[phale]

I. Nguyên vật liệu

Những nguyên vật liệu và dụng cụ cần thiết chị em ở HN có thể tìm mua ở hiệu Pooh, hoặc 26 Hàng Mã. Có các nguyên liệu khác khá đầy đủ: nhị, nhụy, sáp, keo sữa, kẽm giấy, cành... nhưng rất tiếc không có voan và kẽm xi.

Các nguyên vật liệu chính

i-Voan

Voan là 1 loại vải mỏng, co dãn rất tốt, tương tự như tất da chân. Voan có nhiều màu sắc khác nhau, hiện có 3 loại:
- Voan thường: voan 1 màu.
- Voan loang: voan có 2 màu loang vào nhau.
- Voan kim tuyến: có thêm những hạt kim tuyến lóng lánh, rất đẹp nhưng rất đắt, gấp 3-4 lần voan loang và voan thường.

Voan khi mua về được cuộn chặt, khi dùng đến, các chị em tháo ra, voan dài như 1 cái ống, lồng tay vào ống này để kéo giãn voan.

Trong tủ đồ nghề, nên có nhiều màu voan khác nhau. Ngoại trừ những loại hoa đặc chủng, nhìn chung voan loang đẹp hơn voan thường. Voan kim tuyến đẹp nhưng rất đắt, có thể dùng để làm những chi tiết nhỏ như môi hoa của các loại hoa lan.

ii-Kẽm

Kẽm dùng để tạo hình cánh hoa/ lá và quấn cành. Kẽm có nhiều kích cỡ khác nhau, có đánh số. Khi sử dụng, chị em tùy ý lựa chọn kích cỡ phù hợp. Kẽm có 3 loại:
- Kẽm xi: là kẽm được sơn phủ 1 lớp màu bên ngoài nên trông bóng và long lanh. Kẽm xi thường được dùng để làm cánh hoa và có rất nhiều màu.
- Kẽm giấy: là kẽm được quấn giấy bên ngoài, cứng hơn kẽm xi, có nhiều kích cỡ hơn nhưng ít màu sắc hơn, thường dùng làm lá, cành. Về giá cả, kẽm giấy rẻ hơn kẽm xi.
- Kẽm cành: là loại kẽm giấy to, cứng, dùng để làm cành.

Nên tích trữ nhiều màu kẽm xi khác nhau, phù hợp với màu voan. Trong đó màu trắng bạc cần nhiều vì có thể sử dụng với nhiều màu voan. Kẽm giấy nên có nhiều màu trắng và màu xanh lá đậm, nhạt.

iii- Nhị hoa

Các loại nhị hoa thông thường được bán thành từng gói nhỏ, mỗi gói có nhiều bó nhị, nhiều màu sắc, có loại thường, có loại bóng, có loại kim tuyến lóng lánh. Ngoài ra còn có những loại nhị đặc chủng như nhị hoa sen, hoa hướng dương, hoa ly,…

iv- Giấy sáp

Giấy sáp bán theo cuộn như băng dính, là loại giấy mỏng có phủ sáp nên dính rất tốt, dùng để quấn kẽm. Lưu ý là bình thường giấy sáp có vẻ không dính, nhưng càng kéo căng, giấy càng dính. Giấy sáp cũng có nhiều màu. Tuy nhiên chỉ thường sử dụng giấy màu xanh lá (đậm và nhạt), xanh lá non, trắng và nâu.

v- Chỉ

Chỉ dùng để buộc, nên dùng loại chỉ may dai sợi (chỉ Tiger). Có thể mua nhiều màu chỉ khác nhau để cùng màu với hoa, tránh trường hợp bị lộ chỉ. Tuy nhiên, khi đã quấn nhiều, kỹ thuật tốt, chỉ không bị lộ thì chỉ cần một vài cuộn.

vi- Keo sữa

vii- Các nguyên liệu khác

Bông gòn, bọt biển (để cắm hoa), rêu/cỏ (để phủ lên bọt biển sau khi cắm), sỏi/đá,…

II. Các kỹ thuật cơ bản

1. Kỹ thuật tạo dáng kẽm

1.1. Kẽm thẳng

Kẽm thẳng là dáng tự nhiên của kẽm, không cần tạo dáng.

1.2. Kẽm hình sin

Quấn dây kẽm quanh ruột bút bi cho đủ số vòng cần thiết. Rút ruột bút ra, dùng kìm kéo thẳng sợi kẽm.

Kéo giãn nhiều, đường hình sin thưa và thấp. Kéo giãn ít, đường hình sin dầy và cao. Khi quấn kẽm quanh ruột bút, nếu quấn đều sẽ tạo ra những hình sin đều nhau, nếu quấn không đều sẽ tạo ra các hình sin to nhỏ, cao thấp khác nhau. Tùy yêu cầu của cánh hoa/lá mà lựa chọn cách tạo dáng phù hợp.

Chú ý: Tạo dáng kẽm hình sin trước khi tạo cánh hoa/lá.

1.3. Kẽm gợn sóng

Kẽm gợn sóng tương tự như hình sin nhưng không đều và chỉ gợn sóng rất ít, các bước sóng không cao như kẽm hình sin, được tạo ra bằng cách dùng tay nắn kẽm lần lượt vào, ra nhẹ nhàng. Chú ý tạo cánh hoa/ lá trước khi tạo dáng kẽm gợn sóng.

1.4. Kẽm răng cưa

Kẽm răng cưa cũng được tạo ra sau khi đã tạo cánh hoa/lá. Dùng kìm để bẻ kẽm vào phía trong, tạo ra hình răng cưa tự nhiên giống như lá hoa cúc, hoa cánh bướm,…

2. Kỹ thuật tạo cánh hoa và lá

2.1. Tạo cánh hoa đơn

Quấn kẽm 1 vòng quanh khuôn, dùng kìm xoắn lại vài vòng rồi rút kẽm ra.

2.2. Tạo cánh hoa kép

Quấn kẽm quanh khuôn, số vòng tương ứng với số cánh hoa cần tạo ra (thường từ 2 5 vòng).

Xoắn kẽm 1 vòng, rút ra khỏi khuôn.

Luồn 1 trong 2 đầu kẽm qua các vòng cánh hoa, xoắn chặt lại, bẻ các cánh hoa ra.

2.3. Nắn cánh hoa

Sau khi tạo cánh hoa, cần nắn cánh theo những hình dạng phù hợp. Để cánh hoa được cân đối, nắn dần từ gốc (chỗ kẽm xoắn vào nhau).

Thông thường có các hình sau:

- Hình tròn
- Hình giọt lệ
- Hình lá nhọn
- Hình lá dài
- Hình trái tim
- Hình lá trầu

2.4. Tạo gân

Đối với những cánh hoa hoặc lá to, cần tạo gân ở giữa để khung kẽm được chắc chắn, đồng thời dễ uốn hình cánh hoa/lá khi cắm hoa. Trước khi tạo gân, phải nắn cánh hoa/ lá về hình dạng và kích thước phù hợp.

Cách 1: Dùng một sợi kẽm khác gấp đôi, xoắn lại.

Cách tạo gân thứ 2: bẻ cong 1 đầu sợi kẽm khoảng 1mm, dùng kìm kẹp chặt vào đầu cánh hoa/lá, đầu kia của sợi kẽm xoắn chặt vào cuống.

Cách thứ 3: sau khi rút cánh hoa/lá ra khỏi khuôn, gấp ngược 1 sợi kẽm lên, nắn cánh hoa/lá thành hình dạng cần thiết, cắt bớt sợi kẽm làm gân, chỉ thừa ra khoảng 1-1.5mm, dùng kìm kẹp chặt lại.

3. Kỹ thuật bọc voan

3.1. Bọc voan cánh hoa đơn

Bọc voan vào khuôn cánh đã nắn, chú ý kéo giãn voan vừa phải, dùng chỉ buộc lại, cắt bỏ phần voan thừa.

Cách buộc chỉ :
- Quấn chỉ vài vòng.
- Sau đó vòng sợi chỉ qua để thắt.
- Rút chỉ.

Làm như thế vài vòng cho chắc. Nếu buộc chỉ không chắc, voan bị tuột ra, làm lại rất mệt.

3.2. Bọc voan cánh hoa kép

- Bọc voan trùm qua tất cả các cánh hoa, chú ý bọc thật trùng.
- Dùng chỉ buộc chặt lại ở gốc.
- Sau đó luồn sợi chỉ qua khe giữa các cánh hoa, buộc chặt lại, tạo ra các cánh hoa riêng biệt.

4. Kỹ thuật tạo nhị

4.1. Nhị làm sẵn thông thường

Nhị làm sẵn thông thường bán thành từng bó. Lấy ra đủ số lượng nhị cần thiết, gấp đôi, dùng giấy sáp quấn lại, buộc chùm nhị vào 1 đầu kẽm.

4.2. Nhị làm sẵn đặc chủng

Tùy loại nhị mà có cách quấn tương ứng. Nhìn chung, nhị làm sẵn đặc chủng dễ dùng nhất, có khi chẳng phải làm gì, lấy ra ghép với cánh hoa luôn, chẳng hạn như nhị hoa hướng dương.

4.3. Nhị quấn bông

- Bẻ cong 1 đầu sợi kẽm khoảng 2mm.
- Quấn bông gòn vào vào đầu kẽm đã uốn cong. Quết một lớp mỏng keo sữa lên bông gòn đã quấn, nắn thành hình dạng cần thiết, bọc voan bên ngoài. Có thể bọc 2-3 lớp voan để đạt được màu nhị hoa như ý.

5. Kỹ thuật làm nụ hoa

5.1. Nụ quấn bông

Làm giống như nhị quấn bông.

5.2. Nụ khung kẽm

- Cắt 3 đoạn kẽm bằng nhau. Dùng 1 đoạn kẽm quấn 1 vòng quanh 2 đoạn kẽm còn lại ở điểm giữa của mỗi đoạn
- Quấn cả 3 đoạn kẽm quanh khuôn, xoắn lại.
- Lấy ra, tách rời các đoạn kẽm ra, tạo thành 1 khung 6 cạnh.
- Bọc voan vào, có thể bọc 2-3 lớp voan.

5.3. Nụ cánh hoa

Dùng 1 cánh hoa gập lại, có thể bọc nhị ở trong

6. Kỹ thuật quấn hoa, nhị, lá và cành

- Dùng chỉ buộc nhị vào sợi kẽm, lần lượt buộc các cánh hoa vào theo đặc điểm của từng loại hoa cho đến hết.

- Dùng giấy sáp quấn quanh cành kẽm sao cho che kín hết chỉ và voan thừa.
- Ghép nụ, hoa và lá theo đặc điểm của từng loại hoa.

III- Phương pháp làm một số loại hoa

1. Hoa ly

i- Hoa

1 bông hoa ly gồm 6 cánh dạng lá nhọn, kẽm thẳng, có 1 gân ở giữa, sử dụng khuôn số 6 (cỡ khuôn là tùy ý muốn làm hoa to hay nhỏ, nếu dùng khuôn cỡ nhỏ không cần làm gân). Dùng voan màu trắng, vàng, hồng, loang… tùy ý.

ii- Nhị

Nhị hoa ly thuộc loại làm sẵn đặc chủng, gồm 1 nhụy tròn xẻ rãnh và 5 nhị dài xẻ rãnh.

iii- Lá

Dạng lá nhọn, kẽm thẳng, cỡ số 5. Nếu làm bằng kẽm giấy không cần gân vì kẽm giấy cứng.

iv- Nụ

Nụ làm dạng nụ khung kẽm, khuôn số 5 (nụ nhỏ), số 6 (nụ lớn), bọc voan 2 lớp. Làm bằng kẽm giấy trắng tốt hơn vì vừa rẻ vừa đỡ bị lộ khung kẽm.

v- Ghép hoa

- Xếp nhụy hoa ở giữa, 5 nhị xung quanh, thấp hơn 1 chút, buộc chặt lại
- Lần lượt ghép 3 cánh hoa xung quanh chùm nhị tạo với nhau góc 120o.
- Ghép tiếp 3 cánh còn lại phía ngoài, mỗi cánh nằm giữa 2 cánh của lớp trong
- Quấn giấy sáp cho che hết voan và chỉ thừa. Nắn sửa cánh hoa cho tự nhiên
- Lần lượt ghép nụ, hoa và lá vào kẽm cành lớn. Chú ý lá hoa ly mọc đối xứng nhau.

Một số ứng dụng của kiểu làm hoa voan :

Làm các kẹp tóc để trang điểm cho mái tóc của chính mình.

(St)