[hoanggiao]

(Tác giả Nguyên Xuân)


ƯỚC VỌNG

Tỉnh dậy sao ngời rọi chính song
Trào dâng cảm xúc ngất ngây lòng
Đầu hiên gió thổi hương nồng đậm
Cuối ngõ trăng hòa giọt sáng trong
Rạo rực tâm hồn thơ vút tứ
Phiêu diêu trí tuệ ý xoay vòng
Đời vui cuộn chảy dòng hoa nắng
Thảo một đôi vần gửi khát mong.
Nguyên Xuân
26/11/2012

LỜI BÌNH CỦA HOÀNG GIAO

Tỉnh dậy sao ngời rọi chính song
Trào dâng cảm xúc ngất ngây lòng

Tỉnh dậy giữa đêm, sau một giấc ngủ say, nhìn ra bầu trời lấp lánh những vì sao “rọi chính song”. Màn đêm huyền dịu ngất ngây làm tác giả “trào dâng cảm xúc”. Nàng thơ đã đến với tác giả như vậy đó.
Câu phá đề đến cũng thật tự nhiên như đất trời hoa lá.
Ở câu phá đề mới chỉ giới thiệu được hình ảnh sao trời rọi qua song, chưa giới thiệu được gì thêm. Nhưng ở câu thừa đề mạch cảm xúc đã được nâng lên, dâng trào đến ngất ngây cả lòng. Dòng cảm xúc này giờ đây mới là lúc sơ khai. Nó còn lớn lên theo nhiều cung bậc trong các câu tiếp theo. Nghệ thuật ở đây đáng chú ý là tác giả dùng từ biểu cảm sát thực, diễn tả chiều sâu của cảm xúc nội tâm qua không gian vũ trụ.
Hai câu mở đề như vậy là đạt, dẫn dắt người đọc niềm say mê đọc tiếp.

Còn hạnh phúc nào bằng khi chúng ta đón chào cuộc sống bằng cảm xúc như thế? Cuộc sống thật như thơ! Không “ngất ngây lòng” sao được? Tứ thơ trào ra như mạch suối nguồn làm sao không cuốn hút?
Nắng mai còn chưa lên, ngàn vì sao còn vời vợi như chìm đắm vào một đêm lung linh những vì sao sa thăm thẳm cả bầu trời. Tâm hồn tác giả đắm say vào ngàn sao trên chính song. Và tất nhiên ngàn sao ấy đi vào thơ xâm chiếm tâm hồn tác giả, soi sáng vào tâm thức.
Thơ như tiếng nhạc lòng sắt son đi vào cuộc sống. Hai câu này giới thiệu được khởi điểm cảm xúc chủ đạo toàn bài.

Để nối tiếp logic của cảm xúc, tác giả đưa tầm nhìn xa hơn trong hai câu thực. Ngoài kia:

Đầu hiên gió thổi hương nồng đậm
Cuối ngõ trăng hòa giọt sáng trong

Bút pháp ngòi bút của tác giả bây giờ dào dạt hơn, mãnh liệt hơn. Tình cảm tăng lên tỷ lệ thuận với thời gian. Bây giờ là lúc tác giả thoải mái thả hồn vào trăng sao sương đêm đầy quyến rũ.Từ “đầu hiên” đến “cuối ngõ” là “gió thổi” “trăng lòa’, là sương đêm tỏa hương “nồng đậm”theo làn gió bay cao bay xa. Là những “giọt sáng trong” của vầng trăng ngời ngợi cả tầng không. Thật say lòng. Nghệ thuật của tác giả ở đây là cách dùng từ tượng thanh (gió thổi), từ tượng hình (trăng hòa sáng trong), từ biểu cảm (hương nồng đậm) để làm nổi bật những gì thấy được qua thi nhãn. Cũng là bằng cách so sánh ví von nhân hóa vẻ đẹp của thiên nhiên bao la mang theo những hương hoa lòng sáng trong mặn mà nồng đượm.
Về kỹ thuật thơ hai câu này hòa thanh nhuần nhuyễn, các cặp đối chỉnh chằn chặn, niêm luật tròn trịa. Cả bốn câu như một giai điệu dân ca tròn vành. Phần đối ý đối thanh đối chữ đối nghĩa đều chỉnh, không chê vào đâu được.
Bằng nghệ thuật nhuyễn ấy làm nên bốn câu thơ đã được thăng hoa vào cuộc sống muôn màu.
Thơ chính là nguồn cảm hứng dồi dào vút lên từ những phút giây như thế.

Hai câu thơ luận tiếp, cuốn theo dòng chảy logic ấy, tiếp theo tình cảm nỗi niềm ngày một lớn lên của nàng thơ, một cung bậc mới, bứt phá:

Rạo rực tâm hồn thơ vút tứ
Phiêu diêu trí tuệ ý xoay vòng

Tác giả để cho “tâm hồn” đối với “trí tuệ” là biểu hiện trọn vẹn khí chất của con người. Một tâm hồn rạo rực khát vọng. Một tứ thơ vút lên từ đây/ để cho ý thơ dào dạt xoay vần.
Đến đây thì thơ đã thực sự thăng hoa tuyệt đỉnh. Phối thanh hài hòa, câu chữ ý chỉnh đổi, từ ngữ chọn lọc sắc sảo, niêm luật chặt chẽ.
Nếu ở hai câu đầu là sự ngạc nhiên xen lẫn “ngất ngây” khám phá cảm xúc thì ở hai câu thực là sự quan sát mê say của tác giả, để cho hai câu luận làm cho niềm say sưa vút thành tứ thơ rạo rực cả tâm hồn. Tác giả đi từ “rạo rực” tâm hồn đến “phiêu diêu” trí tuệ, để cho “thơ vút tứ” và “ý xoay vòng”. Lúc này chính là lúc ý thơ được sáng tạo và bay bổng, đỉnh cao của sự kết hợp giữa tư tưởng và việc thực hiện ước mơ.
Nếu như bốn câu đầu là sự hình thành của ý thơ nồng nàn, thì hai câu 5 và 6 đã chuyển tải thành tứ thơ sâu sắc hòa vào tâm hồn khơi sâu tiềm thức, có khả năng chiếm lĩnh tư tưởng ở đỉnh cao. Từ “thơ vút tứ” là một ý tưởng trong chọn lọc từ. Tôi rất tâm đắc cặp đối “thơ vút tứ”/ "ý xoay vòng". Tuy nhiên ý xoay vòng mà thay bằng ý tuôn dòng thì nhất định sẽ tuyệt hơn.
Một bài thơ hay thuộc lãnh vực diễn đạt tâm tưởng kiểu này thật hợp với tâm tình Nguyên Xuân. Rõ ràng thơ tự trào lên ngòi bút mà không cần một thứ trợ lực nào?
Phải chăng thơ phải ra đời như thế mới hay, mới thuyết phục?

Đời vui cuộn chảy dòng hoa nắng
Thảo một đôi vần gửi khát mong.

Khi tứ thơ vút lên rồi, đời bỗng “vui cuộn chảy”, nắng bỗng lung linh thành hoa. Có lẽ nắng ban mai lúc này đang lấp lánh trong mắt nàng thơ. Tác giả gọi nắng là dòng làm cho câu thơ ngọt ngào hơn, lưu luyến hơn trong mắt ta. Lúc này tác giả mới thực sự thảo một vần thơ coi như hoàn tác tác phẩm của mình. Tác phẩm ấy tác giả để làm gì?
Gửi đi đâu? Gửi cho ai? Gửi vào khát mong? Có nghĩa là không gửi cho ai cả, mà là gửi vào khát mong của chính mình! Và khi khát mong ấy được công bố thành thơ truyền tay nhau, thì bài thơ đã có dịp gửi khát mong vào tất cả, vào mỗi người đọc nó. Cũng như hôm nay tôi đọc bài thơ này, tôi đã nhận được khát mong của tác giả trao cho tôi bằng chính tấm lòng mình từ chính trái tim tràn đầy chất thơ của tác giả.
Nếu như sáu câu thơ đầu còn là tâm tư của tác giả dưới ánh trăng khuya huyền hoặc thì ở hai câu cuối nắng mai đã lên...
Trăng khuya huyền hoặc là biểu hiện sự huyền diệu của con người, nắng mai đã lên là biểu hiện bình minh đã lan tỏa trong tâm hồn, đó là dòng hoa nắng là dòng sông xuân trong lòng tác giả

Coi như hai câu kết của bài thơ cũng thành công. Bằng những câu chữ đầy nắng giàu biểu cảm, bằng một việc làm thiết thực “thảo một đôi vần gửi khát mong” thì tâm hồn tác giả cũng chính thức được thăng hoa tràn đầy sức sống.

Mỗi khi đọc bài thơ ƯỚC VỌNG của Nguyên Xuân, tôi lại liên tưởng đến TỪ ẤY của nhà thơ cách mạng Tố Hữu:
"Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hốn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim".

Toàn bài thơ kết cấu chặt chẽ, kết hợp hài hòa theo logic tự nhiên, nhịp thơ và cách gieo vần giàu nhạc điệu, cấu tứ tròn vành cuốn hút. Tác giả thực sự thả lòng vào thời gian không gian vũ trụ để thưởng ngoạn tiếng thơ như những khúc nhạc lòng trầm bổng. Những sự khám phá phát hiện từ cách chọn lọc câu từ để diễn tả cảm xúc thực sự đi vào lòng người để cho mỗi người khi đọc nó nhận ra chính mình với niềm khát khao ước vọng trong đó.

Chúc mừng tác giả Nguyên Xuân đã có một phút giây dâng trào cảm xúc với nàng thơ nồng nàn như thế. Mong rằng tác giả Nguyên Xuân, cũng như mỗi chúng ta, những người yêu thơ, những người làm thơ có thật nhiều những phút giây cao đẹp như thế, để thế giới này là những áng thơ muôn màu tuyệt sắc.

HoàngGiao
1/11/2014