[VỀ MIỀN TRUNG]

Từ lâu nay, rất ít người nghiên cứu và hệ thống hóa lại dạng thơ Đường Luật Cảm Tác. Người chơi thơ Đường thường cũng ít chuyên tâm sáng tác theo hình thức này. Vậy Đường Luật Cảm Tác là gì?
- Hiểu một cách nôm na. Trước hết nó phải là một bài Đường Luật. Thứ hai, nội dung, bố cục dựa trên nền một sáng tác trước đó nhưng từ ngữ, chất liệu và thể thức trình bày lại hoàn toàn khác. Cùng một ý tưởng, một nội dung nhưng qua nhiều góc độ, nhiều cách nhìn của nhiều người nên tạo ra những sáng tác muôn màu muôn vẻ.
- Người ta cảm tác vì bắt gặp ở đó một hình ảnh đẹp, một tứ thơ hay, một sự đồng điệu trong nhân sinh quan ... nên muốn mượn lại ý thơ và diễn đạt qua thủ pháp nghệ thuật riêng, thể hiện cái tôi riêng.
- Người ta cũng ngán Đường Luật Cảm Tác vì ngại không phản ảnh đúng cái hồn thơ của tác phẩm có trước, ngại bị xem là "kém cạnh"....
- Có người khi cảm tác thường trích nguyên văn tác phẩm mình yêu thích, có người lại không trích vì những lý do riêng, có người lại giấu nhẹm đi và coi như sáng tác mới của mình (như vậy cũng là một kiểu đạo thơ).
- Cảm tác có thể gần với nguyên bản nhưng cũng có thể xa rời nguyên bản, chỉ giữ lại được một phần ý và khai thác thêm các ý của mình.
- Có những thi hào do khiêm tốn mà nhận tác phẩm của mình chỉ là cảm tác, bởi trước đó đã từng có người sáng tác về nội dung này như cụ Phan Chu Trinh khi viết Côn Lôn cảm tác.
- Chắc quý vị từng đọc Hoàng Hạc Lâu, một tác phẩm kiệt xuất của Thôi Hiệu. Khi thi tiên Lý Bạch ghé nơi này, cảm phục trước tài năng của Thôi Hiệu, ông chỉ đề thêm:

Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất đắc

Thôi Hiệu đề thi tại thượng lầu

(Trước mắt cảnh đẹp mà không diễn đạt hết, bởi Thôi Hiệu đã ghi thơ ở lầu trên)
Chỉ với hai câu không liên quan gì nhiều đến bài Hoàng Hạc Lâu nhưng coi như Lý Bạch đã cảm hết cái hay, cái đẹp và đồng điệu với Thôi Hiệu lắm rồi.
Quý anh / chị nào chưa rành thể thơ này, xin tham khảo thêm các bài đăng cùng thư mục này. Ví dụ:
http://nguyetvien.net/showthread.php?t=687

[phale]

Cảm nhận của PL khi đọc thơ người xưa là vần thơ như nốt nhạc gảy trên cung đàn tĩnh lặng của phong cảnh. Mỗi chữ gieo xuống, vọng lại một nỗi niềm trầm mặc...

[phale]

PL thích bài "Phong kiều dạ bạc" của Trương Kế:

Nguyên bản chữ Hán:

楓橋夜泊

月落烏啼霜滿天
江楓魚火對愁眠
姑蘇城外寒山寺
夜半鐘聲到客船

Phiên âm Hán-Việt:

Phong Kiều dạ bạc

Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên
Giang phong ngư hỏa đối sầu miên
Cô Tô thành ngoại Hàn San tự
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền

......................

* Bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Hàm Ninh

(thường bị nhầm là bản dịch của Tản Đà):

Đỗ thuyền đêm ở bến Phong Kiều

Trăng tà chiếc quạ kêu sương
Lửa chài cây bến sầu vương giấc hồ
Thuyền ai đậu bến Cô Tô
Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn San

* Bản dịch của Tản Đà

Quạ kêu, trăng lặn, sương rơi
Lửa chài, cây bãi, đối người nằm co
Con thuyền đậu bến Cô Tô
Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn San

* Bản dịch của Hồ Tiểu Tà

Neo thuyền bến Phong Kiều

Trăng tản, quạ rền, sương lãng đãng.
Sông- ngư, lửa- gió đối nghiêng sầu.
Nửa đêm đỗ thuyền nghe chuông vọng,
Cô Tô chùa cổ một Hàn Sơn.