[phale]

GS Trần Văn Khê ngâm thơ ngày ra mắt tự truyện

Ở tuổi 90, vị giáo sư âm nhạc dân tộc nổi tiếng vẫn giữ được phong thái ung dung, mẫn tuệ. Chiều 13/7, tại nhà riêng ở TP HCM, ông không chỉ giới thiệu nội dung cuốn sách mới của mình mà còn đàn, hát, đánh trống, ngâm thơ trong sự cổ vũ của khán giả.

Giáo sư Trần Văn Khê ngâm thơ tặng 'hiền muội'

Cầm trên tay cuốn tự truyện Những câu chuyện từ trái tim, GS - TS Trần Văn Khê không giấu được xúc động cho biết, ở độ tuổi này mà viết được một cuốn sách tâm tình với giới trẻ như thế, ông cảm thấy mãn nguyện vô cùng.

Cuốn sách mới về Giáo sư Khê được nhà báo Đào Trung Uyên chấp bút, viết lại dựa trên lời kể của giáo sư về các kinh nghiệm sống, những bài học cuộc đời mà ông tự đúc rút để bản thân vượt qua khó khăn tìm đường đến thành công trên bước đường sự nghiệp, cũng như an tịnh trong tâm hồn.

Từ thưở nhỏ, Giáo sư Khê đã biết tìm cách Vượt khỏi bóng mây buồn tuổi thơ mồ côi (tên một bài viết trong cuốn sách), khi ông mồ côi mẹ năm 9 tuổi và mất cha năm 10 tuổi. Ông đã sớm biết biến hoàn cảnh "mồ côi đáng thương" thành "cơ hội đáng quý" để tôi luyện bản thân sự tự lực cánh sinh.
Từ trái qua: nhà báo Đào Trung Uyên, GS Trần Văn Khê và ông Nguyễn Văn Phước, giám đốc công ty Trí Việt - First News, đơn vị phối hợp với NXB Trẻ thực hiện cuốn tự truyện "Những câu chuyện từ trái tim".

Không chỉ vậy, Giáo sư Khê còn làm nhiều người ngạc nhiên khi tiết lộ ông vốn mang trong người rất nhiều căn bệnh, thế nhưng, do biết luyện tập, kiên nhẫn, luôn giữ tinh thần lạc quan, lối sống điều độ và hiểu rõ bệnh để phòng và trị bệnh đúng cách, đến tuổi 90, ông vẫn giữ được một sức khỏe tốt, một trí nhớ dai mà đến người trẻ tuổi cũng phải nể phục.

Một điều thú vị là Giáo sư Khê thuộc rất nhiều thơ và rất thích làm thơ. Lúc vui cũng như khi buồn, lúc trải qua những cơn bạo bệnh hay khi muốn chia sẻ với bạn bè một tâm tình, nhà nghiên cứu âm nhạc này nhờ đến thơ ca như tiếng lòng của mình.

Như khi nằm viện để trị bệnh lao màng ruột vào năm 1952, buồn vì cảnh bệnh tật ông viết bài thơ, trong đó có đoạn:

"...

Trong giây phút bướm ngừng bay... lá rụng
Chim không hót, hoa không cười, người không hy vọng
Bốn tường vôi trắng xóa một màu tang
Nhìn cảnh buồn dạ khúc cũng bàng hoàng
Chiều im lặng. Trăng gần lên. Lá rụng!"

Nhưng thơ ca với Giáo sư Khê hiếm khi là nơi để than vãn như thế, mà ngược lại, ông dùng thơ để tự cổ vũ tinh thần mỗi lúc muốn chống lại bệnh tật.

Đây là bài thơ ông sáng tác để chống lại căn bệnh thấp khớp toàn thân và lệch cột sống:

"Ta tự căng cột sống
Sắp lại các đốt xương
Thần kinh thông bất thống
Ta đi đứng như thường"

Ở tuổi 90, ông cho biết, mình vẫn đang đối diện hàng ngày với những căn bệnh tiểu đường, gan nhiễm mỡ... Mỗi ngày từ sáng đến tối ông phải uống 12 lần thuốc, và mỗi lần uống ông đều đọc bài thơ do mình tự trào:

"Thuốc này thuốc để hạ đường
Trợ tim nên thấy tình thương dạt dào
Uống vào mắt sáng như sao
Lưu thông huyết quản ai nào dám quên"

Không chỉ gây ấn tượng với một nghị lực trong việc ứng phó với bệnh tật, rủi ro trong cuộc sống, trong Những câu chuyện từ trái tim, Giáo sư Trần Văn Khê còn tâm tình với bạn trẻ về bước đường tự học suốt đời. Chân tình trong cách kể truyện, Giáo sư Khê cho rằng, việc xác định được mục tiêu và phương pháp của việc học, ý thức được vai trò của sự học sẽ dẫn dắt người trẻ đến những thành tựu theo đúng khả năng mà họ có.

Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương ngâm thơ mừng "Trần huynh" ra sách mới.

Từ việc sáng tạo ra cách để ghi nhớ các sự kiện lịch sử Việt Nam, Thế giới, đến việc đọc sách có hệ thống, có phương pháp, học ngoại ngữ một cách thông minh gắn liền với thực hành thường xuyên... đều được Giáo sư Khê chia sẻ theo một cách thức dí dỏm, dễ hiểu và gần gũi qua từng trang viết.

Ngoài những tâm sự về kinh nghiệm sống và học tập, một điều hấp dẫn ở cuốn tự truyện mới của Giáo sư Trần Văn Khê là trong cuốn sách này, ông không ngần ngại bộc lộ những điểm yếu cũng như "tật xấu" của bản thân. Ông kể, có một thời ông cũng từng là một người trẻ nóng tính, hay giận dữ và nhiều nông nổi, thế nhưng do biết sớm nhận ra khuyết điểm của bản thân để tu thân, ông dần khắc phục được những điều không hay này. "Có lần tôi dạy con vì giận quá mà đấm vỡ nát một chiếc tủ cổ. Sau này, tôi học cách chế ngự bản thân, mỗi khi giận ai thì hít vào thở ra đều đặn rồi uống vài cốc nước, rồi nhoẻn miệng cười... và hết giận", ông nói.

Giáo sư Trần Văn Khê hài lòng với cuốn sách mới ra mắt vì theo ông người chấp bút đã chuyển tải được đúng giọng điệu miền Nam mà ông thể hiện.

Vị giáo sư âm nhạc 90 tuổi cũng không ngần ngại bộc lộ những quan điểm của ông về tình yêu và phụ nữ. "... Tôi là người không ghen nên không thích ai ghen. Phần nhiều những phụ nữ yêu tôi đều có tánh ghen. Thí dụ như khi khán giả bày tỏ tình cảm với tôi, ôm tôi, tôi đáp lại bằng cái ôm, đó là một phép lịch sự, là tình đáp lại tình. Ghen vì điều đó thì tôi cho rằng quá hẹp hòi... Người tình lý tưởng của tôi là người thông cảm với những cái tôi ưa... ", ông chia sẻ khi được hỏi về mẫu hình người phụ nữ của ông trong bài phỏng vấn đăng ở tự truyện.

"Nguyên tắc của tôi từ trước đến nay là không bao giờ để cho nỗi buồn xâm lấn tôi quá 5 phút", "đờn và thơ giúp tôi vơi nhẹ nỗi lòng"... là những bộc bạch đáng quý về nghệ thuật sống của nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc ở tuổi "thất thập cổ lai hy". Dù không dày dặn như bộ Hồi ký Trần Văn Khê (công ty Phương Nam và NXB Trẻ xuất bản và tái bản khá nhiều lần), cuốn Những câu chuyện từ trái tim lại dường như là những lời gửi gắm ý nhị, chắt lọc và sâu sắc nhất của nhà nghiên cứu âm nhạc nổi tiếng dành cho thế hệ trẻ.

Chi Mai