[Phieuvan_Thlangdu]

Đôi Lời Băn Khoăn

Topic gồm 2 phần:
Phần 1 bày tỏ băn khoăn.
Phần 2 là đề nghị.

Kính gửi BĐH website Nguyệt Viên.
Tôi mạn phép gửi đến Quý vị đôi điều sau đây. Mong Quý vị miễn thứ nếu có điều mộ phạm

Đăng ký Nguyệt Viên được ít lâu nay nhưng tôi chưa dám post một đề tài thơ Đường nào bởi cứ mãi luống cuống. Ta thử đếm sơ qua các mục thơ Đường

Vườn Thơ Đường Luật:
1- Thơ Đường Luật Sáng Tác
2- Thơ Đường Luật Cảm Tác
3- Thơ Đường Luật Xướng Họa
4- Thơ Đường Luật Thất NgônTứ Tuyệt
5- Thơ Đường Luật Sưu Tầm

- May là chưa có các mục Thơ Đường Luật Ngũ Ngôn; Thủ Nhất Thanh; Vỹ Tam Thanh; Hồi Văn Cách và v.. v...

Sáng tác và cảm tác xem ra cũng gần giống nhau. Người A tả cảnh bến đò, người B đọc xong cũng tả cảnh bến đò, hoặc có thể môt điều gì đó liên quan đến bến đò chẳng hạn.
Cũng nên nói rõ chữ “Cảm tác” ở đây khu trú vào việc cảm tác qua bài thơ làm tiên đề. Như vậy xem ra hai mục này tách ra cũng có thể hợp lý.

Thế nhưng, “Thơ Đường Luật Sáng Tác” và “Thơ Đường Luật Xướng Họa” mà tách ra lại làm cho tôi cứ luống cuống mãi.

Cái thú chơi thơ Đường là xướng họa. Một bài thơ hay hẳn được nhiều người họa. Nói như vậy không có nghĩa bài thơ không có hoặc ít người họa là không hay. Ngược lại, có khi còn là một bài thơ rất hay nữa là khác. Hay mà không có ai hoặc ít người họa vì nó khó họa, khó họa cho xứng tầm bài xướng nên người họa ngại ngần. Một lẽ khác nữa là vì không thích tác giả hoặc người post bài nên không họa, cho dù thơ hay hoặc thơ dở. Và ...

Xin trở lại
a. “Thơ Đường Luật Sáng Tác”
Liệu có phải mục này nhằm mục đích:

- Không được họa thơ trong mục “ĐL Sáng Tác” (?)
Nghĩa là người đăng bài thơ của chính mình sáng tác vào mục này không chấp nhận bài họa.
- Để phân biệt mục này chỉ đăng thơ do chính người đăng sáng tác chứ không phải sưu tầm.

Khái niệm sưu tầm thơ văn thời đại internet được hiểu là bản thân người đăng không phải là tác giả (khu trú ở lĩnh vực thơ văn)
Như vậy những bài thơ của một thành viên Nguyệt Viên tên B viết và đã đăng nơi khác dưới cái tên A thì bây giờ muốn đăng vào mục này hóa ra không hợp thức.

b. “Thơ Đường Luật Xướng Họa”.
Liệu có phải mục này nhằm mục đích:

- Muốn ra bài xướng (thách họa - mời họa) phải đăng ở mục “ĐL Xướng Họa (?)
- Đăng bài ít nhất phải có đủ 1 cặp thơ xướng họa (?)

* Như vậy, theo khái niệm sưu tầm như đã nói ở mục “a” kế trên thì liệu bài xướng không phải của người đăng thì nên đưa vào mục Sưu Tầm và đăng bài họa theo sau cũng ở mục Sưu Tầm đó không?

* Nếu ngược lại không bắt buộc bài xướng phải do người đăng tự viết thì liệu ta có đủ một cặp xướng họa như hai bài Tôn Phu Nhân Quy Thục của hai cụ Tôn Thọ Tường và Phan Văn Trị thì nên đăng ở mục ĐL Sưu Tầm hay mục ĐL Xướng Họa?

* Mặt khác, một cặp thơ họa của B và C. A là người đăng vào mục ĐL Xướng Họa nhằm mời bạn thơ vào họa, và A cũng đang hình thành bài họa (chưa post). Như vậy nên đăng vào mục ĐL Xướng Họa hay đăng mục Sưu Tầm?

Tôi nghĩ rằng ngăn ngừa lạm dụng việc copy & paste để ngày càng nâng cao chất lượng văn thơ của thành viên và trang web là điều cần thiết, nhưng chừng như chia ra nhiều mục như vậy cũng tạo nên sự thiếu tập trung, và cũng chưa hẳn đã chuẩn. Nên chăng có một sự thẩm định giữa tính chất copy &paste và sự giao thoa thơ của các tác giả qua thẩm định của BĐH.

Khi nói “... , và chưa hẳn đã chuẩn” tôi cũng xin đưa một điển hình để Quý vị tham khảo.

Xin nói rõ: Tôi mượn bài post “Bài thơ điệp từ” ở topic Quá Hải Vân Sơn để tiện minh họa.
Chân thành thưa cùng Quý vị rằng đây không phải là một phản ứng khi bài post của tôi được dời về mục hợp lý hơn. Tôi nhận thấy là mình post vào mục chưa hợp lý lắm và được BĐH chuyển vể mục hợp lý hơn, nhưng chưa hẳn đã chuẩn.

Quá Hải Vân Sơn là bài thơ Tứ Tuyệt mà tôi cho rằng hay. Bài thơ này tôi được một vị cao niên tặng, tôi post vào mục Thơ Đường Luật Thất NgônTứ Tuyệt nhằm chia sẻ cũng người đọc.

Topic Quá Hải Vân Sơn không thuần túy chỉ là một bài thơ Tứ Tuyệt mà chính là một bài Giới Thiệu Tác Phẩm, trong đó có giới thiệu tác giả bài thơ, xuất xứ và lời bình của tác giả Linh Đàn.
Như vậy liệu có nên chỉ căn cứ vào bài thơ Tứ Tuyệt kia để quy bài viết vào mục Thơ Đường Luật Sưu Tầm.

Tôi cho rằng topic đó nên được chuyển đến Vườn Văn Học, mục Giới Thiệu Tác Phẩm... thì hợp cách hơn.

Nói điều trên tôi không nhằm phản đối hay ẩn một ý gì khác ngoài lời nhận xét chân tình của một thành viên rằng: Thơ văn thường có những liên đới tuy mỏng manh nhưng lại vô cùng mật thiết, chia ra quá nhỏ trong lĩnh vực văn chương lắm khi sự bối rối không chỉ rơi vào các thành viên bình thường, mà còn cả BĐH.

Tuy vậy, là những người ĐH trang web, Quý vị sẽ nhận thấy rõ hơn tôi điều cần làm cho sự phát triển trang web của mình.

***********************

Vườn Thơ:

* Trong Vườn Thơ có mục Tranh Thơ e rằng cũng có điều băn khoăn:
Không phải tất cả người viết thơ đều biết làm tranh thơ; cũng không phải tất cả các bài thơ người ta đều muốn viết lên hình ảnh.

Tôi cứ tự hỏi: Mục này là mục Tranh Thơ thì mình comment thơ hòa vào đây có nhất thiết phải viết lên tranh không? Nếu không viết thì sai cách rồi!
- Điều băn khoăn đó liệu có cản trở những người không biết viết tranh thơ nhưng muốn có đôi vần thơ lưu lại hòa cùng bài tranh thơ chủ đề mà họ muốn cảm họa?

Mặt khác:
Ví dụ như mục Thơ Trữ Tình. Ở mục này tôi cũng băn khoăn liệu mình muốn có bài thơ ghi lên ảnh để comment và tặng cho ai đó thì có phạm cách không?

Tôi nghĩ thơ thì cũng đều là thơ, chưa hẳn một bài thơ viết lên ảnh đã vượt trội về mặt nghệ thuật thơ hơn một bài thơ viết ra chữ theo cách thông thường.
Phân biệt như vậy vô tình đã hạn chế người không biết làm tranh thơ ở mục này.

Tôi ước Nguyệt Viên ít mục và tăng nhiều hơn các hiển thị những bài thơ, những comment mới.

*************************

Đây là đề nghị của tôi

Vườn Văn Học:
Có lẽ tôi chẳng dám qua mặt Quý vị để nói thế nào là Văn Học. (Mà có muốn nói cũng chẳng biết chi nhiều để nói).

Ở Vườn Văn Học có: Sáng Tác Văn Học, tiểu mục gồm: Truyện Ngắn-Tiểu Thuyết , Tùy Bút. Ở đây tôi muốn để cập đến tiểu mục Tùy Bút.

Định danh Tùy Bút phần nào cũng nói lên được tính chất của tiểu mục.
Không biết khái niệm Tùy Bút ngày nay có theo internet mà thay đổi lớn lao nào không, nhưng tôi hiểu Tùy Bút là những cảm nghĩ viết ở dạng đoản văn (tản văn), phần nhiều thường được viết dạng văn xuôi mang tính tâm tư, tự sự... và đề tài không khe khắc. Tùy Bút mà! Tuy nhiên cho dù người viết có “Tùy” thế nào ra “Bút” thì thông qua bài viết vẫn phải gửi gắm được tâm tình, nhận định, triết lý nhân sinh, vũ trụ, xã hội ... nào đó. Thậm chí là một thông điệp mang tầm vóc lớn-nhỏ nào đó .v..v... Điều quan trọng là tính Văn trong Tùy Bút vẫn phải có.

Như vậy hiểu rằng Tùy Bút không phải là “Tùy Tiện Bút” như:
Ví dụ:
”Sáng nay dắt xe ra đi làm, chiếc xe mới mua mình thích lắm, thế mà con chó chồm lên mừng cào sướt sơn, Bực ghê! Đá cho nó một cái, nó la oẳn oẳn. Lên cơ quan gặp ngay sếp đang bực, chuồn ra căn-tin làm một ly cà phê cho sướng đời.
Thằng bạn thật chán chết, đã nói mình hết tiền mà cứ hỏi mượn. Ờ há, gần tuần nay gọi điện mà em cứ cúp máy. Bữa nay đi chơi xe mới một mình cho biết tay, ai biểu chảnh chi.”

Hoặc:
”Con A bị té xe gãy cẳng. Con này chạy xe cũng dữ dằn lắm! Nó nằm bệnh việc hết gần 1 tháng. Anh B của mình cứ bảo mình đi chơi mà mình không chịu, ai bảo làm mình giận chi. Bữa nào làm bộ đi chơi với thằnh C cho hắn tức chơi.”

Hay:
”Hôm kia hàng xóm cãi nhau, cãi đã rồi đánh nhau te tua. hehehee thấy họ đánh nhau mình phát sợ. Nhớ lại hôm trước chiếc container cán con chó thấy bắt sợ. Cán chó người ta mà bác tài xế còn cự nự nữa chứ...”

Tùy Bút cho dù ngắn và có phần giản đơn hơn truyện và tiểu thuyết nhưng vẫn có tính Văn Học và/hoặc Nghệ Thuật.
Cách viết như tôi ví dụ trên đây chỉ là những suy nghĩ vụn vặt, nó không mạch lạc hay có nhận định hoặc nhắn nhủ hay gửi đến cho người đọc điều gì gọi là Văn Học hay Nghệ Thuật. Nó chỉ phù hợp với viết Nhật Ký chứ không là Văn Học. Chính vì vậy nên nó cần có một mục riêng đã được định danh là Tạp Ghi, nghĩa là ghi lại những ý nghĩ không liền mạch, muốn gì ghi nấy. Nếu Nguyệt Viên không mở mục Tạp Ghi thì Nguyệt Viên cũng đã có blog. Tôi tin rằng những kiểu viết như thế nên viết vào blog sẽ rất hợp cách hơn.

Thật không công bằng cho Văn Học và cho những bài viết mạch lạc mang tính Văn Học và/hoặc Nghệ Thuật lại cũng được xem như Tạp Ghi thế này.

Nhấn mạnh rằng ở đây tôi không có ý phân biệt bài viết Tuyệt – Hay - Tệ, tôi chỉ muốn nhấn mạnh đến chúng ta đã có một trang web Văn Học thì đừng nên nhập nhằng cái gì bằng chữ viết cũng đều là Văn Học. Mặt khác, ta cũng nên trân trọng những bài viết cho dù không hay nhưng đúng đề mục. Bởi cho dù bài viết chưa/không hay nhưng người viết cũng đã có dụng công để bày tỏ tâm tư, nhận định, thông điệp... chứ không đơn giản chỉ chép những ngôn ngữ trao đổi thường ngày ra chữ viết.

Chính vì lẽ đó tôi mạnh dạn đề nghị BĐH website Nguyệt Viên xem xét để công bằng hơn với thành viên và hai chữ Văn Học.

Tôi cũng tin rằng chấp nhận một lời góp ý thẳng thắn chẳng dễ dàng gì nhưng tôi vẫn cần nói ra điều tôi tin là công bằng.

Chúc Quý vị luôn đúng với quyết định phát triển Nguyệt Viên.
Trân trọng
Phieuvan_Thlangdu

.
.

[Nhím con]

Chân thành cảm ơn những ý kiến của anh PV !... "Đôi điều băn khoăn" của anh cũng chính là những điều băn khoăn của cá nhân NC !... NC cũng có suy nghĩ là cần phải hoàn thiện lại các chuyên mục sao cho hợp lý nhất !...

BĐH NV sẽ nghiên cứu, bàn bạc về vấn đề này để có sự thay đổi phù hợp !...

Một lần nữa xin cảm ơn anh và rất mong được anh đóng góp nhiều cho NV !...

[Phieuvan_Thlangdu]

Nguyên văn bởi Nhím con

Chân thành cảm ơn những ý kiến của anh PV !... "Đôi điều băn khoăn" của anh cũng chính là những điều băn khoăn của cá nhân NC !... NC cũng có suy nghĩ là cần phải hoàn thiện lại các chuyên mục sao cho hợp lý nhất !...

BĐH NV sẽ nghiên cứu, bàn bạc về vấn đề này để có sự thay đổi phù hợp !...

Một lần nữa xin cảm ơn anh và rất mong được anh đóng góp nhiều cho NV !...

Cám ơn bạn Nhím Con đã sớm đọc và hiểu sự chân thành Đôi Điều Băn Khoăn của Phiêu Vân.
Ra thi đang lúc tôi sửa lỗi chính tả thì bạn đã đọc xong và có lời nhận định trên.

Hết sức xúc động và cám ơn
Thân mến
Phieuvan_Thlangdu

[VỀ MIỀN TRUNG]

Trước hết, xin chân thành cảm ơn những góp ý, trao đổi của anh PV.
BĐH Vườn Thơ sẽ nghiên cứu, bàn bạc và sẽ sắp xếp lại một số chuyên mục và nội dung trong thời gian tới. Mong được tất cả thành viên bày mưu góp kế nhiều hơn.

[Phieuvan_Thlangdu]

Xin cám ơn các bạn đã đọc Đôi Điều Băn Khoăn của Phieuvan_Thlangdu và lưu lại lời thanks:

Cá chuồn (22-12-10), Lữ Khách (22-12-10), LAO HAC (22-12-10), Nhím con (21-12-10), Phạm Văn Hiệp (22-12-10), phale (22-12-10), Yêu thầm (22-12-10)

Thân mến
Phieuvan_Thlangdu

****************************

Nguyên văn bởi VỀ MIỀN TRUNG

Trước hết, xin chân thành cảm ơn những góp ý, trao đổi của anh PV.
BĐH Vườn Thơ sẽ nghiên cứu, bàn bạc và sẽ sắp xếp lại một số chuyên mục và nội dung trong thời gian tới. Mong được tất cả thành viên bày mưu góp kế nhiều hơn.

Cùng bạn Về Miền Trung
Cám ơn bạn đã đáp từ cho Đôi Điều Băn Khoăn. Đây là nhiệt tình mà cũng là phần nào thành viên bày tỏ trách nhiệm của mình với trang web. Điều góp ý phù hợp hay không còn phụ thuộc vào điều kiện cấu trúc của web cũng như hướng hoạt động của người chủ trì. Dù sao đây cũng chỉ la bày tỏ sự quan tâm mong muốn trang web hoàn mỹ hơn.

Thân mến
Phieuvan_Thlangdu

[phale]

Cảm ơn anh PV đã có những lời tâm huyết nhằm mục đích xây dựng diễn đàn.
PL xin phép giải thích cho anh rõ những điều anh đang băn khoăn:

1. Về vườn thơ đường luật:

- Phòng sáng tác: Là nơi tác giả đăng bài của mình. (BĐH sẽ cân nhắc việc có cho phép họa thơ trong phòng này hay khôn)
- Phòng xướng họa là để member đăng:

Bài mời họa (không nhất thiết là bài mình cũng được)
Bài mình họa bài người khác

- Phòng cảm tác: Là nơi tác giả dựa vào một bài thơ (hoặc văn) nào đó để phóng tác ra một tác phẩm của riêng mình.

- Phòng sưu tầm: Là nơi đăng thơ không phải của mình mà mình thấy hay, muốn chia sẻ với mọi người

2. Về Vườn thơ trữ tình:

- Phòng thơ tranh: Để đăng các bức tranh thơ của mình. Việc cm cảm nhận trong phòng thơ này không nhất thiết phải bằng tranh.

- Phòng thơ trữ tình, nếu anh mang tranh tặng cho các chủ topic trong phòng thơ này cũng không sao.

3. Về vườn văn học:

- Phòng Tùy bút: Hiểu nôm na là "Viết tùy ý". Hiểu theo văn vẻ là:

Tùy bút: Là một thể của ký đối lập với phóng sự. Nếu phóng sự thiên về tự sự với điểm tựa là sự kiện, thì tùy bút nghiêng hẳn về trữ tình với điểm tựa là cái tôi của tác giả. Hình thức thể loại này cho phép nhà văn phóng bút viết tùy theo cảm hứng, tùy cảnh, tùy việc mà suy tưởng, nhận xét, đánh giá, trình bày v.v. Những chi tiết, con người cụ thể trong tác phẩm chỉ là cái cớ để tác giả bộc lộ cảm xúc, suy tư và nhận thức, đánh giá. (Wikipedia)

PL nghĩ, một khi tác giả đã đặt bút viết ra thì hẳn là câu chuyện đó, hình ảnh đó đã khiến tác giả suy tư, nghĩ ngợi. Như thế đã có thể được xem là tùy bút rồi, không nhất thiết phải là những đề tài to tát mới gọi là tùy bút.

Trong tùy bút, mỗi người tự mở một topic của riêng mình, anh có thể nhận xét tùy bút của thành viên này manh mún vụn vặt, đề tài tầm thương, đó là quyền của anh, nhưng như thế không có nghĩa là những tâm tư họ viết ra không có người đọc.

Những cái mà người ta trăn trở viết ra, theo PL, đều là văn, trong văn người ta phân ra nhiều thể loại để tiện quản lý sắp xếp. PL giới thiệu một bảng phân loại từ wikipeadia: Truyện và ký

- Truyện:

Truyện ngắn
Truyện vừa
Truyện dài
Tiểu thuyết

- Ký: Tùy bút thuộc loại này

Ký sự: là một thể của ký thiên về tự sự, thường ghi chép các sự kiện, hay kể lại một câu chuyện khi nó mới xảy ra. Ký sự có cốt truyện hoàn chỉnh hoặc tương đối hoàn chỉnh, cũng là loại thể có yếu tố trữ tình và chính luận, nhưng khuynh hướng của tác giả được toát ra từ tình thế và hành động. Yếu tố phi cốt truyện của những loại ký này không nhiều. Ghi chép khá hoàn chỉnh một sự kiện, một phong trào, một giai đoạn. Tác phẩm ký sự cũng cấu tạo theo phương thức kết cấu thông thường của một tác phẩm nghệ thuật: mở đầu và phát triển sự kiện, sự biến phát triển đến cao độ - hoặc căng thẳng nhất - và kết thúc. Ký sự là bức tranh toàn cảnh trong đó sự việc và con người đan chéo, những gương mặt của nhân vật không thật rõ nét.
Phóng sự: là một thể ký nổi bật bằng những sự thật xác thực, dồi dào và nóng hổi, không chỉ đưa tin mà còn dựng lại hiện trường cho mọi người quan sát, đánh giá, do đó nó nghiêng hẳn về phía tự sự, miêu tả, tái hiện sự thật. Ở phương Tây đề ra công thức 6W cho phóng sự (What: cái gì đã xảy ra, Where: xảy ra ở đâu, When: xảy ra khi nào, Who: xảy ra với ai, Which: xảy ra thế nào, Why: tại sao lại xảy ra). Tuy nhiên, thật ra đây là những tiêu chuẩn đề ra cho phương thức luận cứ trong một thiên phóng sự. Nội dung chủ yếu của phóng sự lại thiên về vấn đề mà người viết muốn đề xuất và giải quyết. Do đó phóng sự, mặc dù có chất liệu chủ yếu là người thật việc thật, nhưng có màu sắc chính luận.
Nhật ký: là một thể loại ký mang tính chất riêng tư, đời thường nhiều nhất. Nếu hầu hết các tác phẩm văn học là để giao lưu với người khác, thì nhật ký lại chỉ để giao lưu với chính mình. Là ghi chép của cá nhân về sự kiện có thật đã, đang và tiếp tục diễn ra theo thời gian, nhật ký thường bao gồm cả những đoạn trữ tình ngoại đề và những suy nghĩ có tính chất chủ quan về sự kiện. Một nhật ký có phẩm chất văn học khi nó thể hiện được một thế giới tâm hồn, khi qua những sự việc và tâm tình cá nhân tác giả giúp người đọc nhìn thấy những vấn đề xã hội trọng đại. Trong thực tế có thể có những nhật ký ít có chất văn học như các nhật ký hành trình (nhật ký hàng hải), nhật ký công tác; và cũng có những tác phẩm có tên nhật ký nhưng nội dung lại không hoàn toàn là nhật ký (chẳng hạn Nhật ký người điên của Lỗ Tấn, Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh).
Hồi ký: những ghi chép có tính chất suy tưởng của cá nhân về quá khứ, một dạng gần như tự truyện của tác giả. Hồi ký cung cấp những tư liệu của quá khứ mà đương thời tác giả chưa có điều kiện nói được. Khác với nhật ký, do đặc thù thời gian đã lùi xa, sự kiện trong hồi ký có thể bị nhớ nhầm hoặc tưởng tượng thêm mà người viết không tự biết.
Bút ký: là một thể của ký, nằm trung gian giữa ký sự và tùy bút. Bút ký thiên về ghi lại một cảnh vật mà nhà văn mắt thấy tai nghe, thường trong các chuyến đi. Bút ký tái hiện con người và sự việc một cách phong phú, sinh động, nhưng qua đó biểu hiện khá trực tiếp khuynh hướng cảm nghĩ của tác giả, có màu sắc trữ tình. Kết hợp linh hoạt các phương thức nghị luận, tự sự, trữ tình nhưng tùy theo độ đậm nhạt khác nhau của các phương thức mà ta có bút ký chính luận, bút ký tùy bút v.v..
Tùy bút: Là một thể của ký đối lập với phóng sự. Nếu phóng sự thiên về tự sự với điểm tựa là sự kiện, thì tùy bút nghiêng hẳn về trữ tình với điểm tựa là cái tôi của tác giả. Hình thức thể loại này cho phép nhà văn phóng bút viết tùy theo cảm hứng, tùy cảnh, tùy việc mà suy tưởng, nhận xét, đánh giá, trình bày v.v. Những chi tiết, con người cụ thể trong tác phẩm chỉ là cái cớ để tác giả bộc lộ cảm xúc, suy tư và nhận thức, đánh giá.
Du ký: loại ký có cốt truyện ghi chép về vẻ kỳ thú của cảnh vật thiên nhiên và cuộc đời; những cảm nhận, suy tưởng của con người trong những chuyến du ngoạn. Du ký phản ánh, truyền đạt những nhận biết, những cảm tưởng, suy nghĩ mới mẻ của bản thân người du lịch về những điều mắt thấy tai nghe ở những xứ sở xa lạ, nơi mọi người ít có dịp đi đến, chứng kiến. Hình thức du ký có thể bao gồm các ghi chép, ký sự, hồi ký, thư tín, hồi tưởng v.v. Tác giả của du ký tường bộc lộ niềm say mê khát khao tìm kiếm, khám phá những điều mới lạ.
Kỷ hành: một dạng thức của nhật ký hành trình hay du ký của văn học Nhật Bản, thường phát triển đậm đặc tính chất trữ tình thông qua sự kết hợp của những đoạn tản văn và thơ. Nổi tiếng trong thể ký này phải kể đến những sáng tác của nhà thơ Nhật Bản Matsuo Bashō.
Truyện ký: ngược lại với ký sự, thường tập trung cốt truyện vào việc trần thuật một nhân vật: những danh nhân về khoa học và nghệ thuật, những anh hùng trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, chính khách, nhà hoạt động cách mạng.
Tản văn: Giới nghiên cứu có người cho tản văn là một loại ký, có người cho rằng ký chỉ bao gồm một phạm vi hẹp hơn tản văn[1]. Có hai ý kiến như trên bởi khái niệm tản văn được hiểu theo nghĩa rộng hoặc nghĩa hẹp. Theo nghĩa rộng, tản văn là văn xuôi, đối lập với vận văn (văn vần). Lưu Hiệp trong Văn tâm điêu long chia toàn bộ thư tịch thành "văn" và "bút", trong đó văn là "vận văn", còn bút là tản văn. Trong văn học cổ các áng văn xuôi không viết theo văn biền ngẫu như kinh, truyện, sử, tập, biểu, chiếu, cáo, hịch, phú, minh, luận đều là tản văn. Theo nghĩa hẹp, tản văn là tác phẩm văn xuôi ngắn gọn, hàm xúc, giàu khả năng khơi gọi với kết cấu có sự kết hợp linh hoạt tất cả các phương thức, phương tiện biểu hiện nghệ thuật, nội dung thường thể hiện đời sống theo kiểu chấm phá và đặc trưng quan trọng nhất là nó thể hiện đậm nét dấu ấn cá nhân của người cầm bút.

[Phieuvan_Thlangdu]

(Trích từ hồi đáp của cô Phale)

Nhật ký: là một thể loại ký mang tính chất riêng tư, đời thường nhiều nhất. Nếu hầu hết các tác phẩm văn học là để giao lưu với người khác, thì nhật ký lại chỉ để giao lưu với chính mình. Là ghi chép của cá nhân về sự kiện có thật đã, đang và tiếp tục diễn ra theo thời gian, nhật ký thường bao gồm cả những đoạn trữ tình ngoại đề và những suy nghĩ có tính chất chủ quan về sự kiện. Một nhật ký có phẩm chất văn học khi nó thể hiện được một thế giới tâm hồn, khi qua những sự việc và tâm tình cá nhân tác giả giúp người đọc nhìn thấy những vấn đề xã hội trọng đại. Trong thực tế có thể có những nhật ký ít có chất văn học như các nhật ký hành trình (nhật ký hàng hải), nhật ký công tác; và cũng có những tác phẩm có tên nhật ký nhưng nội dung lại không hoàn toàn là nhật ký (chẳng hạn Nhật ký người điên của Lỗ Tấn, Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh).

Cùng cô Phale. (vấn đề “Nhật ký” trích trên)
Trước hết xin cám ơn cô đã sưu tầm một loạt rất nhiều các khái niệm về định danh rất nhiều thể loại văn chương. Ôi, nếu không nhờ cô sưu tầm nhiều đến vậy thì tôi chắc cũng không sao biết hết được.

Nhưng thật phụ lòng tốt của cô Phale vì tôi chẳng có thời gian để xem cho hết ngần ấy nên chỉ trích lại những gì có liên quan đến Băn Khoăn và Đề Nghị của tôi thôi. Tiếc thật!

Trong bài viết của cô sưu tầm có nhiều dạng nhật ký quá nhỉ? Không biết tôi có lẩn không nhưng nếu nhớ không nhầm thì Đề Nghị của tôi đang nói về sự khác nhau về Tùy Bút và Nhật Ký ở ngay trong Vườn Văn Học của Nguyệt Viên thì phải? Và trong bài sưu tầm của cô cũng phân ra 2 thể loại đấy thôi.

Để hiểu định danh Nhật Ký một cách thô mộc nhất tôi hiểu là: Ghi chép những việc xảy ra hằng ngày. Nhật = ngày (như nhật báo = báo (hàng) ngày); Ký = ghi chép. Giản đơn vậy thôi.

Tôi cũng tự hỏi không biết đã có ai đưa những giòng ghi chép ngắn gọn về những sự việc xảy ra trong công việc hàng ngày (ở một xưởng tiện chẳng hạn) để thành Văn Học không nhỉ? Nếu có thì chắc cũng chỉ là làm đề tài cho một bài viết ít nhiều có tính Văn.

Một điều khác: Không biết tôi có ngộ nhận giữa Tên (tựa đề) một tác phẩm văn học với Định Danh cho một thể loại không nữa? Ví dụ (chỉ là ví dụ): như tác phẩm có tên “Nhật ký người điên” của Lỗ Tấn mà tôi cứ nghĩ đó phải là những ghi chép hàng ngày của ông. Nếu tôi có thì xin cô Phale bỏ qua cho sự thiển cận của tôi nhé. Xin cám ơn trước đấy cô ạ.

********************

(Trích từ cô Phale)

3. Về vườn văn học:
- Phòng Tùy bút: Hiểu nôm na là "Viết tùy ý". Hiểu theo văn vẻ là:

Tùy bút: Là một thể của ký đối lập với phóng sự. Nếu phóng sự thiên về tự sự với điểm tựa là sự kiện, thì tùy bút nghiêng hẳn về trữ tình với điểm tựa là cái tôi của tác giả. Hình thức thể loại này cho phép nhà văn phóng bút viết tùy theo cảm hứng, tùy cảnh, tùy việc mà suy tưởng, nhận xét, đánh giá, trình bày v.v. Những chi tiết, con người cụ thể trong tác phẩm chỉ là cái cớ để tác giả bộc lộ cảm xúc, suy tư và nhận thức, đánh giá. (Wikipedia)
*****

PL nghĩ, một khi tác giả đã đặt bút viết ra thì hẳn là câu chuyện đó, hình ảnh đó đã khiến tác giả suy tư, nghĩ ngợi. Như thế đã có thể được xem là tùy bút rồi, không nhất thiết phải là những đề tài to tát mới gọi là tùy bút.

Trong tùy bút, mỗi người tự mở một topic của riêng mình, anh có thể nhận xét tùy bút của thành viên này manh mún vụn vặt, đề tài tầm thương, đó là quyền của anh, nhưng như thế không có nghĩa là những tâm tư họ viết ra không có người đọc.

Những cái mà người ta trăn trở viết ra, theo PL, đều là văn, trong văn người ta phân ra nhiều thể loại để tiện quản lý sắp xếp. PL giới thiệu một bảng phân loại từ wikipeadia: Truyện và ký

Cùng cô Phale ( về “Về vườn văn học:”)

- ”... thì tùy bút nghiêng hẳn về trữ tình với điểm tựa là cái tôi của tác giả”. (Wikipedia)
Cái này quá đúng chứ Phiêu Vân tôi có mà dám nói khác. Cám ơn cô Phale nhiều nhé.

- ”... suy tưởng, nhận xét, đánh giá, trình bày v.v. Những chi tiết, con người cụ thể trong tác phẩm chỉ là cái cớ để tác giả bộc lộ cảm xúc, suy tư và nhận thức, đánh giá.” (wikipedia)

Lại đúng nữa! Thật là tuyệt!

- “... hình ảnh đó đã khiến tác giả suy tư, nghĩ ngợi. Như thế đã có thể được xem là tùy bút rồi,”. (Phale)
- Những cái mà người ta trăn trở viết ra, theo PL, đều là văn, (trích Phale)

Lại càng đúng nữa! Một khi ai đó viết hẳn nhiên đều có suy nghĩ chứ sao mà không cô Phale nhỉ! Chỉ có computer thì khỏi suy nghĩ, chỉ cần rà soát chương trình định sẵn và cứ thế mà ra con chữ thôi. Cô Phale nói quá đúng! Phiêu Vân không thể phủ nhận điều này.

Tóm lại: Có suy nghĩ (trừ computer) viết ra con chữ thì là văn rồi! Cái này tôi không dám nói khác, chỉ có chút băn khoăn là: Sao người ta còn dạy học sinh làm văn? Học sinh hay sinh viên viết tất nhiên cũng phải có suy nghĩ chứ nhỉ!; lại còn mở đại học văn nữa chi cho phí mất mấy năm học hành!
Chỉ là suy tư, nghĩ ngợi của riêng PV tôi thôi cô ạ, và hy vọng đó cũng là tôi viết Văn.

”, anh có thể nhận xét tùy bút của thành viên này manh mún vụn vặt, đề tài tầm thương, đó là quyền của anh, nhưng như thế không có nghĩa là những tâm tư họ viết ra không có người đọc. (trích Phale)

Riêng điều này thì tôi ngại quá. Chắc là tôi nghĩ nông cạn rồi!
Thật tình tôi chưa bao giờ dám nghĩ đề tài phải lớn lao đâu cô Phale. Tôi xem lại một dãy liệt kê những điều trong Đề Nghị của mình và thấy đó đúng là liệt kê một loạt các tính chất mà tôi cho là Văn. Chính vì thế nên cuối cùng của liệt kê tôi gút lại: “.v..v... Điều quan trọng là tính Văn trong Tùy Bút vẫn phải có.”
Thêm nữa tôi còn nói: “Nhấn mạnh rằng ở đây tôi không có ý phân biệt bài viết Tuyệt – Hay - Tệ, ...”

Đoạn này ý tôi không đề cập đề tài lớn lao hay tầm thường. Tùy Bút mà cô Phale, đâu nhất thiết phải đề tài lớn lao phải không cô Phale! Tôi chỉ nghĩ cách viết, sức đọc có tầm thường hay không chứ không hề nghĩ đề tài tầm thường cô Phale ạ.

Cô Phale nói đúng lắm! “Đao to búa lớn” mà làm chi nếu như đọc mà chẳng hiểu mình đọc gì; viết chẳng hiểu mình viết gì phải không cô Phale?! Lắm khi chỉ có một đứa bé đang học nói mà người ta còn viết thành một đoạn văn bi, hài hoặc thật hồn nhiên hay trữ tình nữa là. Phải không cô Phale nhỉ!

Và như vậy cô Phale nói: “... đề tài tầm thương, đó là quyền của anh,” lại oan cho tôi rồi. Thật tình thì tôi cũng đi quá đà trên bước học hỏi, đua đòi bàn chuyện mà tôi vẫn nghe người ta gọi là Học Thuật Văn Học gì gì đó chứ không biết trong học thuật này cũng có cái quyền nữa chứ!

Mà nói thật chứ về quyền thì ai cũng có trong phạm vi mình nắm chủ động được. Nói về quyền thì tôi sao bằng cô Phale cho được cơ chứ. Ví dụ như lấy cái quyền tự nghĩ như cô nói, cô chỉ cần dùng cái quyền đó để cho rằng bài viết của tôi không đạt; không đúng; không văn hóa, không... thì cô xóa cái rẹt là xong ngay. Thậm chí bài viết thành viên Phieuvan_Thlangdu có vi phạm chi chi đó nên xóa luôn nick cũng được phải không cô Phale.

Nói thì nói vậy chứ việc xóa nick với tôi cũng chỉ là chuyện bình thường như bao chuyện bình thường khác. Không quan trọng như cơm áo gạo tiền và lẽ đúng cô ạ.

Cô Phale nói đúng nhiều điều quá, tôi rất khâm phục, nhất là câu này: “... ,nhưng như thế không có nghĩa là những tâm tư họ viết ra không có người đọc.”

Thật vậy cô Phale ạ! Tôi thường có câu nói này mà cứ tưởng mình tào lao, giờ rất mừng là hôm nay đọc được một câu nói cũng chí lý từ cô Phale. Câu tôi nói: “Có người nói/viết được như thế thì hẳn có người cũng nghe/đọc được như thế”. Không ai đơn độc trên trái đất này hết phải không cô Phale!

Tôi xin phép tóm lại rằng: Theo những gì cô Phale nói thì tôi hiểu rằng 3 đoạn tôi ví dụ ở Đề Nghị mà tôi cứ ngỡ là chuyện “buôn dưa lê”, chẳng ra làm sao cũng là Văn Học. Và hiểu rằng Tùy Bút là viết sao cũng được. Chữ “Tùy” hay thật! Đúng là mấy ông nhà văn nhà chương bày ra Nhật Ký, Tùy Bút, Tản Văn... thật là rắc rối quá, càng đọc càng rối như tơ vò!

Cuối cùng Phieuvan_Thlangdu cám ơn cô Phale đã cho tôi biết cách thức ở đâu post được cái gì, và ở đâu không post được cái gì.

Trao đổi Văn Học với cô Phale khiến tôi có những trải nghiệm hết sức thú vị. Một lần nữa xin cám ơn cô Phale đã bỏ thời giờ quý báu của cô để hồi đáp một cách hết sức đầy đủ những điều tôi Băn Khoăn cũng như lời Đề Nghị của tôi.

Chúc cô Phale một Giáng Sinh nhiều an vui nhé.
Trân trọng
Phieuvan_Thlangdu

[phale]

@ Anh Phiêu Vân: Anh hiểu được thì tốt rồi. PL cũng cảm ơn anh đã vì diễn đàn mà góp ý xây dựng. Kính chúc anh sinh hoạt vui vẻ tại diễn đàn và Giáng Sinh an lành!

[Phieuvan_Thlangdu]

Nguyên văn bởi phale

@ Anh Phiêu Vân: Anh hiểu được thì tốt rồi. PL cũng cảm ơn anh đã vì diễn đàn mà góp ý xây dựng. Kính chúc anh sinh hoạt vui vẻ tại diễn đàn và Giáng Sinh an lành!

Cùng cô Phale

Cám ơn cô hồi đáp, nhưng cô nói tôi hiểu được gì ạ? Ôi, có nhiều cái hiểu được và không hiểu nổi cô Phale ơi.

"@ Anh Phiêu Vân: Anh hiểu được thì tốt rồi." (Trích cô Phale)

Sợ bản thân hiểu biết hạn hẹp, nhỡ hiểu sai thì qúa bậy. Không biết ý cô nói tôi hiểu được là hiểu điều gì nên tôi cứ thắc mắc. Tôi e có khi là hiểu không được đấy chứ. Có gì mong cô bỏ quá cho nhé.

- Hiểu cô toàn quyền xóa bài viết. xóa nick của tôi (?)
- Hiểu Tùy Bút khác Nhật Ký (?)
- Hiểu: "3 đoạn tôi ví dụ ở Đề Nghị mà tôi cứ ngỡ là chuyện “buôn dưa lê”, chẳng ra làm sao cũng là Văn Học (?) Và hiểu rằng Tùy Bút là viết sao cũng được." (?)
- Và ...

Dù sao cũng cám ơn thời giờ vàng ngọc của cô.
Trân trọng
Phieuvan_Thlangdu

[phale]

Nguyên văn bởi Phieuvan_Thlangdu

Cùng cô Phale

Cám ơn cô hồi đáp, nhưng cô nói tôi hiểu được gì ạ? Ôi, có nhiều cái hiểu được và không hiểu nổi cô Phale ơi.

"@ Anh Phiêu Vân: Anh hiểu được thì tốt rồi." (Trích cô Phale)

Sợ bản thân hiểu biết hạn hẹp, nhỡ hiểu sai thì qúa bậy. Không biết ý cô nói tôi hiểu được là hiểu điều gì nên tôi cứ thắc mắc. Tôi e có khi là hiểu không được đấy chứ. Có gì mong cô bỏ quá cho nhé.

- Hiểu cô toàn quyền xóa bài viết. xóa nick của tôi (?)
- Hiểu Tùy Bút khác Nhật Ký (?)
- Hiểu: "3 đoạn tôi ví dụ ở Đề Nghị mà tôi cứ ngỡ là chuyện “buôn dưa lê”, chẳng ra làm sao cũng là Văn Học (?) Và hiểu rằng Tùy Bút là viết sao cũng được." (?)
- Và ...

Dù sao cũng cám ơn thời giờ vàng ngọc của cô.
Trân trọng
Phieuvan_Thlangdu

Anh Phiêu Vân,

Anh không hiểu cũng không sao.
Chúc anh ngày mới an lành nhé!