 |
|
|
| The Following 4 Users Say Thank You to moc lan For This Useful Post: | ||
| The Following 4 Users Say Thank You to xuxu For This Useful Post: | ||
|
#25
27-11-10, 07:14 AM
|
|||
|
|||
Quote:
|
| The Following User Says Thank You to phale For This Useful Post: | ||
CM4Q (09-12-10)
| ||
|
#26
06-12-10, 11:43 PM
|
||||
|
||||
|
KỲ TÍCH MĂ PÍ LÈNG
Mă Pí Lèng (hay c̣n gọi là Mả Ṕ Lèng; Mă Pỉ Lèng), th́ cũng đều mang nghĩa là “sống mũi ngựa”. Đây là con dốc hiểm trở vào loại bậc nhất ở vùng núi phía Bắc tuy chỉ dài 12km. Cách đây 50 năm, chỉ bằng dụng cụ thô sơ, những người thợ làm đường đă làm nên kỳ tích: mở đường Mă Pí Lèng nối Đồng Văn với huyện Mèo Vạc. Gần 50 năm chờ đợi 1 ngày Người viết bài này, cứ mỗi lần vượt gần 200km đường đèo dốc đến với đệ nhất hùng quan Mă Pí Lèng, lại tự hỏi: không hiểu làm cách nào mà từ 50 năm trước bằng lao động thủ công, mà “các cụ” đă làm được đường qua thế giới đá tai mèo chất ngất này? Các học giả Pháp, từ cả trăm năm trước, đă gọi đỉnh Mă Pí Lèng nói riêng và “Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn” nói chung là một “Tượng đài địa chất”. Đứng ở nơi cao nhất của cao nguyên cao nhất Việt Nam đó, bạn sẽ thấy sông Nho Quế chỉ bé như sợi chỉ vắt giữa sương mù. Và bạn phải đi bộ gần một ngày mới chạm được vào mặt nước sáng óng ánh dưới kia. Tấm bia đá trên Mă Pí Lèng ghi rơ: thanh niên của 8 tỉnh, 16 dân tộc, đă mất 11 tháng treo ḿnh trên vách đá để mở được chút đường qua Mă Pí Lèng. Tấm bia đá nằm cách đỉnh Mă Pí Lèng 22km, giữa trung tâm thị trấn Mèo Vạc cũng ghi rành mạch: phải mất 2,2 triệu ngày công, với bao nhiêu hy sinh th́ con đường Hạnh Phúc được khai sinh. Tôi đă giật ḿnh: trong lịch sử làm đường của nước ta, có lẽ, đó là con đường thi công hoàn toàn bằng sức người, gian khổ nhất; vượt qua cao nguyên cao nhất, chiếm số ngày công lao động nhiều nhất; thời gian lâu nhất;… và cũng bi tráng nhất (khi con đường hoàn thành, phải có một nghĩa trang riêng để tưởng nhớ những người đă ngă xuống)… 10 cỗ quan tài và hơn 100 ngày truy điệu sống Phải nói, đến chuyến đi này, lần đầu tiên những “bí ẩn” về con đường kỳ vĩ mang tên Hạnh Phúc mới thật sự được giải mă. Những bức ảnh phá đá vượt Mă Pí Lèng 50 năm trước được tỉnh Hà Giang cử người cầm công văn về Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 3 “xin”, phóng to, trưng bày. Các nhân chứng từ nhiều tỉnh lần đầu tiên có cơ hội đứng trên đỉnh của cao nguyên nóc nhà Việt Nam “tường thuật” lại câu chuyện treo ḿnh phá đá quá “thần kỳ” của họ cho chúng tôi nghe. Tuyệt nhiên, chưa ai có một công tŕnh, tác phẩm đầy đặn và xứng tầm nào về đại công tŕnh đường Hạnh Phúc. Suốt 50 năm qua, ngoài những người trực tiếp thi công, chưa ai có thể h́nh dung nổi những quật cường, bi tráng của “11 tháng treo ḿnh trên vách đá”. Ông Nguyễn Viết Chờ, Phó chủ tịch Hội Cựu TNXP mở đường Hạnh Phúc tỉnh Hải Dương, đêm nằm cùng pḥng khách sạn ở Đồng Văn với tôi, xem bức ảnh được chụp bản thân đă 50 năm mà bây giờ ông mới được nh́n thấy. Ông cứ thế khóc tu tu. “Tôi đấy ư? Họ chụp tôi lúc nào nhỉ?” – ông Chờ xúc động. Quá nhiều người bạn của ông đă không c̣n sống nữa. Trong ảnh, ông Chờ đội mũ cát-két trắng, cầm cờ, thắt dây an toàn, hào hùng như một tráng binh xung trận. Ḥa b́nh lập lại ở miền Bắc đă 5 năm, vào năm 1959, khi mà 8 vạn đồng bào thuộc (nay là) 4 huyện ở phía sau các dăy núi hùng vĩ của cao nguyên Đồng Văn vẫn hầu như chưa biết ǵ đến ánh sáng văn minh, vẫn phải đi bộ nhiều ngày ṛng mới ra đến thị xă Hà Giang. Sau hơn 1.000 ngày con đường được thi công, cả vạn TNXP và bà con các dân tộc vấp phải một bức tường thành đá khổng lồ. Không một thứ máy móc, làm sao “tấn công” được lên đỉnh Mă Pí Lèng? Khó đến mức, Khu ủy Việt Bắc phải cho gọi Chỉ huy trưởng Đại công trường Đồng Văn, Hà Giang lên hỏi: Đồng chí ơi, liệu có mở tiếp được đường vào xứ sở mà ngựa leo lên cũng phải trụy thai mà chết (một cách chiết tự từ chữ Mă Pí Lèng) không? Ông Phạm Đ́nh Dy, bấy giờ là Trưởng Ty Giao thông Hà Giang (sau làm Bí thư Tỉnh ủy, nay đang sống ở Hà Nội) cùng đoàn tùy tùng đi khảo sát… 1 tháng, lạc đường suưt chết mấy lần, vượt dốc Mă (tên gọi tắt của Mă Pí Lèng) thấy nó cuồn cuộn chín khoanh như con măng xà nằm ủ ḿnh trong mây, ai cũng khiếp đảm. Đây là điểm nh́n ngoạn mục nhất, là nơi xuất phát của danh xưng “Tượng đài địa chất” núi Mă Pí Lèng, bên dưới là bát ngát núi non và ḍng Nho Quế lắt lẻo trôi. Bà con lâu nay chỉ dám đóng cọc ven núi để ḅ lồm cồm qua kẻo gió thổi bay xuống “ngàn thước lên cao ngàn thước xuống”. Không c̣n cách nào khác, phải có một đội cảm tử (bấy giờ gọi chính xác là “Đội Cơ dũng”) đem sức con người nhỏ bé chọi nhau với thế giới đá hăi hùng đệ nhất nước Nam này. Ban chỉ huy công trường chọn ra đường 17 người khỏe mạnh, gan dạ nhất, đặc biệt phải không bị các bệnh sợ độ cao, ù tai, hoa mắt… Đội do ông Trịnh Văn Đảm, hiện sống ở Hà Giang phụ trách, các cá nhân được vinh dự tuyển lựa vào đội cảm tử gồm: ông Tuấn (Hà Giang); ông Chờ, ông T́nh, ông Nguyên, ông Lập (Hải Dương), ông Nữu (Thanh Hóa)… Trên đỉnh núi có một cây nghiến khổng lồ, mọc trùm phủ bộ rễ cuồn cuộn của nó lên các mỏm đá xám. Họ bện những chiếc dây thừng to bằng bắp tay, một đầu buộc vào gốc cây nghiến, một đầu buộc vào cơ thể các “tráng binh” đang đối đầu với Mă Pí Lèng. Nhiều người nh́n xuống các vách đá cao cả ngh́n mét, nh́n ra bát ngát núi và sông Nho Quế xanh rờn rợn đă phải bỏ cuộc. Trên băi đá bằng phẳng giữa đỉnh núi, có một cái lều chứa sẵn hơn chục cỗ quan tài để thể hiện… “ḷng quyết tâm c̣n cao hơn núi” (v́ bấy giờ làm việc giữa hoang vu, không có đường xe cơ giới, nhỡ ra, nếu cần một cỗ quan tài th́ phải mất rất nhiều thời gian xẻ gỗ hoặc khiêng “chạy bộ” từ ngoài Đồng Văn vào). Mỗi sáng ra, Đội Cơ dũng bắt tay từng người đồng đội, hô to quyết thắng (và “nếu tao không về th́ coi như là…, cứ nhằm ngày này…); rồi thận trọng tụt theo dây chăo xuống vách đá cao 56m tính từ đỉnh núi (vị trí mà mặt đường Hạnh Phúc sẽ đi qua). Trong tay chỉ có một cái chọng bé như ngón tay cái và một cây búa cũng nhè nhẹ (để phù hợp với công việc lúc đang treo ḿnh bên vách đá cao) và ít thuốc nổ màu đỏ sột sệt, họ làm việc thông tầm như thế. Trưa trật, đồng đội buộc dây ngang lưng ḿnh, tḥ đầu ra mép vực, buộc nắm cơm vào dây thừng thả xuống “bón” cho từng người trong số 17 người quả cảm. Chiều về, khi đă đục được một lỗ nhỏ bé vào vách đá, các thành viên Đội Cơ dũng mới nhét thuốc nổ vào, vừa ḅ, vừa hô anh em kéo một mạch lên đỉnh núi, t́m chỗ ẩn nấp, 20 phút sau, ḿn nổ, đá Mă Pí Lèng vỡ ra một miếng bằng cái rá vo gạo. Đó là kết quả mĩ măn của một ngày cật lực treo như thằn lằn mối dách giữa bát ngát gió, lồng lộng mây, sơ sẩy một ly một tư là… sẩy mạng. 17 người Đội Cơ Dũng và hàng ngh́n người khác đă lấn từng xăngtimet đường như thế để vượt qua thế giới đá Mă Pí Lèng, trong suốt 11 mùa trăng. Ông Nguyễn Viết Chờ xúc động: người có dây an toàn, búa, chọng và gói thuốc nổ cũng phải có dây an toàn riêng. Chúng tôi ai cũng thuộc câu thơ này, không biết của ai: “Trượt chân rơi xuống vài trăm thước/ Cây bốn người ôm cũng vụn tăm”. Ai cũng bảo, an toàn là trên hết, 10 cái quan tài luôn nhắc chúng tôi. Ngày nào cũng thề quyết tâm và tụt xuống vách sâu với tâm trạng… không biết có c̣n được gặp lại anh em và người thân? Tất nhiên, tin là ḿnh không chết th́ chúng tôi mới dám làm. Tối về, lán đội Cảm tử có được ưu tiên một cái đài Orionton 4 pin để nghe, được ăn ở mức 27kg so với mức 24kg/tháng của công nhân khác. Nói xin lỗi, đại tiểu tiện là cứ đu người vào vách đá… thả thẳng xuống… mây mù. Theo tiêu chuẩn, ở vùng lắm núi đá nhất cả nước, cho nên, cứ một A (12 người) th́ một ngày được lĩnh một xô nước. Muốn tắm th́ phải xin với “sếp” cho nghỉ cả 1 ngày, đi từ 6h sáng đến trưa mới xuống đến sông, từ sông, về đến lán là tối, là lại vẫn đầm đ́a mồ hôi như… mọi hôm! Các cựu TNXP Vũ Ngọc Thiên (Hải Dương), Nguyễn Mạnh Thùy (Hà Giang) và Nguyễn Dương Phả (Nam Định)… cứ đứng tần ngần trong mưa gió phần phật đỉnh dốc Mă. Dường như các pano quảng bá, vẻ đẹp kỳ ảo của “điểm ngoạn mục” được người Việt Nam và thế giới đang tôn vinh thành “Công viên Địa chất toàn cầu” kia không làm các ông già xao xuyến. Họ đang nghĩ về những người mở đường Hạnh Phúc đă ngă xuống trong một nghĩa trang riêng ở huyện Yên Minh. Đặc biệt thảm khốc là sự hy sinh anh dũng của anh Đào Ngọc Phẩm (người Thái Nguyên). Anh Phẩm tung người nhao ra cứu 2 bố con người đàn ông Mông trượt chân, ḥn đá anh đứng bửa ra, nó cuốn đi rồi nghiền nát anh Phẩm dưới vực sâu Mă Pí Lèng. Thi thể anh nát nhừ, chỉ có 2 cái chân tḥ ra khỏi khối đá lớn. Ông Thùy, ông Nguyễn Ngọc Minh (Hà Giang) và đồng đội đă phải dùng chọng đục từng lỗ vào vách đá, đóng các cọc sắt thật vững, rồi dùng dây thừng buộc quanh ḿnh, trườn dần xuống dưới vực sâu như những con mối dách. Trườn đến đâu, “giăng tơ nhện” (dây chăo) đến đó, họ lần theo các cọc sắt mới cắm, kéo thi thể nát nhừ anh Phẩm lên th́ trời đă tối. Máu người đồng đội đă đông đặc. Ṛng ră, với không ít đau thương và hàng trăm ngày truy điệu sống như vậy, may thay, chỉ có 1 cỗ quan tài “bị” sử dụng, nhưng anh em vẫn không khỏi lo lắng. Sau mỗi đợt bắn ḿn, họ phải đi kiểm tra lại toàn bộ các dây an toàn, sự liên kết giữa các khối đá rồi mới thận trọng thả ḿnh xuống tiếp. Tiếng hô mỗi sáng mai ra của Đội Cơ dũng, không thể thiếu hai chữ “An toàn”. Sau khi khởi công Đại công trường Đồng Văn, Hà Giang, phỉ vẫn nổi lên, đóng cổng trời, mổ bụng cán bộ treo lên cây làm bia tập bắn. Thế nên, ngoài những cái sợ đă đi vào… huyền thoại: “Muỗi Bắc Sum, hùm làng Đán”; c̣n có “Dốc Cán Tỷ, phỉ Đồng Văn”, ngày làm, đêm vẫn phải cắt cử người bồng súng đứng gác đề pḥng phỉ. Ông Hạ Văn Phổ (đang sống ở Tuyên Quang) là người Tày ở Ngân Sơn, Bắc Kạn đi xung phong làm đường Hà Giang, Đồng Văn, kể: Sau nửa năm ḅ như con thằn lằn dọc các vách đá, đường “công vụ” rộng 40cm, chỉ đặt vừa bàn chân (đeo dây an toàn) của người phá đá, thế là cả công trường mừng như… pháo nổ. Đúng lúc ấy, chúng tôi lại được “trên” cấp phát cho một chiếc máy khoan hiệu DK20 của Tiệp Khắc. Tôi được giao cầm máy, khoan một lỗ sâu cả mét vào trong ḷng Mă Pí Lèng. Đặt ḿn, nó nổ phá ra cục đá to như cái chiếu, mừng khôn xiết, thế là công trường đă được cơ giới hóa rồi. Tôi dùng máy khoan dọa bọn phỉ, chúng nó bảo bao giờ đá mọc trên đầu người được th́ mới tin Chính phủ làm được đường qua Mă Pí Lèng. Nh́n cái máy khoan phùm phụt mỗi mũi sâu cả mét vào đá khối của chúng tôi, bọn phỉ sợ quá, bỏ đi cả. 64 tuổi, ông Mai Quang Hồng (Hải Hậu, Nam Định) đứng tựa vào vách núi ở đỉnh đèo – điểm nhấn của “Công viên địa chất toàn cầu Đồng Văn”, nhớ một cái cảnh bi hùng khác: “Tôi làm ở đội mộc của công trường, đi xẻ bạt ngàn gỗ nghiến về đóng quan tài xếp trong căn lều để… phục vụ Đội Cơ dũng. Xong công trường vượt Mă Pí Lèng, phải dùng mất một chiếc áo quan để mai táng anh Đào Ngọc Phẩm, số c̣n lại chúng tôi đem “hỏa táng”. Phép nhiệm mầu đến muộn mấy mươi năm… Con người và thiên nhiên, cứ liên tục “băi bể nương dâu”, cảnh đă khác, nhiều người đă khuất, những người về từ đại công trường mở đường Hạnh Phúc mà c̣n sống th́ cũng đă già rồi, giờ đây nếu họ có ngồi kể cho con cháu nghe chuyện Mă Pí Lèng, “bọn trẻ” sẽ chỉ coi là “bịa ra cổ tích”. Càng ngày th́ huyền thoại chinh phục Mă Pí Lèng trên đây càng cổ tích đến khó tin, xót xa thay! Người viết bài này dù dày công t́m hiểu khắp nhiều tỉnh, trong suốt quăng thời gian không ngắn, vẫn thấy chơi vơi giữa mấy vần thơ của Xuân Diệu, vài ḍng xúc cảm ít ỏi trong kư của Nguyễn Tuân và những lời kể lúc nhớ lúc quên của những người già, mới chợt lạm nghĩ rằng: phải có một cái ǵ sinh động hơn, xứng tầm hơn, người thật việc thật hơn để không phụ ḷng kỳ tích của những người trẻ hơn 300 ngày treo ḿnh trên vách đá (với mỗi ngày là một “truy điệu sống”), mở đường vào nơi hùng vĩ, hoang thẳm và dữ dằn nhất Việt Nam. Thú thật, từ sự cảm kích trước bao hy sinh gian khổ của hàng vạn người mở đường Hạnh Phúc, qua t́m hiểu, tôi đă dần cảm thấy oán trách sự vô t́nh của tất cả chúng ta với 2,2 triệu ngày công (giả thiết có một người cặm cụi làm việc liên tục, th́ phải hơn 500 năm mới đủ 2 triệu ngày công) của hàng vạn người trẻ thuộc 8 tỉnh, 18 dân tộc đă xả thân để con đường được khai sinh giữa điệp trùng đá. Nhưng rồi, cuối năm 2009, những bức ảnh phá đá vượt Mă Pí Lèng của hơn 40 năm về trước đă oai hùng bước ra từ Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 3, thế rồi UBND tỉnh Hà Giang mời hàng trăm người hùng phá đá trở lại với những đỉnh trời chất ngất của cao nguyên Đồng Văn. Những bức ảnh, những người hùng treo ḿnh trên vách đá năm xưa bắt đầu lên tiếng, tất cả hiện ra trước mắt tôi như có một phép nhiệm mầu nào đó. Những bản anh hùng ca phá đá mở đường đẹp và bi tráng nhất của dân tộc đă lại tấu lên sau gần 50 năm tưởng như bị chôn lấp. Quả là như vậy, được an ủi lắm chứ, dẫu muộn c̣n hơn là không bao giờ…
|
|
#27
06-12-10, 11:54 PM
|
||||
|
||||
|
Bài viết trên Tazang đă đọc trước khi đặt chân tới Mă Pí Lèng, đọc nhưng chưa thể h́nh dung ra thế nào...nhưng đến khi đặt chân đến tận nơi, được đứng trên đỉnh dốc nh́n xuống ḍng sông Nho Quế, được lái xe trên con đường cheo leo ấy th́ mới thấy sức của những con người trong bài viết trên thật là VĨ ĐẠI và thấy ḿnh thật là nhỏ bé.........................
V́ mới về tới nhà nên chuyến đi Hà Giang của Tz sẽ được up lên dần dần nhé......
|
|
#28
10-12-10, 08:30 AM
|
|||
|
|||
|
Quote:
|
|
#29
10-12-10, 09:54 AM
|
|||
|
|||
|
Quote:
Cảm on TZ đang gởi bài viết rất hay... Cho PL xin thêm ít h́nh TZ ơi...
|
|
#30
20-03-11, 09:21 PM
|
||||
|
||||
|
Quote:
Thành phố Hà Giang, cái cây đa cổ thụ phía sau Tz bây giờ ở giữa ḷng đường quốc lộ nhưng ko ai dám chặt cả v́ hồi phỉ Đồng Văn nổi loạn chiếm thị xă Hà Giang đă hành h́nh treo đầu rất nhiều cán bộ, bộ đội ta ở đó   Trên đỉnh Mă Ṕ Lèng, trên con đường Hạnh Phúc đây   Đây là cái bồn tắm sữa dê bằng đá của Vua Mèo ngày xưa ( trong dinh Vua Mèo )  Cảnh thường thấy sau phiên chợ vùng cao-ước ǵ ḿnh cũng có thể ngủ vô tư như vậy 
|
 |
«
Chủ đề trước
|
Chủ đề tiếp theo
»
Dạng hẹp
|
|
Múi giờ GMT +7. Hiện tại là 04:30 AM
© 2007 - 3.8.7 - BQT không chịu bất cứ trách nhiệm nào từ bài viết của thành viên.
© 2007 - 3.8.7 - BQT không chịu bất cứ trách nhiệm nào từ bài viết của thành viên.
|
|
|