[phale]

Trong Ngày thơ Việt Nam diễn ra vào Tết nguyên tiêu năm nay, tại Lầu Tứ phương Vô sự trong Đại nội của xứ Huế, trò chơi Thả thơ được tổ chức rất hoành tráng và đã thu hút rất nhiều người hưởng ứng và thích thú.

Thả thơ (hay còn gọi là đánh thơ), xin được nói rõ không phải là thả những câu thơ xuống dòng sông hoặc là thả bay theo đèn trời lên không trung như đã có rất nhiều người lầm tưởng.

Thú chơi tao nhã và trí tuệ

Thả thơ vốn là một thú chơi tao nhã của giới nho sĩ, quan lại, hoàng tộc ngày xưa ở kinh đô Huế, một thú chơi với tính chất là phô diễn kiến thức, trí tuệ. “Người cầm cái” phải hội đủ kiến thức và tài thi phú mới mong thắng cuộc, còn người tham gia cũng phải đầy đủ kiến thức và am hiểu về văn chương mới mong không bị thua cuộc. Đây thật sự là một cuộc đấu trí đầy cân não, mà những người ít hiểu biết về văn chương thi phú thì khó có thể tham dự.

Theo giai thoại, thì thú Thả Thơ có từ đời vua Minh Mạng, một ông vua nổi tiếng có tới 142 người con, cả trai lẫn gái. Nổi tiếng nhất là ông Hoàng thứ 10 là Miên Thẩm tức Tùng Thiện Vương và ông Hoàng thứ 11 là Miên Trinh tức Tuy Lý Vương. Hai ông hoàng này văn tài lỗi lạc, thơ phú làu thông. Mỗi dịp xuân về, phủ của Tùng Thiện Vương và Tuy Lý Vương luôn tổ chức mời những văn nhân thi sĩ tới dự cuộc chơi thả thơ.
Rất đông các bạn sinh viên tham gia thả thơ.
Ngày xưa, các câu thơ để thả thường là thơ Đường, 7 chữ (thất ngôn). Nhưng chỉ viết 6 chữ, và một chữ để trống, thay vào đó, là một cái khuyên tròn, gọi là “chữ vòng” . Nếu vòng vào chữ cuối câu, thì gọi là “đánh chữ Chân”. Trong cuộc chơi này, nhà cái được gọi là “thả thơ” và nhà con là “đánh thơ”. Bàn thơ là một tấm giấy màu được trải ra trên chiếu và trang trí trên đó là các ô A; B; C; D; E, (xưa kia chỉ là các chữ được gợi ý) những người chơi được phát cho một số tấm thẻ bài bằng gỗ để đặt vào các đáp án.

Sau tiếng “thả thơ bắt đầu” của “người cầm cái”, những chiếc thẻ gỗ lách cách đưa ra chọn từ để đặt, kèm theo tiếng lẩm nhẩm các đáp án của người đánh thơ. Và không khí được vỡ òa khi “người cầm cái” công bố đáp án.

Người khôi phục thả thơ

Để chuẩn bị cho một đêm thả thơ như thế, “người cầm cái” phải mất rất thời gian dài và công phu để chuẩn bị cho việc làm đề thơ. Dĩ nhiên là xưa kia hình thức ngôn ngữ sử dụng trong việc thả thơ là chữ Hán nhưng nay được bằng chữ Quốc ngữ. Thường đề được đưa ra là khoảng một hai câu thơ của những bài thơ nổi tiếng nhưng bỏ trống một hoặc hai từ, kèm theo gợi ý là năm đáp án khác nhau, nhưng lại có từ khi để trống dễ đặt ra nhiều đáp án tương tự, phải tinh ý lắm hoặc thuộc thơ, hiểu phong cách nhà thơ mới đoán đúng.

Nhà thơ Hải Trung, Giám đốc bảo tàng Mỹ Thuật Cung Đình Huế, người đã có công đóng góp khôi phục lại trò chơi này từ những chương trình Đêm Hoàng cung của các kỳ Festival Huế nay cũng tiếp tục thực hiện trò chơi này trong Ngày thơ Việt Nam vừa qua. Theo anh, trò chơi này càng được tổ chức nhiều thì càng làm nó trở nên gần gũi với mọi người hơn. Bởi xưa kia, thả thơ thường được tổ chức tại tư dinh của các vị khoa bảng. Nhưng nay, thả thơ đã đến gần với mọi người, đôi khi trò chơi này cũng được tổ chức trên những con đò bập bềnh trên sông Hương, dưới ánh sáng lung linh của những ngọn đèn bạch lạp trông rất lãng mạn và huyền ảo.

Nhưng có lẽ, đáng nhớ nhất vẫn là chương trình Đêm Hoàng cung của các kỳ Festival Huế. “Tôi cố gắng mang nét đặc trưng này đến với mọi người, không chỉ người dân xứ Huế mà cả với bạn bè trong và ngoài nước càng nhiều càng tốt. Vì đây là một nét văn hóa rất thú vị mà chúng ta cần phải gìn giữ và phát triển”, nhà thơ Hải Trung chia sẻ.

Hiển Xuân
Baodatviet

[phale]

Hôm nào sinh nhật Nguyệt Viên mình tổ chức Thả thơ có thưởng đi nhỉ?

[Shrek]

Ý kiến hay!