[hieua]

1, TRĂN TRỞ CÕI ÂM
Đã ba năm rồi, hôm nay Toàn mới có dịp trở về quê hương. Cái mảnh đất chôn rau cắt rốn, cái mảnh đất với bao nhiêu kỉ niệm buồn vui.

Lúc ra đi thì biết bao nhiêu nỗi buồn chất chứa với những dòng nước mắt ướt đẫm. Anh còn nhớ đến đôi tay lạnh buốt của Bình, khi hai người cố gắng truyền cho nhau những hơi ấm cuối cùng trước khi chia xa. Bình bị sốt vẫn ra tiễn anh và cái hơi thở gấp gáp của Bình làm cho anh càng thêm yêu quý quê hương. Và một phần tâm hồn của anh đã ở lại chờ cho đến giây phút này.

Vẫn là cái dòng nước mắt ướt đẫm đó, vẫn là đôi bàn tay ngày xưa - đôi bàn tay lạnh buốt của người ốm, nắm chặt lấy tay anh. Nhưng cái hơi lạnh đó không còn lạnh như ngày xưa nữa, mà nó đã có hơi ấm. Hơi ấm của sự đoàn tụ.

Những cánh tay gạt cho nhau những dòng nước mắt và trên đôi môi lần lượt đã hé ra những nụ cười. Rồi thế là hai người nắm tay nhau đi về phía ngôi làng, qua chiếc cổng làng đi vào con đường bê tông mới.

Toàn thì đã là người giàu có anh đã được học bổng, du học ở Anh và đã học xong về nước có công việc ổn định và lương cao. Anh muốn làm một điều gì đó cho bạn mình.

Toàn ngoảnh ra nhìn Bình và bắt chuyện:

-Cậu vẫn như ngày xưa, vẫn gầy gò xanh xao và ốm yếu. Để hôm nào rỗi tôi đưa cậu đi khám mua chút thuốc bổ uống xem có tiến triển gì không. Tôi nhìn bạn xót lắm!

Bình gạt tay:

-Không cần, gen nhà tôi đã thế rồi.

Dứt lời, Bình nắm chặt tay Toàn lôi anh vào một cái ngõ nhỏ đi tắt về nhà mình.

Thấy Bình lôi mình đi nhanh quá Toàn nói lớn:

-Chậm thôi nào.

-Cậu về nhà tôi đi.

-Tôi về nhà thăm bà cái đã.

Bà cậu ở nhà tôi ấy, hôm nay giỗ cụ. Mà đêm nay cậu phải ngủ với tôi.

Bình nắm chặt tay Toàn lôi sâu vào tận sân nhà mình.

Đến cửa lớn, Bình gào to:

-Các cô, các chú... Toàn nó về này.

Tất cả mọi người trong nhà, ngoài giếng đều hướng con mắt nhìn vào Toàn.

-Toàn nó về nhà bà ơi! - Một người trong nhà nói vọng tiếng ra sân.

Bà của Toàn từ từ vén cái tấm mành cửa bước ra ngoài.

Toàn chạy vào ngạch. Anh hạ cái ba lô đặt xuống đất, hai gót chân xéo lên nhau để tháo đôi giày nhanh. Anh tiến lại chỗ bà. Nắm chặt tay bà, và dẫn bà vào trong nhà.

Bà và Toàn cùng bước vào trong nhà. Mọi người hướng mắt hết vào trung tâm ngôi nhà. Bà Toàn đưa tay ra.

-Cháu tôi, cháu tôi nó về rồi!

Một bác bước ra.

-Cháu về là tốt, chắc đi đường cũng đói rồi. Ngồi xuống ăn uống đi cháu. - Bác ta ngồi về phía bà của Toàn. - Bà cũng ngồi xuống ăn cùng con cháu.

Bố của Bình đứng lên.

-Hôm nay cháu Toàn nó về, ở bên ấy không có ai, bà với cháu nó nghỉ ở đây một đêm cho thằng Bình mới thằng Toàn hàn huyên. - Ông tiến ra chỗ Toàn,vỗ nhẹ vào vai anh. - Cháu về mấy hôm?

Toàn ngoảnh ra nhìn bác.

-Ngày kia cháu đi ạ.

Ông bác gật đầu.

-Nghỉ ít thế thôi ư? Thoảng về cho bà cháu khỏi buồn.

-Vâng ạ!

-Ta trông cháu béo ra, má đỡ hóp, mà cao lên nhiều đó.

* *
*

Ăn uống xong, bố Bình bước ra bàn thờ. Bác chắp tay lẩm bẩm rồi hạ đĩa hoa quả cho Hoa - chị của Bình, gọt rồi bày biện để mấy người tráng miệng.

Bác hạ vàng mã trên bàn thờ xuống đưa vào tay Bình và ngoảnh ra nhìn Toàn. - Anh đang ngồi tán gẫu với mấy anh cùng trạc cùng tuổi ở bên cạnh bàn thờ.

-Toàn.

-Dạ!

-Cháu cùng với Bình ra đốt tiền vàng cho các cụ. Thành tâm vào, để các cụ phụ hộ.

-Đúng đấy, đứng dậy đi cháu - Một bác ngồi cạnh Toàn nói.

Toàn và Bình đứng dậy bước ra ngoài tìm một góc sân. Bình mang cái chổi ở góc bếp ra quơ vài nhát cho sạch. Anh dựng lại chổi vào chỗ cũ và ngồi xuống góc sân cùng Toàn.

Bình cầm cái bật lửa, bật lên, rồi lấy tay còn lại đưa tếp lễ lên châm trước.

Bình lấy thêm một tệp tiền châm cùng.

Lửa cháy khá.

Bình chia cho Toàn một nửa số vàng mã còn lại.

-Cậu châm rồi đốt ra xa một chút. Chỗ ấy là của cụ hôm nay. Còn chỗ đang đốt này là của người khác.

Toàn cầm chỗ vàng mã Bình đưa cho. Bật lửa rồi châm cả vào đống vàng mã trên tay. Lửa bỗng cháy ngút lên nhanh chóng rồi tắt đi. Vẫn còn khá nhiều mẩu vàng mã chưa cháy hết. Gió thổi tung tất cả giấy lẫn tro.

Bình quay lại nhìn Toàn.

-Cậu làm như thế chưa được. Đúng là cậu chẳng khác xưa, vẫn đốt tiền vàng như vậy. Cậu nhìn tôi đây này. Mấy bộ quần áo phải bỏ túi bóng ra. Mà tôi đốt nhẵn thành tro, kể cả phần gỗ của chiếc ô, con ngựa... Cậu đốt như vậy các cụ không nhân được đâu.

Toàn hất tay.

-Úi giời! Đốt có lệ thôi chứ. Cõi âm gì đâu, ta cứ hướng về các cụ là được. Có ma đâu, mà có thì ma nào nhặt mấy cái tro này.

* *
*

Tối nay theo như lời của bố Bình, bà và Toàn ở lại nghỉ một đêm ở nhà Bình. Bình và Toàn ngủ với nhau. Màn được kéo xuống, đèn điện được tắt đi. Hai người nằm gọn trong chiếc chăn bông. Trời mùa đông lạnh lẽo vô cùng.

Chợt Bình lại nhớ ra cái việc lúc trưa. Toàn đốt vàng mã. Cuối cùng Bình lại phải đốt nốt những mẩu vàng mã chưa cháy, nhưng cũng không đốt hết được. Anh lại nhớ ra cái câu chuyện mà ông Bạch Tạo - một thầy cúng có tiếng trong làng mới kể cho anh nghe. Giờ anh muốn kể lại cho Toàn.

Bình bắt chuyện với Toàn từ cái đống vàng mã đó:

-Này.

-Chuyện gì?

-Cậu còn nhớ cái đống vàng mã cậu đốt trưa nay không?

-Có, thì sao?

-Tôi sợ các cụ mà không nhận được, đêm nay họ về đòi thì nguy.

Đây vốn chỉ là lời trêu của Bình.

Toàn tỏ vẻ không sợ và coi những lời của Bình cũng chỉ là giễu cợt mà thôi.

Toàn nói:

-Kệ, các cụ về đòi càng tốt. Tôi cũng chửa biết mặt các cụ thế nào đây.

Bình ngắt lời.

-Thôi, cái chuyện ấy không bàn nữa. Tôi muốn kể cho cậu một tin mới. Tin giật gân.

-Có ư? Kể xem nào, tôi đang muốn nghe đây.

-Cậu biết ông Bạch Tạo chứ?

-Biết,cái ông thầy bói ấy. - Toàn ngửng mặt lên một chút rồi nói tiếp. - Nhưng có chuyện gì, hay ông ta lại có trò gây cười.

-Gây cười thì không có, nhưng mà chuyện nói đến thì lại ghê người.

-Cậu kể xem nào. Mình đang hứng đây.

-Tôi kể xem cậu có tin chuyện này không nhé.

-Ừ.

-Cách đây mấy hôm ông ta có cùng với mấy người làng đi gọi hồn ngay ở trên huyện chứ đâu.

Toàn ngắt lời Bình:

-Ông này mà cũng... biết gọi hồn ư?

-Thì cứ im để tôi kể nốt đã. - Toàn im lặng nghe Binh kể tiếp. - Chuyện này cũng có mấy người làng đi cùng. Gọi hồn thằng Trường, thằng Tách, thằng Hùng ở làng trên. Mấy thằng mà hồi xưa học cùng khối với mình ở trường làng đấy. Nhà ở thôn trên.

-Toàn lại ngắt lời Bình:

-Sao, sao chúng nó chết rồi à?

Bình nói với cái giọng hơi mỉa:

-Úi giời! Chết là đáng đời. Mấy đứa nghịch như quỷ ấy. Nhà chúng nó giàu, bố mẹ chúng nó sắm cho xe máy. Đua xe trên quốc lộ rồi thốc đầu vào ô tô. Đứa thì bẹt dí luôn, đứa thì thốc đầu vào cột điện. Toàn con một cả đấy, chiều con lắm vào.

-Ừ! Chết như thế cũng không trách được. Nhưng ông Bạch Tạo gọi hồn cho chúng nó như thế nào mày kể đi.

-Thì cũng bày bàn, hoa quả, nhạc văn... cũng nhảy múa như mấy mụ đồng ý.

-Lão ta có ngất hay không, làm sao không?

-Thì cũng hơi đờ đẫn. May là hôm đấy tôi đi qua. Đúng cái cảnh hay.

-Cảnh gì vậy ?

-Bố mẹ chúng nó hỏi ông Bạch Tạo. Hỏi gì lão ta trả lời đúng. Nhìn bố mẹ chúng nó gật gù, sụt sùi nom vẻ sợ hãi. Nghe nói lão ta trả lời đúng hết. Từ năm sinh tháng đẻ cho đến sở thích của từng đứa. Người ta bảo mấy thằng nhập vào lão ta rồi nói.

-Tôi muốn biết kết quả, thế ông ta gọi hồn như thế nào? Gọi được không?

-Chính xác là lão ta không gọi được.

-Thế mà! Kết quả chỉ vậy thôi.

Bình gắt:

-Cậu nghe tôi kẻ hết cái đã.

-Ừ. Cậu kể đi.

Bình kể tiếp.

-Cuối cùng bố mẹ chúng bảo lão ta gọi chúng về nhà. Lão ta đứng khua chân múa tay kêu ú ù... Sau đó thì đọc kinh rồi giở cái giọng trẻ con ra. Mà nghe y như giọng của thằng Hùng không khác được "Tôi không về đâu,ở đây ngáng xe sướng lắm". Mà ba đứa chết ở đấy mới được nửa năm thôi mà đã vài vụ tai nan chết người. Nhờ có buổi gọi hồn ấy ông ta trở nên nổi. Mấy bọn quan chức trong huyện cũng đến nhờ ông ta bắt bọn chúng ra chỗ khác. Người này người kia ủng hộ thế mà ông ta thú cũng khá, nghe nói được cả tỉ.

-Thế có bắt được chúng nó không?

-Có, lão ta bắt vào cái lọ bát quái của lão ta rồi thả về đồng. Từ lúc ấy quãng đường đó không còn tai nạn nữa. Tin lành đồn khắp nơi. Bây giờ lão ta chỉ có ngồi nhà bói cũng không hết việc. Mới được ít ngày mà đã mua gạch chuẩn bị xây biệt thự rồi đấy. Đời thật sự không biết thế nào, cái thằng thầy bói đểu giả, nghèo mục đít lại trở thành nhân vật có tiếng. Mà cũng không thể nói lão ta không hiểu được, tài ra phết. Bây giờ tôi mới biết tài của ông Bạch Tạo, nhiều người không tin cũng phải tin.

-Tôi thì vẫn không tin, ngày mai tôi thử sang nhà ông ấy bói thử xem rồi vặn vài câu.

-Ừ, mai sang bói rồi mà vặn, cậu giỏi văn mà, đừng để rồi mà thiệt thân.

Bình quay mặt hướng sang bên phải, để cho Toàn ngoảnh mặt vào tường - bên trái ngủ.

Bình muốn cho bạn ngủ một giấc thật ngon, cả ngày đi đường chắc cũng mệt rồi. Mà đêm hôm qua chắc gì Toàn đã ngủ được. Mà Bình cũng tự nghĩ lại lúc mình xa quê cách đây hai năm trước. Anh lên Cao Bằng chơi mấy tuần nhân dịp người anh họ xa cưới vợ. Nhớ quê quá Bình đòi về. Và cái đêm trước khi về quê, Bình cũng có ngủ được đâu. Cứ nhớ quê da diết cứ tưởng tuợng ra những khung cảnh, đặt ra những giả thiết có thể xảy ra ở ngôi làng. Bạn bè ,người thân sẽ ra sao? Quê hương thế nào? Những cái đó đã bịt kín những suy nghĩ của Bình, và bây giờ Bình cũng nghĩ Toàn chẳng khác gì mình.

Toàn thì đưa tay kéo vai Bình, cho anh ngoảnh ra hướng mất vào mình.

-Cậu kể thêm vài câu chuyện nữa đi.

-Khuya rồi đấy, cậu ngủ đi. Đi đường cũng mệt lắm rồi, ngủ đi cho lấy sức lại .

-Mấy khi tôi về làng, tôi vẫn muốn nghe chuyện làng, hàn huyên thêm chút nữa.

-Ngủ đi, tối mai tôi kể tiếp cho mà nghe.

Bình vẫn không nhúc nhích. Anh vẫn nằm nghiêng người hướng mặt về tay phải. Không còn người nói chuyện, Toàn ngoảnh người cũng là tư thế nằm nghiêng, hướng mặt vào tường, ngược hướng với Bình và anh ngủ đi từ lúc nào không biết.

* *

*

Trong giấc ngủ, đột nhiên Toàn thấy mình đi vào cõi hoang sơ tối tăm và bao trùm lên chỉ một màu đen cứ đậm dần trong con mắt. Hiện lên trong giấc mơ là một ông già với bộ râu dài, trắng và chỉ điểm vài sợi đen và cua trụi. Ông ta còm và lùn, mặt có vẻ buồn thiu. Mặc quần áo mới nhưng có vẻ rách rưới. Tay chống lên cằm ngồi trên một tảng đá mắt hướng ra xa, phía có ánh sáng của mặt trời. Một thứ ánh sáng không phải màu vàng mà màu đen. Nhưng trong màu đen đó anh nhìn rõ từng chi tiết một, khác với màu đen đằng sau anh - màu đen nhạt hơn mà chẳng nhìn thấy gì. Một mặt trời tròn màu đỏ luôn tỏa ra thứ ánh sáng màu đen chiếu xuống một dòng suối. Trên dòng suối đó có những chiếc thuyền đang từ từ chở những con người, đồ đạc, cả ngựa và lợn... như là họ vừa mới đi chợ xa trở về. Nước của dòng suối dường như cũng màu đen trong. Tất cả cảnh vật xung quanh anh đều là màu đen. Toàn tự hỏi mình: "Tại sao lại có nơi như thế này, nơi quái quỷ gì thế”. Anh cũng chưa bao giờ đến cái nơi như thế này. Toàn ngồi xuống một tảng đá ngay sát ông lão đó và ông hỏi nhỏ :

-Sao ông lại buồn vậy?

-Ta không có tiền về. - Ông lão chỉ vào mấy chiếc thuyền ở dưới dòng suối đang phẳng lặng, thoảng chỉ có vài gợn sóng, gợi trôi... - Ta mà không trở về bên kia vào đúng 12 giờ thì ta sẽ chết.

Toàn đưa tay lên mặt nhìn vào chiếc đồng hồ đeo tay.

-Còn một tiếng nữa, 11 giờ rồi.

Ông lão đưa tay ra vỗ vai Toàn.

-Cháu có tiền thì sang bờ đi.

-Cháu không sang đó.

-Không sang thì cũng như ta thôi.

-Toàn đưa tay vào túi móc ra mấy chục ngàn để vào tay ông lão.

-Ông cầm tạm từng này, xem có đủ không?

Ông lão giật mình và lùi ra xa.

-Ta không dùng tiền này.

-Thế ông dùng tiền nào? Hay cháu cõng ông qua suối. Gọi là suối chắc cũng nông lắm. - Toàn nhòm xuống suối. - Suối này quá nông, chắc chỉ gang tay. Nào cháu đưa ông qua. Ông lên lưng cháu.

Ông lão khua tay.

-Đừng! Suối sâu lắm. Suối không có đáy đâu. Phải những người có lệnh bài mới có thể qua suối hoặclàm chủ thuyền và lái được thôi. Đừng bước xuống!

Toàn không nghe. Anh thấy nước nông nên đã nhảy xuống. Ông lão cũng nhảy xuống cùng và nói nhỏ vào tai Toàn: "Chắt cụ nó cho cụ toàn tiền rách, quần áo rách... thôi. Về nhớ đốt cho lão một chút tiền. Ta đút lót thần chết may ra giữ được mạng". Nghe chỉ được vậy, thế là Toàn sặc nước và tắc thở. Nhưng lại thấy một bàn tay nhanh lôi anh lên khỏi mặt nước.

* *
*

Mở mắt ra thì anh thấy cánh tay phải - cánh tay mà được cái bàn tay lạ lôi lên khỏi mặt nước cứng và tê buốt, không cử động nổi. Nước dãi chảy qua hai kẽ miệng.

Toàn ngồi dậy, lấy bàn tay trái nắn bóp cánh tay phải một lúc mới thấy mềm ra và đỡ nhiều. Toàn bước ra ngoài nhà ngồi xuống bộ bàn ghế sa lông. Đưa tay ra cầm cái ấm trà để rót nước ra ra chén, uống cho tỉnh táo. Nhưng ấm trà đã hết nước, chưa có người pha.

Bà của Toàn thì đang đứng lau bàn thờ. Ngoảnh lại nhìn thấy cháu. Bà đặt chiếc khăn lau vào mép tủ thờ, ra bàn uống nước ngồi xuống và nhìn vào Toàn:

-Sao mặt mày cháu trắng bạch thế kia? Ra rửa mặt cho tỉnh táo rồi bà xuống bảo bố thằng Bình múc cho bát cơm mà ăn.

-Vâng, bà đang làm gì vậy?

-Bà lau cái bàn thờ. Chẳng biết đứa nào dại mà đổ nước vào ba bát bình hương làm ướt cả tủ thờ. Bà lau cả tiếng rồi, vắt đầy cả chậu nước mà vẫn còn nước trong lọ bình hương chảy ra.

Toàn chợt nhớ đến giấc mơ hôm qua. Anh hỏi bà:

-Bà ơi! Cụ mình hình dáng thế nào nhỉ?

Bà chỉ tay lên giường thờ.

-Gần giống bức ảnh kia. Trong ba anh em chỉ có ông thằng Bình là giống cụ nhất, giống y. Còn ông cháu thì không giống lắm.

Toàn ngước mắt lên bàn thờ và nhớ lại ông lão trong giấc mơ và anh đứng dậy có vẻ vội vã.

-Bà ,bà... Bình đâu?

-Nó dưới bếp.

Toàn chạy xuống dưới bếp và lôi tay Bình khi anh đang dở tay đun siêu nước. Toàn lôi Bình ra cổng.