[sonata]

.
.

Tôi vẽ vì tôi muốn tụng ca

“Cũng như bao phụ nữ Huế, tôi yêu thơ nhưng lại…vẽ tranh. Thơ để sẻ chia, tranh để giải bày. Nếu hiểu theo chiều không gian mở rộng thì tôi muốn mỗi bức tranh là một bài thơ.Luôn trân trọng những nổi buồn nhưng không bao giờ thỏa hiệp cùng thân phận. Tôi vẽ nổi buồn dấu mặt dưới gam màu trầm mặc. Tôi chiêm ngưỡng nỗi buồn ẩn mình sau lớp rêu phong thời gian qua từng nét cọ. Tôi tụng ca nỗi buồn trên mỗi bố cục cho sắc màu đạt đến đỉnh lãng mạn, để nổi buồn âu hóa thành thi vị đời thường.Tôi vẽ tôi, tôi vẽ những người phụ nữ…tôi đã, đang và tôi sẽ theo cách nhìn riêng: cuộc sống không lên màu ở sự ồn ào, sự vật hay sự kiện…cuộc sống chỉ dậy màu trong sâu lắng trầm tư.Đừng ngạc nhiên khi tranh tôi vẽ thường chỉ hiện lên những nỗi buồn…và thường chỉ là những nỗi buồn của phụ nữ. Tôi vẽ vì tôi muốn tụng ca.”
( Ái Lan )

Tôi rất thích dòng tranh của họa sĩ Ái Lan. Và khi đọc những lời trên của chị trong tôi gợn lên một cảm xúc khó tả và có sự đồng cảm cùng chị .

Vâng, những bức tranh của chị đối với tôi là những bài thơ, và mỗi một bài thơ ấy mang một sự sống riêng đầy sinh động, gợi lên những khía cạnh của con tim trăn trở; diễn đạt nỗi trầm tư, ngậm ngùi man mác mà sâu lắng, nhưng chừng như có chút gì như là kiêu hãnh len qua nỗi buồn bay lên giữa thinh không...Thật khó dùng lời để diễn đạt những gì người họa sĩ tài năng này gởi gắm vào tranh, nhưng trong tôi sao vẫn cứ nghe lòng có một chút u trầm, một chút khắc khoải khi thưởng lãm những bức tranh chị vẽ.

Các bức tranh của chị mang một màu sắc nhẹ nhàng thanh thoát, diễn đạt một hoài cảm kín đáo, gợi một nét thanh tao, mênh mông trong cảm quan người thưởng thức. Nền chung của tranh mở ra với một khung cảnh man mác, buồn buồn, tất cả tạo một không khí ai hoài , hư ảo.

Này đây, chiếc đàn tỳ bà kia với dáng người con gái nọ tất cả tạo nên một khung cảnh như chìm trong xa vắng khôn cùng. Tôi có cảm giác như đang nghe tiếng đàn dìu dặt trong không gian, dư âm của cung khúc như giải tơ trời mùa thu, thời gian như ngừng lại và không gian thì mênh mông với áng tơ trời pha lẫn màu sương trong mênh mang chơi vơi...

Nền của các bức tranh như tôn hẳn bóng người con gái với nhan sắc nhu mì có tâm tư sầu lắng nổi bật trong không gian có ánh trăng mờ quạnh quẽ...Tranh mang một nội dung nhẹ nhàng, buồn buồn khiến lòng tôi bỗng dưng có một nỗi thương cảm xa xôi, có cùng một nỗi cô đơn, một niềm mong nhớ và… chờ đợi một sự cảm thông…

Mỗi một bức ảnh của chị đưa tôi đi từ hình ảnh tượng trưng đến cảm giác trừu tượng một cách nhẹ nhàng uyển chuyển , tất cả rất bâng khuâng, rất im ắng mà mối tương tác khơi sầu trong tôi lắng nhẹ, khôn cùng…Tất cả chất chứa một không gian nghệ thuật thật đẹp gợi trong lòng tôi một nỗi buồn dài, lặng và rung động…

Những bức tranh của chị đã giúp tôi mô tả thêm cho cảm xúc của mình trong những bài thơ.

Chị Ái Lan ơi, cảm ơn chị thật nhiều.

Sonata tháng 12/2010

[Phieuvan_Thlangdu]

Đôi lời chia sẻ

Tôi rất thích tranh và tượng tạc, có lẽ vì chẳng có kiến thức về nghệ thuật hội họa nên tôi xem nhiều tranh nhưng lại thích thú với quá ít tranh. Có những bức tranh thật tươi, thật đẹp và rất thật như một bức ảnh chụp nhưng tôi lại cho rằng như vậy thì ngắm ảnh chụp chẳng hay hơn sao?

Đây cũng chỉ là một ý nghĩ riêng mình chứ tôi không hề dám chê tranh của bất cứ ai, chê sao được khi mà tôi chẳng có một chút kiến thức gì về hội họa kia chứ! Nói ra thật bất tiện nhưng thực sự tôi ngắm tranh theo cái nhìn khá là cổ lỗ sĩ : “Cái nết đánh chết cái đẹp”. Nghĩa là tôi thưởng thức cái duyên của tranh, sức truyền cảm của tranh. Tôi ví điều đó như cái khí độ của bậc mày râu; cái hạnh, cái duyên thầm của người con gái.

Thực ra tôi có tìm ảnh trên Google và có “đánh cắp” một ít tranh tôi thích với mục đích nhờ tranh tạo thêm cộng hưởng cảm xúc với cái mà tôi gọi là thơ của tôi. Tuy nhiên tranh của họa sỹ Ái Lan đều là những bức tranh tôi rất thích nhưng lại thiên về nữ, đó cũng là điều khiến tôi khó minh họa cho tâm tư nam giới của mình. Thôi thì lưu lại để ngắm vậy.

Nhiều lần ngắm tranh của hoa sỹ Ái Lan để tự tìm hiểu vì sao mình lại thích những bức tranh này, tôi khám phá ra một điều: đó là phối cảnh của những bức tranh. Họa sỹ Ái Lan đã dùng nhiều ton màu cho nhiều bức tranh khác nhau, những ton màu chị dùng cho dù màu mạnh hay yếu đều có một sự hài hòa trong phối cảnh; không lòe loẹt mà cũng không u ám, không nặng nề đến trầm mặc nhưng vẫn đủ cho người thưởng thức nhận ra cái lắng đọng của không gian, thời gian... Đủ để làm nổi bật cái hồn nhân vật trong tranh.

Từ người phụ nữ đơn sơ trong chiếc áo bà ba cho đến người con gái ôm đàn tỳ bà là hai ton màu rất ngược nhau, một nhẹ và một mạnh, nhưng tất cả đều hài hòa đến nhẹ nhàng để nổi bật nét đài cát, kiêu sa của nhân vật, và chừng như đâu đó lẩn khuất nét trầm tư...

Ở bức tranh thứ 3, bức tranh người còn gái và chim bồ câu. Người thưởng thức dể dàng nhận ra sự trẻ rung của người con gái trong tranh. Cho dù cô gái không được “chải chuốt” với những mắt ngọc mày ngài... nhưng người ta vẫn nhận ra nét trẻ trung, đài cát của nhân vật trong vóc dáng cách điệu thật thanh tao.
Trên tay người con gái ấy là chim bồ câu, một biểu trưng cho tình yêu thương con người. Ton màu cũng tươi trẻ hơn. Có cái gì đó chừng như chan hòa, tỏa khắp thì phải. Tôi cho rằng đây là ý nghĩa yêu thương cuộc sống mà người họa sỹ muốn thông điệp trong tranh. Có lẽ... có lẽ mái tóc trải đầy của người con gái gây cho tôi cái cảm nhận chan hòa, tỏa khắp thì phải!

Nếu thơ và họa quả là có cùng một mối giao hòa thì tôi lại tìm thấy sự giao hòa đó giữa dòng thơ Sonata và dòng tranh của họa sỹ Ái Lan, cũng tinh tế, kiêu sa mà lắng đọng nhẹ nhàng, lẩn khuất nét tâm tư... Nói như Sonata là: "... có chút gì như là kiêu hãnh len qua nỗi buồn bay lên giữa thinh không..." nghe thật chừng như chính xác hơn!

Dù sao đây cũng chỉ là cảm nhận, nếu có điều chi không đúng thì cũng chỉ là cảm nhận của “kẻ ngoại đạo”. Mong Sonata và họa sỹ Ái Lan miễn thứ.

17-12-2010
Phieuvan_Thlangdu