[Cá chuồn]

Tỳ thận dương hư

Triệu chứng: Lưng và thắt lưng đau, yếu, mệt mỏi, tinh thần uể oải, không có sức, chân tay lạnh, ăn kém, người xanh. Trường hợp này dùng bài thuốc gồm các vị: sơn thù, nhân sâm, đỗ trọng, cốt toái bổ, hoài sơn (mỗi vị 12g), nhục quế, phụ tử (mỗi vị 6g), và 10g bạch truật, 8g chích thảo, 16g kỷ tử, 30g thục địa.

Nếu có kèm theo tiêu chảy thì thêm 12g nhục đậu khấu; nếu đau thắt lưng thêm 10g ngũ gia bì, đau giữa lưng thêm 12g tang ký sinh; đau kèm lạnh trong cột sống thêm 12g cẩu tích.

Can thận âm hư

Triệu chứng: Lưng và thắt lưng đau, chân và gối mỏi, yếu, tai ù, chóng mặt, mất ngủ, mặt trắng nhạt nhưng về chiều cảm thấy bừng nóng, lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng... Trường hợp này thì dùng bài thuốc gồm: sơn thù, cốt toái bổ, phục linh (mỗi vị 12g), kỷ tử, huỳnh kỳ sinh, hoài sơn (mỗi vị 15g), và 8g chích thảo, 30g thục địa.

Âm dương lưỡng hư

Triệu chứng: Lưng và thắt lưng đau mỏi, tê, mệt mỏi, tinh thần uể oải, không có sức, nóng bừng, lạnh nửa người bên dưới, chóng mặt, ù tai, tiểu đêm, giảm tình dục, ăn ít, phân lỏng... Bài thuốc dùng gồm các vị: sinh địa, thục địa (mỗi vị 15g), ngưu tất, cốt toái bổ, quy đầu, đỗ trọng (mỗi vị 12g), bạch thược, tri mẫu, huỳnh bá (mỗi vị 9g), tiểu hồi, trần bì, nhân sâm, chích thảo (mỗi vị 6g), và 10g phục linh.

Khí trệ huyết ứ

Triệu chứng: Toàn cơ thể đau, có khi một số chỗ đau nhiều, da mặt sạm, mặt các tia máu ứ, lưỡi đỏ, môi đỏ, lưỡi có vết ứ máu... Bài thuốc dùng gồm các vị: tần giao, khương hoạt, hương phụ (mỗi vị 3g), đào nhân, hồng hoa, ngưu tất, quy đầu, xuyên khung, một dược, ngũ linh chi, cốt toái bổ, quy bản, cam thảo, tục đoạn (mỗi vị 9g), và 6g địa long.

Cách sắc (nấu) các bài thuốc trên như sau: Nước đầu cho các vị thuốc cùng 4 chén nước vào nồi, nấu còn lại một chén thuốc, chắt ra; nước thứ hai tiếp tục cho 3 chén nước vào các vị thuốc đã nấu đó, nấu còn lại nửa chén thuốc. Hai nước hòa chung chia làm 3 lần uống trong ngày.


Lương y Như Tá
(Báo Thanh niên)