[Tường Thụy]

Nguyên văn bởi Thu Phong

.
Trong bài thơ lục bát của bác TT,có hai câu mà TP không ưng nhất chính là câu 2 khổ 1 và câu 1 khổ 2 đọc lên nó cứ gượng sao đó, không thấy sự mượt mà, duyên dáng...
còn sửa hay không là tùy ý tác giả vì thơ viết ra rồi sửa cũng khó lắm.

Còn khổ 3 theo TP lại là khổ thơ logic (như đã có lần com rồi) TP thích khổ thơ thứ 3 này. Hình như thời xa xưa có lần mình cũng làm thế.



Tất nhiên chẳng bày binh bố trận với chiến thuật, chiến lược gì mà là lẽ tự nhiên thôi đọc cái câu của bác TT:" Đọc đến đoạn "như em đã chờ đợi lâu rồi mà người dưng chẳng hỏi han chi đến nên em quyết định thay đổi chiến thuật" mình buồn cười mãi, cứ như là hai đứa đang đánh trận ấy, cũng dàn quân, cũng mưu kế, chiến thuật chiến lược. hi hi." mà bật cười
Nếu sửa thành " lối mới" thì k hay bằng để nguyên như cũ

Tuy vậy thơ, văn mỗi người một cảm nhận. TP chỉ nhận xét theo logic của bài thơ.

Mình công nhận câu 2 khổ 1 như bạn nói, mình đã sửa bên blog hôm qua rồi. Ngoài ra câu ấy còn chữ "anh" mà mình chưa ưng, vì đại từ nhân xưng không thống nhất. Còn câu 2 khổ 2 thì nó như câu tiếp theo thôi. 2 câu này mình chọn lối thể hiện khác đi theo cách nói thông thường.
Còn chuyện chiến thuật chiến lược thì mình tán cho vui thôi.

[Tường Thụy]

Nguyên văn bởi Nắng Xuân

Lộ quá Ngũ Hoài ơi!
Vẫn ý cũ của anh Tường Thụy, NX thấy dùng
"Em hay làm dáng" thì đủ và đẹp, còn làm cỡ nào, làm cách nào cứ để mặc cô gái và mặc người đọc. Họ sẽ tìm thấy nét riêng trong cô gái của họ.
Mấy ngày trước anh Tường Thụy có hỏi (trong ATCT) nếu sửa "Em đi lối mới" được không thì NX nói cũng được, nhưng như vậy tạo cho lý do hay qua nhà có vẻ vô tình, tiện đường ... không hay và không sát ý vì cô muốn qua nhà.

Câu bên Áo trắng là "Em đi lối mới nên hay qua nhà". Sau khi được NX góp ý thì mình bỏ chữ "nên" và trả lại chữ "em", như thế là đủ hiểu được mục đích của cô gái.
Việc đem một bài thơ, một câu thơ thậm chí chỉ một chữ ra bàn, mình rất thích. Qua những trao đổi thế này, mình thấy khả năng cảm thụ văn chương nâng lên nhiều.
Cảm ơn NX và các bạn.

[Tường Thụy]

Thú thực, TT cũng tiếc nếu bỏ đi chữ "em hay son phấn". Ý xuyên suốt của TT trong bài là để cô gái qua mỗi giai đoạn có một hình thức biến chuyển theo tình cảm tăng dần của hai người. Và như vậy, khổ thơ kết sẽ cho người đọc tin rằng, (cứ như thế này thì) sang xuân, họ yêu nhau thật.

[Phượng Yêu]

Bài thơ "Thu và em" đã được nhiều người góp ý nhận xét. Những ý kiến đồng tình hoặc chưa đồng tình là xoay quanh câu thứ 2 của khổ 3.
Tuy nhiên, khi viết bài này, TT vẫn còn một số băn khoăn về câu chữ nên cũng không muốn để nguyên như thế in lên báo.
Nay TT sửa lại bài thơ như sau (có đánh dấu màu đỏ vào những chỗ đã sửa và nêu lý do).


THU VÀ EM

1

Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo tím lại vừa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá lung linh, ảo huyền.

2

Giữa thu váy áo em liền
Giày em cao gót, em duyên mấy lần.
Tự nhiên chẳng dám đến gần
Sợ người ta bảo làm thân. Sợ nhiều ...
(Nào ai đã dám mà kiêu
Em xinh đẹp thế để chiều ai đây).

3

Cuối thu, trời khéo đặt bày
Em đi lối mới, em hay qua nhà
Còn tôi ngơ ngẩn vào ra
Thấy em mỗi bận đi qua, mỉm cười.

4

Em choàng áo khoác màu tươi
Vậy là đã hết thu rồi, sang đông
Hỏi em đã có ai cùng
Em rằng còn đợi người dưng ngỏ lời
Nói ra thì sợ em cười
Hay người dưng ấy là tôi. Hay là ...

5

Tôi nhìn theo bóng thu qua
Và nhìn em. Lại ước xa ước gần:
Ngày đông rồi sẽ qua dần
Tôi cùng em đón mùa xuân sắp về.

========

Câu 2 khổ 1 ban đầu là: Sao em áo mới lại vừa lòng anh: sửa thành tím cho cụ thể hơn.
Câu 2 khổ 3 ban đầu là: Em hay son phấn, em hay qua nhà: sửa theo góp ý. Nếu không tìm được câu thay thì TT vẫn để như cũ.
Câu 3 khổ 3 ban đầu là: Tôi ngồi trước cửa nhìn ra. Nó có vẻ thụ động, và hình ảnh ngồi trước cửa thường không dùng cho người con trai.
Câu 3 khổ 4 ban đầu là: Hỏi em sao chẳng lấy chồng. Hỏi thế nó sỗ sàng. Mặt khác câu sửa chuyển được vần đông => cùng => dưng đảm bảo thông vận. Câu cũ chuyển vần đông => chồng => dưng thì ông với ưng cưỡng vận.
Câu 5 khổ 4 ban đầu là: Con tim xao xuyến bồi hồi. Câu này dùng chữ mòn sáo quá nên thay.

Xin các bạn cho ý kiến về những câu chữ đã sửa: sửa như thế hay hơn hay dở đi?
Cảm ơn các bạn.

Chào các anh chị và các bạn,

Phượng Yêu là thành viên rất mới của Nguyệt Viên . Do thấy topic có ý hướng luận thơ hay hay, nên PY cũng bon chen tham gia bài viết . Nếu có gì không phải, PY mong được các anh chị và các bạn chỉ bảo, cũng như lượng thứ cho nhé .

----------------------

Trước khi tham gia những chi tiết về từ ngữ nên được thay, PY xin được trình bày cảm nhận của cá nhân về bài thơ qua cái nhìn bao quát .

Như bạn nghiemthilan đã nhận xét, PY cũng thấy bài thơ có âm hưởng Nguyễn Bính của " Tôi " về " Em " .

Những - " ngập ngừng ", " ngại ngùng ", " cuống quýt ", " mơ tưởng ", " suy diễn ", " bồi hồi ", là những nét " cổ điển " nhưng không bao giờ " xưa ", bởi tính dễ thương muôn thuở của trạng huống tự loay hoay - kín đáo lắng đọng, của một giai đoạn tình yêu " muốn mà chưa dám " ngỏ .

" Thu và Em " - là tâm sự nhưng không chủ ý kể lể . Chỉ là những nhẹ nhàng khổ sở - chỉ mình với mình, mà bài thơ đã biểu đạt cảm xúc .



Riêng xét về nghĩa và âm vận của bài thơ mang thể lúc bát, thì PY xin được khoanh ra những điểm sau đây ở khổ thơ I :


(1) - Câu : " Sao em áo mới lại vừa lòng anh ", hoặc " Sao em áo tím lại vừa lòng anh "



Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo tím lại vừa lòng anh *
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá lung linh, ảo huyền.


Nói thật là PY thấy hai câu đều có gì đó chưa được ổn, khi so với luồng của cả bài thơ .

Nguyên nhân nghe không ổn, là do khi đọc câu thơ " Sao em áo tím lại vừa lòng anh ", người ta ít nhất phải đọc đến lần thứ hai - thì mới nhận ra ý của thơ là :

Sao em áo tím ( em mặc ) lại vừa lòng anh thế ...

Và có hiểu như vậy, thì câu thơ nghe mới ổn .


Còn nếu không, thì câu thơ dễ bị hiểu theo nghĩa giải thích sau :

Đọc câu thơ, người ta thấy " màu tím " có vẻ là màu nhân vật " anh " trong thơ thích, mà cũng có thể là không thích - do cặp chữ " lại vừa " đã chỉ ra điều này khi đi với từ " Sao " ở đầu. Và dầu là " thích " hay không thích, thì ở những đoạn thơ sau, cần có sự đề cập đến nguyên nhân hay gì đó về lý do áo màu tím em mặc . Vì " màu tím " không phải là màu được công nhận đa số là được thích, hoặc không thích . Tức là màu chưa phải là tiêu biểu, mà khi nhắc đến là người ta liên tưởng ( hiểu ) ngay - mà không cần có sự giải thích .


Nói chung là câu thơ " Sao em áo tím lại vừa lòng anh ", đã làm cho người đọc có cảm giác bị khựng, bởi chữ dùng có hơi không rõ ràng - theo như giải thích vừa mới .



Khi đi vào sáng tác - theo suy nghĩ của PY, là chúng ta nên sử dụng câu chữ, để người đọc nắm ngay được ý muốn gởi gắm là điều gần như phải và cần .


Phượng Yêu nói điều này, là vì khi đọc vào câu thơ - PY đã bị phải loay hoay mãi để hiểu - do chữ dùng của " Sao ", khi đi với " lại vừa ".



(2) - a. Chữ " xanh ( câu 3 ) " và chữ " linh " ( câu 4 ), có hơi trệch âm :


Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo tím lại vừa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá lung linh, ảo huyền.


Và nữa - theo sự hiểu của PY, thì hai từ " lung linh ", như không dùng cho " MẮT ", dù tra theo tự điển - lung linh đồng nghĩa với " long lanh " .


Từ hiểu, và phân tích, PY xin đựoc góp ý thay từ cho đoạn thơ như sau :



Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo mới trêu đùa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá long lanh hạt huyền.



( PY thích từ " áo mới " thay cho từ " áo tím " . Vì áo mới thường trông đẹp hơn, cũng như vì mùa sang nên áo mới sẽ song song hơn. Và nữa, chữ hạt huyền ( tròng mắt đen ) xin được dùng thay cho, vì long lanh là rất sáng . Và như vậy, sẽ có chút phản nghĩa với " ảo huyền " .

________

Do chỉ mới tham gia ý kiến có một khổ thơ mà bài viết quá dài, nên PY xin được ngắt đoạn ở đây, và sẽ tiếp tục ở lần khác cho những đoạn kế .

Vì mục đích tham gia thảo luận, nên một lần nữa PY rất mong được hiểu chủ ý . Xin đừng nghĩ là PY tài lanh thì khổ lắm .

[phale]

PY có vẻ là người trong nghề viết nhỉ? Chào mừng PY đến sinh hoạt với NV nhé!

[Tường Thụy]

Bạn Phượng Yêu:

Cảm ơn bạn đã góp ý kiến. Có những điểm mà TT tâm đắc với bạn.

1. Bạn cho rằng: "Nói thật là PY thấy hai câu đều có gì đó chưa được ổn, khi so với luồng của cả bài thơ" (thực ra, bạn chỉ nói đến câu 2). Đồng ý với bạn, điều đó, TT và Thu Phong cũng thấy như thế:
Thu phong viết: câu 2 khổ 1 ... đọc lên nó cứ gượng sao đó (TT trích chỉ đủ để trao đổi, tránh loãng)
TT trả lời: "Mình công nhận câu 2 khổ 1 như bạn nói, mình đã sửa bên blog hôm qua rồi"
Như vậy bạn đã có ý kiến đúng ý TT và TP.
TT tiếp tục: "Ngoài ra câu ấy còn chữ "anh" mà mình chưa ưng, vì đại từ nhân xưng không thống nhất ..." Chính vì vậy, TT phải tìm cách thay chữ "anh" bằng chữ "tôi" hoặc là bỏ chữ "anh đi".

2. Với TT, khi thơ mình được mọi người nhận xét thì TT chỗ thì đồng tình, chỗ thì im lặng chứ ít khi "cãi". Nhưng Phượng Yêu cho TT "thanh minh" chút, chứ không phải "cãi" đâu nhé:
Về "long lanh" hay "lung linh": có ý kiến rằng "chữ “long lanh” thay “lung linh” có lẽ vừa tròn vần vừa đỡ “chói lóa” hơn!"
Nhưng Phượng Yêu cũng nói: Và như vậy, sẽ có chút phản nghĩa với " ảo huyền " .
Với TT, dùng long lanh chỉ giọt sương thì OK, tuy nhiên dùng cho cặp mắt nó cứ như thế nào ấy vì TT bị ám ảnh cụm từ "mắt long sòng sọc".
Mặt khác, "inh" và "anh" là thông vận, cho phép sử dụng rộng rãi trong khi làm thơ. Ý bạn là phải chính vận như "anh" và "lanh". Nhưng một bài thơ dùng toàn chính vận rất khó.

3. Ngoài ra, TT nhận được nhiều ý kiến rất chân thành của các bạn ngoài diễn đàn.

Thơ viết sao, sửa sao cho độc giả hiểu được thì dễ, nhưng viết sao vừa dễ hiểu, vừa hay thì khó.
TT đã sửa khổ 1 như sau, nhưng chưa biết thế nào:

Chớm thu, gió gọi sang mùa
Áo em tím, đủ cho vừa nhớ mong
Giá trời đừng quá xanh trong
Mắt em đừng quá mênh mông, ảo huyền

Qua đọc comment của Phượng Yêu, thấy bạn đọc thơ TT rất kỹ và phê bình cũng rất có nghề. Cảm ơn bạn nhiều.

[Phượng Yêu]

@ Pha Lê,

Phựong Yêu cám ơn bạn Pha Lê đã chào mừng . PY không phải là dân trong nghề viết đâu . Chỉ là có chút máu ham viết nên hơi táy máy . Nói đúng ra, là PY thấy NV là sân chơi lành mạnh và trật tự muốn tham gia đó mà . Chúc NV ngày một thăng tiến nhé .

______

@ Anh Tường Thụy,

Rất cám ơn anh về sự cởi mở . Vì cũng ngại cứ nói đi nói nói lại những sáo ngữ - rào trước đón sau, nên PY xin phép đi thẳng vào trao đổi nhận xét bài thơ nhé .

----------

Bạn cho rằng: "Nói thật là PY thấy hai câu đều có gì đó chưa được ổn, khi so với luồng của cả bài thơ" (thực ra, bạn chỉ nói đến câu 2).

Khi PY nói 2 câu - ý là câu 2, nhưng là câu chưa sửa, và câu đã sửa .

1 - Sao em áo mới lại vừa lòng anh
2 - Sao em áo tím lại vừa lòng anh


Còn nói chuyện thay từ, thì hình dung của anh về " long lanh " đến " long lên ", làm PY cười quá đi mất . Thật ra " long lanh " không phải là tâm đắc . Chỉ là do khi nói về mắt, thì hình như PY chưa từng nghe là lung linh, nên phải kiếm từ thay sao cho vừa vần và vừa hợp với mà thôi .

Ngoài ra, PY rất đồng ý với anh về chuyện " khó ", mà trong sáng tác, hầu như chúng ta đều có phải " xài tạm " âm tiệp " con chú con bác " .

Về phần khổ thơ mới sửa, thì PY vẫn thích khổ cũ hơn . Tại cụm từ " nhớ mong " - có gì đó nghe không được gần với hiện trạng mỗi ngày em đi qua . Nếu anh TT vẫn " màu tím " hơn, thì anh thấy sao nếu câu ấy là :


Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em .. áo tím khéo vừa lòng anh


( Khéo của màu tím ở đây, hợp với câu, nhưng lại không song hành lắm với cái nhất ( quá ) của bầu trời trong xanh, và đôi mắt đẹp lung linh / long lanh . Mà nữa, " màu tím " cũng không trực nghĩa lắm với mùa thu .)

Đúng ra, PY góp ý là do câu thơ có phần không được rõ, mà sự nêu chỉ nhằm để tác giả hiểu cho góc độ của người đọc thôi . Sửa như thế nào, vẫn do ý anh muốn gởi gấm trong thơ mà người đọc chưa hẳn đã hiểu dụng ý . Và điều quan trọng vẫn là - nếu ít có ai cảm thấy câu thơ gút mắt, thì quả PY là người hơi kỹ tính mất rồi .

Cám ơn anh đã khen !

[Tường Thụy]

Bạn Phượng Yêu:

Thực là thú vị khi trao đổi với những người bạn dù ý kiến thế nào cũng có mục đích là vì thơ.
Nếu các bạn có ý kiến giống hệt TT thì có lẽ chẳng cần trao đổi làm gì. TT đang nghĩ đến mở một topic về chủ đề này.

Như vậy là câu 2 ý kiến đã thống nhất.
Còn câu thứ 3 đang xoay quanh chữ "mới" hay chữ "tím".
TT muốn dùng hình ảnh "áo tím" là vì màu tím cũng tượng trưng cho tình yêu, hơn nữa còn cho sự đợi chờ.
Mặt khác, TT muốn nói về hình thức cô gái cụ thể một chút qua mỗi giai đoạn (đầu thu, giữa thu, cuối thu và thu đi). Chứ áo mới thì chung chung quá.
Ngoài ra, như TT đã nói, TT muốn bỏ đi chữ "anh" vì không thể vừa "tôi" vừa "anh" được.

Về chữ "nhớ mong", TT hiểu ý bạn là chỉ nên dùng trong trường hợp xa cách. Điều này, bạn thật là tinh về ngôn ngữ. Nhưng thiết nghĩ, trong trường hợp đang tương tư mà từ sáng đến chiều không thấy người ta, sao không mong, không nhớ được nhỉ.

Khi làm thơ có vần, dùng chính vận thông vận được là tốt nhất chứ không phải thông vận là "xài tạm". Đôi khi để giữ được ý, người ta còn phải cưỡng vận chứ không chịu dùng chính vận hay thông vận mà mất cái hay của câu thơ đi.
Ngay trong Truyện Kiều, cụ Nguyễn Du dùng thông vận rất nhiều, ngoài ra có tới 4 lần cụ cưỡng vận cơ mà:

Lời con dặn lại một hai
Dẫu mòn bia đá, dám phai tấc VÀNG
Lạy thôi nàng lại rén CHIỀNG :
-“Nhờ cha trả được nghĩa CHÀNG cho xuôi” [771-774]

Tin nhà ngày một vắng TIN
Mặn tình cát luỹ, nhạt TÌNH tào khang [1480]

Bao nhiêu đoạn khổ tình thương
Nỗi ông vật vã, nỗi nàng thở THAN
Dặn tôi đứng lại một BÊN
Chán tai rồi mới bước lên trên lầu [2002]

Lệnh quan ai dám cãi lời
Ép tình mới gán cho người thổ quan
Ông tơ thật nhẽ đa ĐOAN
Xe tơ sao khéo vơ QUÀNG vơ xiên [2600]

Với những câu thơ, xét về chữ nghĩa, ý nghĩa, văn phạm không có vấn đề gì. Ấy vậy mà viết thế này thì hay, viết thế kia không hay bằng. Còn tại sao ư, nhiều khi người ta chỉ cảm được thôi. Và cái cảm ấy lại tùy thuộc vào từng người.
Ví dụ như câu TT đã sửa: "Còn tôi ngơ ngẩn vào ra". Nhưng rồi TT chợt thấy nếu viết "Tôi thì ngơ ngẩn vào ra" có lẽ hay hơn.

Thân chúc Phượng Yêu vui.

[Phượng Yêu]

Về chữ "nhớ mong", TT hiểu ý bạn là chỉ nên dùng trong trường hợp xa cách. Điều này, bạn thật là tinh về ngôn ngữ. Nhưng thiết nghĩ, trong trường hợp đang tương tư mà từ sáng đến chiều không thấy người ta, sao không mong, không nhớ được nhỉ.

PY rất đồng ý với anh về giải thích . Tuy nhiên, " hiện trạng " của bài thơ là " tự tình " - trong khi, " nhớ mong " lại là " tả tỉnh " . Do không biết phải dùng từ như thể nào cho đúng, nên PY xin tạm dùng từ như trong ngoặc kép nhé .

Đọc vào khổ thơ, thì ta thấy - " Áo tím nhớ mong " của câu 2 đi với câu 1, nhưng không đi lắm với câu 2 và câu 3 - bởi tính " tự " và tính " tả " như PY đã diễn đạt ở trên .

Sự xuất hiện của câu 2 đã làm cho khổ thơ tách nhóm thành (1)_(2) và (3)_(4) ; và cũng như làm cho khổ thơ bị trệch với luồng " tự " của bài thơ .

Nguyên nhân cho sự không chọn câu " Áo tím nhớ mong ", trong đó còn có sự - do làm bớt đi nét dễ thuơng sống động của những diễn cảm " hành động " ( tự ), thay cho " nói " ( tả ) .

" Chớm thu ", " Giữa thu ", hay " cuối thu " được tác giả sử dụng có mục đích, nên sự " nói " đến chữ " mùa " thu - không là trở ngại . Ngoài mục đích đó - vài chiếc lá vàng rơi, một thoáng gió se se lạnh, hay bầu trời bàng bạc, sẽ là những biểu đạt đánh động cảm xúc người đọc về mùa thu, hơn là đi thẳng vào hai chữ mùa thu, trong diễn cảm " mùa thu " .

Tình cảm cùng vậy . Đọc vào " .. ngơ ngẩn vào ra " ( tự ), người ta " nhập cuộc " với trạng thái da diết nhớ, cuống quýt vì em hơn là, thay vì là dùng chữ " nhớ mong " ( tả ) để biểu thị .


Và nữa - tuy trường hợp của chữ " đủ " và " chữ " vừa " ở câu hai là sử dụng được, nhưng nếu tránh được một thì cũng nên tránh .



Chớm thu, gió gọi sang mùa
Áo em tím, đủ cho vừa nhớ mong
Giá trời đừng quá xanh trong
Mắt em đừng quá mênh mông, ảo huyền


Riêng với trường hợp ( trích bên dưới ** ), thì PY không " cãi " . Bởi thông vận là " tốt nhất " đối với anh TT, hay " xài tạm " đối PY - đều quy về một điểm của sử dụng là " OK " . Chỉ là biện luận của anh có hơi thiên . Có nghĩa là sự so sánh của anh không dựa trên sự tương đồng . PY xin được giải thích qua ví dụ xét hai khổ thơ :


Khổ I :


Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo tím lại vừa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá lung linh, ảo huyền.



Khổ thơ II :

Chớm thu, gió gọi sang mùa
Sao em áo mới trêu đùa lòng anh
Giá trời đừng quá trong xanh
Mắt em đừng quá long lanh hạt huyền.



Phượng Yêu không trích lại quy luật hành thơ lục bát, nhưng đọc qua hai khổ thơ trên, PY tin là mọi người sẽ đồng ý với PY, là khổ thơ thứ hai - âm đọc ghe suông hơn . Suông ở đây là được công nhận nghe được hơn bởi êm hơn .

Tuy nhiên, nếu so sánh như anh TT - mà trong đó có yếu tố " nghĩa " đi kèm, thì dĩ nhiên - dẫu có trệch đi bởi sự sử dụng thông vận, thay cho chính vận, để bài thơ có một sự biểu đạt hay hơn, thì " thông vận " trong trường hợp này là được công nhận . Nhưng nếu so sánh giữa " chính vận mà chữ dùng đạt được ý nghĩa " và " thông vận mà chữ dùng đạt đươc ý nghĩa ", thì " chính vận " ở đây vẫn chiếm ưu thế .


Thêm ra, PY không đồng ý với anh TT qua dẫn chứng thơ Nguyễn Du cho trường hợp thông vận như một nên tảng ưu việt . Chúng ta ai cũng biết " Đoạn Trường Tân Thanh " là một trường thi, mà chính vận được hoàn toàn sử dụng không phải là chuyện dễ . Và thông vận ở đây được nhìn nhận - có đi theo " nghĩa " như sự biện giải ở đoạn trên, mà PY tin là thi hào Nguyễn Du có rơi trường hợp không tìm được chính vận ưu việt nghĩa, nên mới sử dụng qua thông vận ưu việt nghĩa .

Riêng đối với chữ " anh " và " tôi " nên được sử dụng một cho có tính đồng nhất thì PY rất đồng ý . Chỉ là PY không thấy hai từ được sử dụng trong một " khổ ", nên không có sự hồi đáp .

** Khi làm thơ có vần, dùng chính vận thông vận được là tốt nhất chứ không phải thông vận là "xài tạm". Đôi khi để giữ được ý, người ta còn phải cưỡng vận chứ không chịu dùng chính vận hay thông vận mà mất cái hay của câu thơ đi.
Ngay trong Truyện Kiều, cụ Nguyễn Du dùng thông vận rất nhiều, ngoài ra có tới 4 lần cụ cưỡng vận cơ mà:

Nhưng nói gì thì nói, điểm chính vấn đề là " từ thay " sao cho người đọc nắm ngay được ý . Và nếu như vậy, sự thay của bàn luận kể đã đạt . Còn chuyện thay từ như thế nào, thì trường hợp lại rơi vào " thứ bậc - hay, hay hơn, và hay nhất ", mà để tránh cho luận điểm bị lan man, PY kết lại - là chúng ta đã tương đối chung một cái nhìn .

______

Do bài thơ - mà theo cái nhìn của PY, là tương đối có nhiều câu gút mắt, nên PY xin phép bắt qua những khổ thơ kế tiếp nhé .

( Rất vui được trao đổi cởi mở với anh . ..... . . )

[Tường Thụy]

Hoan nghênh bạn Phượng Yêu.
Đề nghị các bạn khác cùng tham gia trao đổi cho vui và thêm bổ ích ạ