Việt kiều phê phán đồ ăn nhanh Mỹ ở Việt Nam
(ĐVO) Không giống như ở Mỹ, nơi mà thức ăn nhanh được coi là thứ đố ăn giá rẻ, tiết kiệm thời gian và thường là dành cho người lao động có thu nhập không cao, th́ khi ở Việt Nam, chúng lại trở thành những thức ăn phục vụ người có tiền…
Trên tờ Huffington Post, nhà báo người Mỹ gốc Việt Andrew Lâm đă có một bài viết nói về sự xâm thực của đồ ăn nhanh kiểu Mỹ và những hệ lụy gây ra cho Việt Nam.
Dưới đây là nội dung bài viết:
Mỗi lần tôi về thăm quê hương Việt Nam, tôi lại thấy rằng nhiều người thân của tôi giàu hơn và béo hơn, đặc biệt là những đứa trẻ được nuông chiều quá mức. Khi tôi hỏi một người bà con ở Sài G̣n rằng v́ sao con của cô béo như vậy, cô đă nhún vai và trả lời rằng: “Vâng, chúng tôi hầu như không đủ để ăn trong thời kỳ bao cấp, bây giờ có tiền, chúng tôi sẽ cho con trai ḿnh ăn những ǵ nó muốn".
Thật không may, những ǵ mà cậu bé này đ̣i hỏi là một loạt các thương hiệu đồ ăn nhanh của Mỹ như KFC, Pizza Hut, Carl Jr. Khi tôi hỏi về món ăn ưa thích, cậu hồn nhiên trả lời với niềm vui sướng: "Pizza và Coke".
Vấn đề không chỉ dừng lại ở việc v́ sao những đồ ăn nhanh, thường có nhiều chất béo của Mỹ có đất sống ở Việt Nam – một xứ sở có nền ẩm thực tuyệt với. Tôi c̣n nhận ra một nghịch lư trớ trêu khác.
Không giống như ở Mỹ, nơi mà thức ăn nhanh được coi là thứ đố ăn giá rẻ, tiết kiệm thời gian, và thường là dành cho người lao động có thu nhập không cao, th́ khi ở Việt Nam, chúng lại trở thành những thức ăn phục vụ người có tiền.
Ở Mỹ, KFC là đồ ăn rẻ tiền th́ ở Việt Nam lại là... "sành điệu".
Đối với một công nhân nhà máy b́nh thường tại Việt Nam, với mức thu nhập khoảng 5 USD một ngày, ăn ở KFC hay Pizza Hut, nơi các nhà hàng được trang trí lung linh, sang trọng, có máy lạnh là một điều nằm ngoài trí tưởng tượng.
Nhưng thói quen ăn uống cũng chỉ là bề nổi của vấn đề. Quan trọng hơn, mức độ tiêu thụ thức ăn nhanh của Mỹ là bằng chứng của một t́nh trạng đáng buồn thế giới.
Nhà văn Ha Jin đă lột tả hướng này trong một câu chuyện ngắn hài hước có tiêu đề "Sau khi Cowboy Chicken đến thị trấn”. Đó là câu chuyện về một gia đ́nh giàu có ở Trung Quốc, đă đặt làm một đám cưới đ́nh đám tại nhà hàng của một thương hiệu thức ăn nhanh mới khai trương ở địa phương, có tên gọi "Cowboy Chicken", mà không cần biết đến chuyện người Trung Quốc có 150 cách tốt hơn để chế biến các món ăn từ gia cầm. Đó chỉ đơn giản là một cách để khẳng định sự giàu sang của gia đ́nh này trong nền kinh tế thị trường ở Trung Quốc.
Câu chuyện được viết theo cách vui nhộn, nhưng ẩn sau nó là một thực trạng không sáng sủa về cách mà một nền ẩm thực có hàng ngh́n năm truyền thống bị gạt ra ngoài lề, để nhường chỗ cho những miếng gà rán, ngô rang chế biến đại trà và phục vụ trong hộp giấy.
Cái giá phải trả, không chỉ là sự mất giá của các hương vị bản địa, mà c̣n là sức khỏe của người dân. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, một tỷ người đang bị suy dinh dưỡng trên thế giới và khoảng một tỷ người khác – phần nhiều ở các nước đang phát triển – đang bị thừa cân. Ít nhất 300 triệu người trong số họ bị coi là béo ph́, và các chi phí mà nền kinh tế phải gánh chịu để điều trị các bệnh liên quan đến báo ph́ gia tăng kinh ngạc.
Trung Quốc là nơi mà hơn 380 triệu người dân có vấn đề về cân nặng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng vấn đề này đặc biệt phổ biến trong giới trẻ. Năm 2005 chỉ có 18 triệu người Trung Quốc được xem là béo ph́ th́ đến năm 2011, con số này đă tăng đến 100 triệu.
"Trung Quốc đă bước vào kỷ nguyên của bệnh béo ph́", Ji Chengye, một nhà nghiên cứu sức khỏe hàng đầu nói với tờ USA Today vào năm 2007. Một hệ quả của t́nh trạng thừa cân là gần 100 triệu người Trung Quốc bị bệnh tiểu đường.
Về vấn đề này, t́nh trạng của Việt Nam cũng tương tự như Trung Quốc. Trong khi 28% trẻ em nông thôn bị suy dinh dưỡng, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, th́ 20% trẻ em từ các khu vực đô thị lại đối diện với nguy cơ béo ph́.
"Số lượng trẻ em thừa cân và béo ph́ đang gia tăng với một tốc độ nhanh trong thành phố Hồ Chí Minh, nơi tỷ lệ cao nhất của trẻ em gặp vấn đề này được ghi nhận", bà Diệp, cán bộ của của Trung tâm Dinh dưỡng Thành phố Hồ Chí Minh nói với báo Tiền Phong hai năm trước.
Đối với nhiều người Việt Nam, sự nghịch lư là đă quá rơ ràng. Các thế hệ thiếu đói trước kia đă nhanh chóng được thay thế bởi một thế hệ mới, cần phải đi đến pḥng tập thể dục thường xuyên để giảm lượng dư thừa chất béo trong cơ thể.
Người Việt Nam đă đánh đuối người Mỹ trong chiến tranh. Nhưng giờ đây người Mỹ đă quay trở lại bằng các thương hiệu. Người Việt chuộng hàng hóa nhăn hiệu Mỹ một cách khó hiểu, dù đất nước ḿnh không thiếu những sản phẩm tương đương, nếu không phải là tốt hơn.
Điều này giống như t́nh huống mà một nhà nghiên cứu người Việt mô tả: "bán toàn bộ khu rừng chỉ để mua một chồng giấy". Sau đây là một trường hợp cụ thể: Khi được hỏi rằng ḿnh muốn sản phẩm ǵ từ Mỹ, một người anh em họ của tôi tại Hà Nội của tôi đă không ngần ngại trả lời: "cà phê Starbucks".
Vậy đó. Anh hoàn toàn nhận thức được rằng Việt Nam là nhà sản xuất cà phê lớn thứ hai trên thế giới, chỉ đứng sau Brazil, và trên thực tế tất cả các đường phố trong thành phố đều có quán cà phê. "Nhưng chưa có ai được nếm thử cà phê Starbucks ở Việt Nam. Mọi người đều muốn biết hương vị của nó", người anh em họ giải thích.
Vào thời gian này, người ta thường được đọc những bài viết nói về sự suy tàn của siêu cường Mỹ và sự trỗi dậy của châu Á. Nhưng chúng ta nên tự hỏi điều đó có thật không, khi Mỹ vẫn thao túng lối sống cảa phần c̣n lại theo những cách khéo léo, bằng thực phẩm, quần áo đến các bộ phim, âm nhạc, kéo theo đó là nhiều hệ lụy về các giá trị tinh thần cũng như sức khỏe, mà sự cạnh tranh với ấm thực truyền thống và căn bệnh béo ph́ là ví dụ…
Văn Ḥa (Theo Huffington Post)
Theo Đất Việt
|