc, mà nếu lương tâm bạn chân thật, không tội lỗi th́ bạn vẫn luôn có bạn.
Tôi đồng ư:
- Đúng thế, nhưng chưa đủ, Helen ạ. Ḿnh không chịu được cô đơn và bị ghét bỏ. Nếu kẻ khác không thương yêu ḿnh, ḿnh thà chết c̣n hơn.
- Này Jane! bạn nghĩ nhiếu qúa về t́nh thương của loài người. Bạn qúa phật ư về điều đó. Chúa đă tạo nên cơ thể yếu đuối của chúng ta, rồi cho sự sống vào đấy, Ngài cho chúng ta nghị lực khi cần. Ngoài trái đất và nhân loại ra, c̣n có một thế giới vô h́nh của thần linh bất tử. Ḿnh biết bạn vô tội trong việc ông Brocklehurst đặt điều cho bạn, bởi v́ ḿnh thấy được thực chất trong đơi mắt chân thật của bạn. Hăy nhớ là Chúa biết hết sự thực và Ngài sẽ ban thưởng cho chúng ta khi hết đời.
Tôi ngồi yên. Helen dỗ dành tôi, nhưng có một nỗi buồn kỳ lạ đằng sau mỗi lời nói của cô. Khi cô nói xong, cô thở nhanh và ho, đến nỗi tôi quên hết nỗi buồn của ḿnh và lo lắng cho bạn. Khi Helen kéo tôi lại gần cô, tôi dựa đầu ḿnh vào vai cô, quàng tay quanh hông cô. Và chúng tôi ngồi yên bên nhau.
Chúng tôi ngồi yên như vậy một hồi, rồi có tiếng chân người vào pḥng. Đó là cô Temple, cô nói:
- Cô có ư t́m em đây, Jane Eyre à! Cô muốn em đến pḥng cô, và nhân tiện có Helen Burns đây, em có thể đến luôn.
Chúng tôi đi theo cô hiệu trưởng qua nhiều hành lang , rồi lên một thang lầu và đến pḥng của cô. Một ḷ lửa đang cháy, chiếu sáng những đồ đạc chung quanh, trông vô cùng tươi tắn. Cô Temple bảo Helen ngồi trên một chiếc ghế bành gần ḷ sưởi, cô ngồi vào một chiếc ghế khác và kéo tôi đến gần cô. Cô nh́n mặt tôi rồi hỏi:
- Em khóc cho nhẹ bớt nỗi sầu , phải không?
Tôi đáp:
- Em sợ không bao giờ được như vậy.
- Tại sao?
- Bởi v́ em đă bị oan , và cô và mọi người chắc chắn sẽ cho em là đồ ác độc.
- Tất cả sẽ đánh giá em qua hành động của em.Em cứ tiếp tục làm điều tốt.
Cô quàng tay ôm lấy tôi:
- Bây giờ em cho cô biết về cái bà đă nuôi nấng em.
- Đó là bàReed, mợ của em. Cậu em mất và giao em cho bà ấy chăm sóc.
- Thế bà không bằng ḷng nhận nuôi em à?
- Dạ không , bà bực ḿnh v́ phải làm điều đó. Nhưng em thường nghe gia nhân nói rằng, cậu em trước khi mất đă yêu cầu bà hứa nuôi em, bà hứa bà sẽ nuôi nấng em măi măi.
- Này Jane, khi ông ta buộc tội ai, ông đă đề pḥng khi nói. Em bị buộc là kẻ nói dối. Em cũng phải đề pḥng. Cho nên em hăy nói cái ǵ có thật mà em nhớ. Đừng thêm thắt, đừng phóng đại cái ǵ hết.
Tôi tŕnh bày vô tư chính xác . Tôi kể cho cô nghe tất cả chuyện thời thơ ấu của tôi, cứ để ư lời dặn của Helen đừng nóng giận, và khi tôi tiếp tục kể, tôi cảm thấy cô Temple hoàn toàn tin tôi. Trong câu chuyện tôi kể cho cô nghe, tôi có nhắc đến lần thăm viếng của ông Lloyd, bởi v́ tôi không bao giờ quên được cái ngày kinh khủng ấy trong pḥng đỏ, cũng không bao giờ quên được trận ốm sau đó.
Khi tôi kể xong, cô Temple yên lặng nh́n tôi ít phút.Rồi cô nói:
- Cô biết ông Lloyd. Cô sẽ viết thư cho ông ấy, và nếu ông trả lời như em kể , em sẽ được sáng tỏ trước mọi người. C̣n đối với cô th́, Jane à, chuyện em đă sáng tỏ rồi
Cô hôn tôi, và trong lúc vẫn giữ tôi bên ḿnh, cô nói với Helen:
- Helen, đêm nay em có khá không? Hôm nay em ho nhiều , phải không?
- Theo em th́ không nhiều lắm, thưa cô.
- Ngực em đau ra sao?
- Có đỡ chút đỉnh, cám ơn cô.
Cô Temple đứng dậy, nắm tay Helen và bắt mạch cho nó. Rồi cô trở lại chỗ ngồi và tôi nghe cô khẽ thở dài khi ngồi xuống. Bỗng cô vụt đứng dậy, rồi vui vẻ nói:
- Đêm nay hai em là khách của cô và cô phải đối xử với hai em như khách vậy.
Cô rung chuông, một gia nhân bước vào, cô bảo:
- Barbara, tôi chưa uống trà, chị mang khay đến cho tôi và thêm tách cho hai cô đây nhé.
Chị gia nhân mang đến ngay một khay trà. Đồ sứ trông xinh xắn làm sao!Tất cả xếp trên một bàn tṛn cạnh ḷ sưởi.Trà thơm ngát, mùi bánh ḿ nướng ngon lành biết bao! Nhưng tôi thấy lo v́ bánh ít qúa(v́ tôi rất đói). Cô Temple cũng thấy vậy. Cho nên cô lại bảo:
- Này chị Babara, chị mang thêm bánh ḿ và bơ nữa chứ, chừng này không đủ cho ba người đâu.
Người tớ gái bước ra, nhưng chị lại quày qủa trở lại. Chị nói:
- Dạ thưa cô, bà Harden bảo đă đưa đủ số bánh như thường lệ đấy ạ.
bà Harden là quản gia , người đắc ư của ông Brocklehurst. Bà ta được lệnh phải cứng rắn mọi mặt.
Cô temple đáp:
- ồ, tốt lắm, chúng ta phải lo lấy thôi.
Khi người tớ gái đă đi khỏi , cô mỉm cười nói thêm:
- Mau thay là lần này cô có thể bù vào chỗ thiếu
Cô mời helen và tôi đến một cái bàn, đặt trước mặt tôi mỗi người một tách trà và một miếng bánh ḿ nướng ngon lành. Rồi cô đứng lên, mở tủ chè, lấy ra một gói giấy. Chúng tôi thấy, đó là một cái bánh lớn. Cô bảo:
- Cô định cho các em cái này đem về pḥng mà ăn, nhưng v́ bánh ḿ nướng qúa ít, cho nên các em phải dùng nó bây giờ.
Cô cắt bánh thành từng lát, bàn tay dịu dàng, chúng tôi th́ ngồi ở bàn.
Đêm đó, chúng tôi dự một bữa tiệc thịnh soạn, khi chiếc khay dọn đi, chúng tôi ngồi bên ḷ sưởi, và tôi cảm thấy hoàn toàn hạnh phúc.
Rồi câu chuyện giữa cô Temple và Helen đă làm tôi hết sức ngạc nhiên và kính nể. Helen h́nh như đă biến đổi hẳn. Bữa ăn ngon lành, ngọn lửa sáng ấm, ḷng tốt của cô giáo thân yêu- có cái ǵ đó độc đáo trong người cô- đă khơi dậy sức mạnh vô biên nơi Helen Burns. Khuôn mặt của cô ta sáng ngời đẹp đẽ mà trước đây tôi chưa từng thấy bao giờ.
Một cô gái mười bốn tuổi như Helen mà đă có đủ kiến thức để nói năng trôi chảy và trong sáng như thế ư?Đối với tôi, vào cái đêm đáng nhớ ấy, Helen đă sống đời sống tinh thần trong một giờ, bằng nhiều người trong một kiếp.
Họ nói về nhiều chuyện mà tôi chưa hề được nghe như về nhiều quốc gia, về nhiều nơi xa xôi, về bí mật của thiên nhiên về nhiều sách. Học đọc nhiều biết bao! Họ hiểu rộng và biết nhiều qúa! Họ quen thuộc nhiều tác phẩm và tác gỉa nước Pháp. Và tôi đă kinh ngạc vô cùng khi cô Temple hỏi Helen c̣n nhớ tiếng Latinh mà ba cô đă dạy cho không - rồi Helen lấy một cuốn sách của Virgil ở trên kệ sách. Cô đọc và dịch một trang cho chúng tôi nghe. Cô c̣n đọc tiếp th́ bỗng chuông reo báo giờ đi ngủ, và chúng tôi đành phải giă từ cô .
Cô Temple ôm hôn chúng tôi. Cô bảo:
- Các em thân mến, cầu Chúa ban ơn cho các em.
Cô ôm hôn Helen lâu hơn tôi. Cô có vẻ miễn cưỡng để cho Helen đi và nh́n theo cô ta đến cửa. Cũng v́ Helen mà cô đă thở dài sau lưng chúng tôi.
Về đến pḥng ngủ, chúng tôi nghe giọng cô Scatcherd trong pḥng. Cô ta đang khám tủ và kệ sách của chúng tôi. Vừa đi vào, Helen đă bị quở trách về tội thiếu ngăn nắp. Sáng hôm sau, cô scacherd buộc một miếng giấy dày quanh đầu Helen, có ghi hàng chữ lớn" Đồ ăn mặc cẩu thả". tôi thấy Helen rất nhẫn nại. Cô không giận, xem đó như là một h́nh phạt xứng đáng.
Đúng lúc cô scatcherd hết giờ dạy buổi chiều, tôi chạy đến Helen, xé nát tờ giấy và ném vào lửa.Thấy bạn âm thầm chịu đựng, cơn giận nung nấu trong ḷng tôi suốt ngày hôm ấy , bởi v́ cái cảnh bạn cam chịu buồn phiền đă làm tôi đau đớn không chịu được.
Khoảng một tuần sau, cô Temple nhận được thư trả lời của ông lloyd. Ông xác nhận rơ ràng câu chuyện của tôi. Vào một buổi họp toàn trường, cô tuyên bố cô đă điều tra về lời buộc tội Jane Eyre. cô nói rằng cô sung sướng đă làm sáng tỏ vấn đề là tôi vô tội. Việc này đă cất đi cả một gánh nặng trong tâm trí tôi, và tôi định tâm để học hành trở lại, quyết làm tốt công việc hằng ngày.
Công sức của tôi đă có hiệu qủa. Trí nhớ của tôi khá lên , trí thông minh phát triển, cho nên chỉ trong mấy tuần, tôi lên được lớp cao hơn.Chưa đầy hai tháng tôi được phép bắt đầu học tiếng Pháp và học vẽ
Cái hôm mà tôi vẽ căn nhà lá đầu tiên của ḿnh, tối đó đi ngủ tôi đă tưởng tượng tranh của tôi được đón nhận huy hoàng trong tương lai. Tôi không c̣n mơ đến khoai tây chiên nóng và thực phẩm ngon lành khác, như tôi từng mơ ước trước đây , mà thưởng thức những họa phẩm hoàn hảo qua tưởng tượng trong đêm tối: nhà cửa, cây cối, núi đá và các cảnh tàn phá; những bức tranh bướm vờn hoa; chim chóc líu lo giữa những trái anh đào chín muồi, tổ của chúng với những qủa trứng đẹp như ngọc trai, chúng luồn lách nhảy nhót trong đám lá trường sinh, cho đến khi tôi đi vào giấc ngủ êm ái dịu dàng.
Salomon đă nói một cách khôn ngoan rằng:" Thà ăn rau mà thương yêu nhau c̣n hơn ăn thịt mà thù ghét nhau".
Bây giờ th́ tôi không muốn đánh đổi Lowood với nhiều khó khăn gian khổ, để lấy Gateshead hall với cuộc sống xa hoa khắc nghiệt hằng ngày.