[Tường Thụy]

Bạn Phượng Yêu:

1. TT cũng không hiểu, tại sao "tự tình" thì tự tình hẳn, không được xen tả tình vào.

2. Về khổ 1, bạn cho rằng như thế nó tách ra làm 2 nhóm. Điều đó TT thấy không sao, miễn là không mâu thuẫn. Không ai cho rằng, cứ mỗi khổ thơ chỉ được tập trung vào một ý cụ thể.

3. Cũng như bạn, TT có đắn đo về hai chữ "đủ" và "vừa" và đồng ý với bạn rằng, như thế vẫn chấp nhận được.
TT cũng đã nghĩ đến hay bỏ chữ "đi", viết thành "Áo em màu tím cho vừa nhớ mong" nhưng thấy nó không hay bằng.

4. Bạn cho rằng "vài chiếc lá vàng rơi, một thoáng gió se se lạnh, hay bầu trời bàng bạc, sẽ là những biểu đạt đánh động cảm xúc người đọc về mùa thu".
Vậy ngược lại, nếu nói rằng "nói đến thu thì mọi người phải hiểu là lá vàng rơi, trời bàng bạc, gió se lạnh" thì sao.
TT nói vui thế thôi, chứ lá vàng rơi, gió se lạnh, trời bàng bạc đâu chỉ là đặc điểm riêng có của mùa thu.
Chẳng lẽ cứ nói thẳng ra là thu thì nó không hay. Và như vậy, chữ xuân, hạ, thu, đông và nhiều chữ khác sẽ biến mất trong thi ca, có chăng chỉ tồn tại ở thơ của những người như TT?
Chẳng lẽ, nói đến con vịt bơi ngoài ao, con chó xích trước cổng thì không được đụng đến tên nó mà viết rằng:
"Ngoài ao vừa cạc cạc
Trước cổng đã gâu gâu"
chăng?.

5. Việc tại sao TT không dùng chữ "long lanh" thì TT đã giải thích rồi. Nếu nói thêm thì TT thích chữ "lung linh" trong trường hợp này là chỉ cặp mắt biết nói. Nhưng không sao, bạn cứ thích chữ long lanh còn TT cứ thích chữ lung linh. TT chỉ giải thích cho bạn vì sao chứ không có ý thuyết phục bạn rằng dùng chữ lung linh hay hơn.

6. Bạn cho rằng khổ II mà bạn đưa ra phươngg án sửa hay hơn khổ I (theo cách gọi tên của bạn) và tin rằng mọi người đều công nhận, điều đó chưa chắc đâu bạn à.
Ngay cả bài thơ này, tuy được ban giám khảo đánh giá cao, được nhiều người khen, TT đâu đã dám nói với ai rằng, đó là bài thơ hay.
TT bây giờ chẳng thích cả 2 khổ, nhất là câu "sao em áo mới trêu đùa lòng anh" trong khổ II.

7. Người làm thơ nào cũng hiểu, dùng được chính vận tốt hơn thông vận. Điều này TT đã nói tới. Nhưng không ai bắt bẻ người làm thơ dùng thông vận, trừ trong lớp học. Dùng thông vận không phải là "tạm", vì đã tạm thì không được tồn tại lâu. Và cũng không có ai cho rằng truyện thơ thì có thể dùng thông vận còn bài thơ bình thường thì không nên.
Ngay bài "Chân quê" (ngắn thôi), Nguyễn Bính vẫn sử dụng thông vận (đen/em, chanh/mình, về/đi) thậm chí còn cưỡng vận (em/ nguyên, ràng/làm). Nhưng đó vẫn là bài thơ được độc giả yêu thích.

Rất hân hạnh được trao đổi với người am hiểu như bạn. Chúc bạn vui nhiều.

[Phượng Yêu]

Đến anh Tường Thụy,

Hai chữ am hiểu anh dùng cho PY, thì có lẽ PY phải xin anh rồi . Nói rất thật là PY không dám . Chỉ là một chút duyên, mà nếu sau này có dịp - PY sẽ nói cho anh biết, tại sao PY lại chọn topic để tham gia bài sinh hoạt viết đầu tiên .

Như đã nói ở những phần trên, sự góp ý - chính sẽ nằm ở những câu, mà người đọc khó nắm được ý . Rồi kèm sau đó mới là những chữ dễ khiến bài thơ nghe không trơn tru.

Để cho dễ theo, PY sẽ in đậm cùng với gạch dưới những câu khó hiểu trước, gạch nhưng không in đậm cho những chữ khiến bài thơ có phần lựng khựng . Và cuối cùng mới là hồi đáp cho phần ở # 109, anh TT nhé .

THU VÀ EM
1

Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo tím lại vừa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá lung linh, ảo huyền.

2

Giữa thu váy áo em liền
Giày em cao gót, em duyên mấy lần.
Tự nhiên chẳng dám đến gần
Sợ người ta bảo làm thân. Sợ nhiều ...
(Nào ai đã dám mà kiêu
Em xinh đẹp thế để chiều ai đây).

3

Cuối thu, trời khéo đặt bày
Em đi lối mới, em hay qua nhà
Còn tôi ngơ ngẩn vào ra
Thấy em mỗi bận đi qua, mỉm cười.

4

Em choàng áo khoác màu tươi
Vậy là đã hết thu rồi, sang đông
Hỏi em đã có ai cùng
Em rằng còn đợi người dưng ngỏ lời
Nói ra thì sợ em cười
Hay người dưng ấy là tôi. Hay là ...

5

Tôi nhìn theo bóng thu qua
Và nhìn em. Lại ước xa ước gần:
Ngày đông rồi sẽ qua dần
Tôi cùng em đón mùa xuân sắp về.

Đối với câu khó hiểu ( in đậm ), PY nghĩ, có lẽ, nên có thêm ý kiến của các bạn khác tham gia . Vì như vậy, bài thơ mới được cái nhìn rõ hơn, cũng như nhận xét khách quan hơn là - nếu khi chỉ có giữa anh TT và PY . ( Còn nếu không bạn nào tham gia, thì PY sẽ trở lại sau với phần này . )

Đối với chữ dễ khiến bài thơ không được trơn tru, thì đó là những chữ nên thay, mà PY sẽ trinh bày theo sau . Nhưng xin được nói trước - phần này không phải là phần quan trọng do qua tính chất mỗi người mỗi ý . ( Ý kiến chỉ là tham gia topic mà thôi . Tức - sự sửa là tùy nghi, chứ không nhất thiết . )



Khổ thơ IV :

. " Choàng " và " khoác " cũng rơi vào tương thự như " đủ " và " vừa " .
. " Màu tươi " có gì đó không nhịp nhàng với sắc đông .

. Cũng trong khổ thơ IV này, đại từ nhân xưng được dùng hơi nhiều ( nói riêng ), và nguyên bài thơ ( nói chung ) .

. Băn khoăn tự hỏi " Hay là ... " ở đây như hơi dư . Bởi chỉ có hai đối tượng để băn khoăn là " Tôi " hay " Ai khác " - mà nếu không phải " Tôi ", thì chắc chắn là " Ai khác " rồi . ( Trường hợp tương tự của hai chữ " Sợ nhiều ... " ở khổ thơ II, là thích hợp . Bởi sợ nhiều là sợ lắm, và sợ từ nhiều nguyên do . Chứ không chỉ - nếu không sợ này, thì phải sợ là kia thôi .


Khổ thơ V :

1 . " Tôi ", theo ý của PY là nên được thay bằng tĩnh từ ( câu 1 ). Ví dụ như :

Ngập ngừng dõi bóng thu qua
Nhìn em tôi lại ước xa, ước gần

( Đây chỉ là ví dụ thôi nhé . Bởi chữ " Và " theo sau ở câu hai có gì đó mà đọc vô người ta thấy do thiêu thiếu nên dùng .

2. . Mùa đông chỉ vừa mới, thì mùa xuân không là sắp ( câu 4 ) . Ở trường hợp này, chữ " lại ", hoặc chữ " trở ", nếu được dùng, mà theo PY thì có vẻ xác đáng hơn .

_________

( Do viết vội, nên có thể sễ có một sỗ chữ được sửa lại để người đọc nắm được hơn . Phần còn lại - phần hồi đáp cho # 109, PY sẽ viết ở mục sau nhé . )

[Tường Thụy]

Nguyên văn bởi Phượng Yêu

...................

Đối với câu khó hiểu ( in đậm ), PY nghĩ, có lẽ, nên có thêm ý kiến của các bạn khác tham gia . Vì như vậy, bài thơ mới được cái nhìn rõ hơn, cũng như nhận xét khách quan hơn là - nếu khi chỉ có giữa anh TT và PY . ( Còn nếu không bạn nào tham gia, thì PY sẽ trở lại sau với phần này . )
...................

Chắc PY chán trao đổi với TT rồi. Vậy mời các bạn vào tham gia ý kiến, may ra ...

[phale]

Nguyên văn bởi Tường Thụy

Chắc PY chán trao đổi với TT rồi. Vậy mời các bạn vào tham gia ý kiến, may ra ...

Hôm nay PL cũng định góp vui với PY và anh TT mờ chưa có thời gian. PL thật nể phục trình độ lý luận phê bình của PY. Thật thú vị khi đọc bài viết của PY.

[Quân Tấn]

Nguyên văn bởi Tường Thụy

Chắc PY chán trao đổi với TT rồi. Vậy mời các bạn vào tham gia ý kiến, may ra ...

Anh Tường Thụy thân mến!
QT không định tham gia, nhưng đọc dòng này của anh QT mạo muội có mấy lời, mong là không làm anh phiền.
QT ngay khi đọc bài thơ này lần đầu đã cảm, cảm trước khi dùng lý trí để hiểu nó hay. Cảm, bởi có sự rung động cùng tần số của người cảm thụ thẩm mĩ đối với người sáng tạo thẩm mĩ thông qua một đối tượng có giá trị thẩm mĩ. Với tư cách là người cảm thụ, QT nhận ra vẻ đẹp và những rung động tinh tế của tâm hồn người nghệ sĩ sáng tạo. Và bây giờ, khi đọc những gắng công trau chuốt gọt dũa của anh, (QT vô cùng quý đức tính này) nhưng lấy làm tiếc rằng QT lại nhận ra người nghệ sĩ đã biến mất, trước mặt mình bây giờ là một người thợ tài hoa. Bài thơ, đối tượng thẩm mĩ từng làm mình rung động, giờ đã thay hình đổi dạng. Bài thơ bây giờ Đẹp, hoàn hảo và xa lạ mang đầy dấu ấn gọt dũa bằng máy móc hiện đại, công nghệ bậc cao.
Thơ là tiếng nói tức thời, đột ngột dâng trào của cảm xúc. Giây phút ấy có thể ngộ và không thể cầu.
Nếu khi anh làm bài thơ này, anh bỏ thời gian gọt dũa như bây giờ rồi mới dự thi, thú thật, có thể điểm số còn cao hơn nhưng chưa chắc lay động lòng người được như thế!.
Quân Tấn bái bút!

[amthanhmoi]

@ Anh TT: Đại ca ơi, em thấy QT nói có lý sao ấy. Em thực sự thích khi đọc bài thơ của anh chưa cần biết tới câu cú phải đúng luật lệ gì... nhưng sau khi gọt dũa cũng có cái không ưng, như cái câu "Sao em áo tím lại vừa lòng anh' nó cứ đơn giản và kiểu như áo thì phải mặc màu tím mới là thủy chung... Tự nhiên nó biến ý thơ của anh thành cổ điển trong khi người con gái này đang phá cách cơ mà? Thà cứ để như cũ :
"Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo mới lại vừa lòng anh"

Em thì không hiểu luật lệ câu cú, nhưng em cảm nhận chính ở cái tình, cái ý của nhà thơ gửi gắm vào... Cấm mắng em! Nếu thích mắng... thì em mắng lại! ha ha

[Phượng Yêu]

Bạn Phượng Yêu:

1. TT cũng không hiểu, tại sao "tự tình" thì tự tình hẳn, không được xen tả tình vào.

2. Về khổ 1, bạn cho rằng như thế nó tách ra làm 2 nhóm. Điều đó TT thấy không sao, miễn là không mâu thuẫn. Không ai cho rằng, cứ mỗi khổ thơ chỉ được tập trung vào một ý cụ thể.

3. Cũng như bạn, TT có đắn đo về hai chữ "đủ" và "vừa" và đồng ý với bạn rằng, như thế vẫn chấp nhận được.
TT cũng đã nghĩ đến hay bỏ chữ "đi", viết thành "Áo em màu tím cho vừa nhớ mong" nhưng thấy nó không hay bằng.

4. Bạn cho rằng "vài chiếc lá vàng rơi, một thoáng gió se se lạnh, hay bầu trời bàng bạc, sẽ là những biểu đạt đánh động cảm xúc người đọc về mùa thu".
Vậy ngược lại, nếu nói rằng "nói đến thu thì mọi người phải hiểu là lá vàng rơi, trời bàng bạc, gió se lạnh" thì sao.
TT nói vui thế thôi, chứ lá vàng rơi, gió se lạnh, trời bàng bạc đâu chỉ là đặc điểm riêng có của mùa thu.
Chẳng lẽ cứ nói thẳng ra là thu thì nó không hay. Và như vậy, chữ xuân, hạ, thu, đông và nhiều chữ khác sẽ biến mất trong thi ca, có chăng chỉ tồn tại ở thơ của những người như TT?
Chẳng lẽ, nói đến con vịt bơi ngoài ao, con chó xích trước cổng thì không được đụng đến tên nó mà viết rằng:
"Ngoài ao vừa cạc cạc
Trước cổng đã gâu gâu"
chăng?.

5. Việc tại sao TT không dùng chữ "long lanh" thì TT đã giải thích rồi. Nếu nói thêm thì TT thích chữ "lung linh" trong trường hợp này là chỉ cặp mắt biết nói. Nhưng không sao, bạn cứ thích chữ long lanh còn TT cứ thích chữ lung linh. TT chỉ giải thích cho bạn vì sao chứ không có ý thuyết phục bạn rằng dùng chữ lung linh hay hơn.

6. Bạn cho rằng khổ II mà bạn đưa ra phươngg án sửa hay hơn khổ I (theo cách gọi tên của bạn) và tin rằng mọi người đều công nhận, điều đó chưa chắc đâu bạn à.
Ngay cả bài thơ này, tuy được ban giám khảo đánh giá cao, được nhiều người khen, TT đâu đã dám nói với ai rằng, đó là bài thơ hay.
TT bây giờ chẳng thích cả 2 khổ, nhất là câu "sao em áo mới trêu đùa lòng anh" trong khổ II.

7. Người làm thơ nào cũng hiểu, dùng được chính vận tốt hơn thông vận. Điều này TT đã nói tới. Nhưng không ai bắt bẻ người làm thơ dùng thông vận, trừ trong lớp học. Dùng thông vận không phải là "tạm", vì đã tạm thì không được tồn tại lâu. Và cũng không có ai cho rằng truyện thơ thì có thể dùng thông vận còn bài thơ bình thường thì không nên.
Ngay bài "Chân quê" (ngắn thôi), Nguyễn Bính vẫn sử dụng thông vận (đen/em, chanh/mình, về/đi) thậm chí còn cưỡng vận (em/ nguyên, ràng/làm). Nhưng đó vẫn là bài thơ được độc giả yêu thích.

Rất hân hạnh được trao đổi với người am hiểu như bạn. Chúc bạn vui nhiều.

Phượng Yêu xin được hồi đáp anh Tường Thụy theo trình tự câu hơi khác một tí nhé :


Trước tiên là câu 7 :

Chữ " tạm " mà PY dùng không đi theo nghĩa của tạm thời, tạm bợ cho qua, mà đi theo nghĩa thay thế hữu hiệu - do hơi khó tìm từ theo chính vận .

Một người được mời tạm thay xử lý công việc - họ sẽ và phải giải quyết trôi chảy những vấn đề liên quan theo yêu cầu căn bản của một guồng máy chạy tốt . ( Ý tạm của PY là vậy . Mà nữa, PY rất hy vọng anh TT không cho PY là bắt bẻ - thay vì đó là ý kiến - cần luận chứng thuyết phục đi kèm . PY thật mong anh TT hiểu cho điều này . )

Ngoài ra, PY rất đồng ý với anh về chuyện " khó ", mà trong sáng tác, hầu như chúng ta đều có phải " xài tạm " âm tiệp " con chú con bác " . ( # 105)


Riêng với trường hợp ( trích bên dưới ** ), thì PY không " cãi " . Bởi thông vận là " tốt nhất " đối với anh TT, hay " xài tạm " đối PY - đều quy về một điểm của sử dụng là " OK " . ( # 107 )

Câu 6 :

PY cũng không nói phương án sửa khổ II hay hơn khổ I VỀ NGHĨA, mà là về ÂM nghe - khi chúng ta đang trao đổi về CHÌNH VẬN và THÔNG VẬN .

Phượng Yêu không trích lại quy luật hành thơ lục bát, nhưng đọc qua hai khổ thơ trên, PY tin là mọi người sẽ đồng ý với PY, là khổ thơ thứ hai - âm đọc ghe suông hơn . Suông ở đây là được công nhận nghe được hơn bởi êm hơn . ( # 107 )

Câu 5 :

Do - sự thật là PY chưa từng được nghe hai chữ LUNG LINH dùng cho mắt, nên PY mới nghĩ - dùng LONG LANH, vừa tiệp âm " anh " ( chính vận ), và vừa đi theo nghĩa đúng mà PY hiểu về cách dùng cho trường hợp . LUNG LINH - nếu quả có được dùng cho mắt, thì có thể trường thắc mắc đề nghị đã không xảy ra . PY thành thật xin lỗi cho việc biểu đạt trình tự không đúng, không rõ của mình ở phần này .

(2) - a. Chữ " xanh ( câu 3 ) " và chữ " linh " ( câu 4 ), có hơi trệch âm :


Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo tím lại vừa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá lung linh, ảo huyền.


Và nữa - theo sự hiểu của PY, thì hai từ " lung linh ", như không dùng cho " MẮT ", dù tra theo tự điển - lung linh đồng nghĩa với " long lanh " .


Từ hiểu, và phân tích, PY xin đựoc góp ý thay từ cho đoạn thơ như sau : ( # 102 )

Như PY đã nói trước đó về sự cảm nhận mỗi người mỗi khác, mà không ai có thể nói cảm nhận của tôi là hay hơn, mà chỉ là theo cảm nhận của tôi, thì đó là hay hơn .



Bốn câu còn lại ( 1, 2, 3, 4, ), PY xin được gom chung vào một phần :


Không có quy luật nào cho chuyện " tự tình " không được đi chung với " tả tình " cả . Điều PY trình bày, chỉ là nói lên cảm nhận của cá nhân ( người đọc ) về khổ thơ trước những xoay chuyển . Điểm chính vẫn nằm ở sự tinh tế kết hợp mà mỗi cá nhân sáng tác có một cách riêng để người đọc bắt gặp sự đồng tình mà thôi ( đồng cảm ) .

Chuyện con vịt cạc cạc, hay con chó gâu gâu, hay khác hơn nữa là trời thu bàng bạc ..., PY xin được trình bày lại ý của mình .

PY hoàn toàn không bác bỏ vấn đề " gọi tên " trong sáng tác . Chẳng qua, PY thấy ( cảm nhận cá nhân ) rằng - nếu sự thể được biểu đạt bằng một hình ảnh cụ thể, thì sẽ sống động hơn, dễ được đồng tình hơn .

Lấy trường hợp của hai đôi nam nữ yêu nhau làm ví dụ ; và lấy trường hợp cả hai cô gái đều " rất yêu " hai anh chàng của mình .



Cô gái của cặp một thường biểu đạt lòng yêu bằng câu nói : " Em yêu anh " . ( Gọi tên ) .

Cô gái của cặp hai thì ngược lại . Cho là cô này mắc cở, nên không nói, mà hầu như tình yêu dành cho - luôn được biểu đặt bằng cái cái tay nhì nhẹ, hay bằng ánh mắt nhìn . ( Biểu lộ . )



Là người ngoài cuộc, có lẽ, chúng ta ( hoặc chỉ riêng PY ) cảm như, tình yêu cô gái ở cặp thứ hai dành cho người bạn trai đằm thắm hơn, sâu lắng hơn . ( Điều PY nói là một khoảnh khoắc quan sát, chứ không nói chuyện đường dài hay sự thể đào sâu . Bởi nếu đào sâu hay đường dài, thì hướng câu chuyện lại là vần đề khác . )

_________

[VỀ MIỀN TRUNG]

BQT đã chuyển bài bên chuyên mục Công Bố Kết Quả về đây để các bạn tiếp tục trao đổi

[Tường Thụy]

Bạn Quân Tấn, amthanhmoi:
Là bạn Phượng Yêu đang trao đổi đấy chứ.
TT cũng không còn gì muốn nói nữa, nên mới 2 lần mời mọi người vào trao đổi.
Góp ý của QT và ATM cũng như những góp ý khác, là những ý kiến để TT tham khảo.
Biết làm sao cho hơn cả, trước những góp ý của mọi người (về bài thơ này).
Nghe theo có thể trái ý mình.
Lạnh nhạt trước góp ý thì mang tiếng là người bảo thủ, kiêu ngạo.
Dù sao thì TT vẫn vui vẻ trước các góp ý, miễn là không xúc phạm đến mình, không có ý chỉ bảo.
TT thích những lời góp ý mới, mình chưa biết, và chỉ một lần. TT tôn trọng những ý kiến khác mình, dù mình nghe hay không nghe.
"Thơ là tiếng nói tức thời, đột ngột dâng trào của cảm xúc. Giây phút ấy có thể ngộ và không thể cầu". Ý này thì mình cũng đã tâm đắc, cảm ơn QT đã nhắc lại.
TT có sửa 3 chỗ trước sự góp ý nhiệt tình của mọi người. Nếu không thì bạn Phượng Yêu cũng sẽ chỉ ra, chứ TT đâu có định "gắng công trau chuốt gọt dũa". Vả lại, ba chỗ ấy không hề làm suy giảm đi tình cảm của bài thơ. Tuy vậy, TT không phải là người "đẽo cày giữa đường".
TT hiểu ý QT là ai nói gì thì nói, đừng bị tác động. Nhưng TT thì không như thế. Mỗi người một cá tính mà. TT không cho cái gì là chuẩn mực, bất di bất dịch trừ những kiến thức về tự nhiên.
Theo như những gì được mọi người góp ý thì một nửa bài thơ coi như hỏng.
Tự nhiên mình kẹt giữa hai luồng ý kiến.

[Tường Thụy]

Bạn Phượng Yêu:
Như vậy, TT và bạn cũng có một số điểm giống nhau. Còn những điểm không thống nhất thì chúng ta sẽ tôn trọng nhau, không ai cố thuyết phục ai. Bạn đồng ý chứ.
Thú thực là hai bài viết gần đây của bạn, TT không đọc những gì mà lướt qua thấy đã trao đổi rồi, mặt khác, bạn diễn đạt khá lủng củng nên đọc hơi mệt. TT có thể góp ý phân tích như bạn đã góp ý cho TT để đáp lại tấm lòng của bạn nhưng rồi lại thôi vì sợ dẫn đến tình trạng "vô tiền khoáng hậu".
Dù nói gì thì nói, hay hoặc dở nó sẽ hiện ra trang viết. Và khi sáng tác được công bố thì có nhiều người đọc, chứ không phải chỉ có TT và bạn.
Cảm ơn bạn đã nhiệt tình sửa thơ cho TT. Tuy nhiên, TT không thể sử dụng những câu thơ gợi ý của bạn. Còn lý do, ai đã đọc những câu ấy chắc sẽ hiểu.
TT rất mong được đón đọc những sáng tác của bạn, nhất là thơ.
Thân chúc bạn vui.